Βάσει χρονοδιαγράμματος το νέο πλαίσιο διευθέτησης χρεών πρέπει να είναι έτοιμο κατά τους πρώτους μήνες του έτους, προκειμένου να τεθεί σε ισχύ από 1.5.2020. Οι νόμοι 4605/2019 και 4469/2017 δεν θα ενσωματωθούν σε αυτό ως έχουν σήμερα. «Θα υπάρξουν σίγουρα αλλαγές, αλλά κανείς δεν ξέρει από τώρα ποιες θα είναι ακριβώς», όπως μετέφεραν στον «Ε.Τ.» της Κυριακής αρμόδιες πηγές.

Ο… μπούσουλας

«Θεμέλιο» για το χτίσιμο του ενιαίου νόμου, πάντως, θα αποτελέσει η Ευρωπαϊκή Οδηγία 1023/2019 περί προληπτικής αναδιάρθρωσης και απαλλαγής από τα χρέη. Σε αυτήν θεσπίζονται κανόνες σχετικά με:

• Πλαίσια προληπτικής αναδιάρθρωσης που τίθενται στη διάθεση του οφειλέτη με οικονομικές δυσχέρειες όταν υπάρχει πιθανότητα αφερεγγυότητας με σκοπό να την αποτρέψουν και να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητά του.

• Διαδικασίες που οδηγούν σε απαλλαγή χρέους που έχει δημιουργηθεί από αφερέγγυους επιχειρηματίες και νοικοκυριά.

• Μέτρα για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών που αφορούν στην αναδιάρθρωση, στην αφερεγγυότητα και την απαλλαγή από τα χρέη.

Για να εναρμονιστεί η ελληνική νομοθεσία με το περιεχόμενο της 1023/2019 θα δημιουργηθεί, κατ’ αρχάς, μία ηλεκτρονική υπερπλατφόρμα, όπου είτε το νοικοκυριό είτε η επιχείρηση που επιθυμούν να ρυθμίσουν τα χρέη τους θα εισέρχονται και θα υποβάλλουν τη σχετική αίτηση. Σε αυτήν την πλατφόρμα, πέρα από τους οφειλέτες θα συνδέονται και οι πιστωτές. Ολη η διαδικασία θα είναι αυτοματοποιημένη, θα «τρέχει» μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή χωρίς καμία διαμεσολάβηση. Θα καταχωρίζονται οι παράμετροι του οφειλέτη στο σύστημα και θα προκύπτει αν δικαιούται κούρεμα και ρύθμιση ή όχι.

Με τα νέα δεδομένα θα επιτευχθεί η μετάβαση από το πλήθος εργαλείων (νόμος Κατσέλη, νέο καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς, πτωχευτικός κώδικας, εξωδικαστικός κ.λπ.) σε μόλις ένα.

Έγκαιρη προειδοποίηση

Από εκεί και πέρα, η οδηγία προβλέπει, μεταξύ άλλων, τη θέσπιση εργαλείων έγκαιρης προειδοποίησης, τα οποία μπορούν να εντοπίζουν περιστάσεις που ενδέχεται να οδηγήσουν σε αφερεγγυότητα, επισημαίνοντας στον οφειλέτη την ανάγκη άμεσης αντίδρασης.

Τα εργαλεία έγκαιρης προειδοποίησης μπορούν να περιλαμβάνουν: Μηχανισμούς ειδοποίησης, όταν ο οφειλέτης δεν έχει εκτελέσει ορισμένα είδη πληρωμών, συμβουλευτικές υπηρεσίες από δημόσιους ή ιδιωτικούς οργανισμούς, παροχή υπό την εθνική νομοθεσία κινήτρων προς τους τρίτους που διαθέτουν πληροφορίες σχετικά με τον οφειλέτη, όπως λογιστές, φορολογικές διοικήσεις και οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης, για να επισημαίνουν στον οφειλέτη τυχόν αρνητική εξέλιξη.

Οπως εξήγησαν αρμόδιες πηγές μέσω της πλατφόρμας που θα στηθεί θα ελέγχεται ποιες επιχειρήσεις έχουν κάποιο πρόβλημα και θα ειδοποιούνται. Μάλιστα, θα τους προτείνεται να συμμετάσχουν, δωρεάν, σε προγράμματα εξειδικευμένης συμβουλευτικής καθοδήγησης, όπως το «Early Warning Europe», το οποίο «έτρεξε» στη χώρα μας από το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών και το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδας (ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ).

Μέσω αυτού του προγράμματος στηρίχθηκαν, συνολικά, από διαγνώστες και 290 εθελοντές μέντορες διαφόρων ειδικοτήτων, περισσότερες από 1.000 ελληνικές επιχειρήσεις που αντιμετώπιζαν προβλήματα ή βρίσκονταν σε πίεση λόγω της οικονομικής κρίσης. Επαγγελματίες σύμβουλοι έκαναν τη διάγνωση των προβλημάτων και ακολουθούσε η υποστήριξη από ειδικούς εθελοντές μέντορες για την αναζήτηση των λύσεων (π.χ. για να μπορεί να ανταποκριθεί ο επιχειρηματίας στις υποχρεώσεις προς τις τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία, την εφορία κ.λπ.).

Για να αποφασιστεί πώς ακριβώς θα αποτυπωθούν τα παραπάνω στον νόμο που θα οδηγήσει στη δημιουργία της υπερπλατφόρμας ρύθμισης χρεών φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων αυτό που προέχει είναι να συσταθεί μια νομοπαρασκευαστική επιτροπή. Οπως έχει γράψει και στο παρελθόν ο «Ε.Τ.» της Κυριακής, αυτή η επιτροπή θα συγκροτηθεί από εκπροσώπους των υπουργείων Οικονομικών, Ανάπτυξης, Δικαιοσύνης και Εργασίας (δικηγόροι και πιθανώς δικαστές και καθηγητές Νομικής), ενώ θα υπάρχει και νομικός εκπρόσωπος που θα οριστεί από το Μέγαρο Μαξίμου. Σημειώνεται πως την ευθύνη για τη σύστασή της και για το πρόγραμμα των συνεδριάσεων την έχει η Γενική Γραμματεία Συντονισμού του πρωθυπουργού.

Πρώτη κατοικία

Σε ερώτηση, πάντως, αν θα εξακολουθούν να ισχύουν και μετά τις 1.5.2020 -στο πλαίσιο της ρύθμισης των χρεών για τα νοικοκυριά- η διαγραφή οφειλής (στο ποσό που υπερβαίνει το 120% της εμπορικής αξίας του σπιτιού), η μακροχρόνια αποπληρωμή έως 25 έτη, το χαμηλό επιτόκιο 2%, καθώς και η κρατική επιδότηση (20-50%) των μηνιαίων δόσεων, η απάντηση στελέχους με πλήρη γνώση του αντικειμένου ήταν αρνητική.
Πρόσθεσε δε πως «το αν θα υπάρχει προστασία της πρώτης κατοικίας από 1.5.2020 και με ποια μορφή δεν είναι γνωστό ακόμη». Αλλωστε, στα βασικά επιχειρήματα των θεσμών για την κατάργησή της ήταν πως σε καμία χώρα δεν υπάρχει σχετική διάταξη. Επ’ αυτού σχολίασε πως: «Αν ρυθμίσεις όλα τα χρέη σου και πληρώνεις κάθε μήνα το ποσό που ορίζει η ρύθμιση, τότε σώζεις το σπίτι σου. Η ρύθμιση και η τήρησή της φέρνουν την προστασία».

ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ για τους 4 μήνες παράτασης

Στο πλαίσιο προστασίας της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς, για τους τέσσερις, επιπλέον, μήνες ισχύος του (λήγει στις 30.4.2020, έπειτα από την παράταση που ανακοίνωσε το υπουργείο Οικονομικών), οι βασικές προϋποθέσεις ένταξης στον ν. 4605/2019 παραμένουν ως έχουν:

1. Αφορά σε φυσικό πρόσωπο με ή χωρίς πτωχευτική ικανότητα, το οποίο δικαιούται να ζητήσει τη ρύθμιση των οφειλών του προς τις τράπεζες και το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων από κάθε είδους δάνειο (στεγαστικό, επιχειρηματικό και καταναλωτικό), προκειμένου να προστατεύσει την πρώτη κατοικία του από την αναγκαστική ρευστοποίηση.

2. Η αξία της πρώτης κατοικίας, κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης, πρέπει να μην υπερβαίνει τις 175.000 ευρώ, αν στις οφειλές συμπεριλαμβάνονται επιχειρηματικά δάνεια, και τις 250.000 ευρώ σε κάθε άλλη περίπτωση (φυσικά πρόσωπα).

3. Το ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών δεν πρέπει να είναι ανώτερο των 130.000 ευρώ ανά πιστωτή. Για τα ληξιπρόθεσμα επιχειρηματικά δάνεια «ταβάνι» είναι οι 100.000 ευρώ.

4. Οι καταθέσεις πρέπει να μην υπερβαίνουν τις 15.000 ευρώ και τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία τις 80.000 ευρώ.

5. Οι οφειλές θα πρέπει να βρίσκονται σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών κατά την 31η Δεκεμβρίου του 2018.

Οι αιτήσεις ένταξης στον ν. 4605/2019 υποβάλλονται στην πλατφόρμα (http://www.keyd.gov.gr/a-katoikia/) που έχει «στήσει» η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ).

Οι οφειλέτες μπορούν να απευθύνονται σε εξειδικευμένους δικηγόρους, με σκοπό την υποστήριξή τους στις διαδικασίες της πλατφόρμας, το κόστος των οποίων χρηματοδοτείται από τις τράπεζες. Παράλληλα, όλοι οι πολίτες μπορούν να λάβουν συμβουλές για την προστασία της πρώτης κατοικίας τους, καθώς και για τις δυνατότητες ρύθμισης των οφειλών τους, στα 43 Κέντρα και Γραφεία Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών που λειτουργούν πανελλαδικά (τηλέφωνο για ραντεβού: 213 2125730).