Ύστερα από τέσσερα χρόνια νέων θυσιών και αχρείαστης λιτότητας για να προκύψουν τα «υπερπλεονάσματα», το ποσοστό των Ελλήνων που δηλώνουν ότι αντεπεξέρχονται οριακά στις ανάγκες και τις υποχρεώσεις τους διαμορφώθηκε τον Ιούνιο στο 63%, δηλαδή ακριβώς στα ίδια επίπεδα με τον Δεκέμβριο του 2014, λίγο προτού αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ τη διακυβέρνηση της χώρας.

Ακόμα και στον τομέα της αποταμίευσης, στον οποίο καταγράφεται βελτίωση, η εικόνα παραμένει αποκαρδιωτική: το 83% των πολιτών εξακολουθεί να θεωρεί απίθανη την αποταμίευση το επόμενο 12μηνο, σύμφωνα με την έρευνα του Ιουνίου, έναντι ποσοστού 91% τον Δεκέμβριο του 2014. Εξίσου απογοητευτικό είναι πως οι μισοί καταναλωτές συνεχίζουν να μη βλέπουν προοπτική για περισσότερες μείζονες αγορές (επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών κ.λπ.): το ποσοστό ανήλθε τον Ιούνιο στο 51%, ενώ τον Δεκέμβριο του 2014 έφθανε το 56%.

Σύμφωνα με τους αναλυτές του ΙΟΒΕ, η προκήρυξη πρόωρων εκλογών και οι εξαγγελίες δημοσιονομικών ελαφρύνσεων στην προεκλογική περίοδο, σε συνδυασμό με την υλοποίηση των δημοσιονομικών παρεμβάσεων οι οποίες ανακοινώθηκαν στην αρχή του Μαΐου, οδήγησαν τον δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης σε περαιτέρω ανάκαμψη τον Ιούνιο. Διαμορφώθηκε στις -27,8 μονάδες (από -29,5 τον Μάιο), αρκετά υψηλότερα απ’ ό,τι ένα έτος νωρίτερα (-48,9 μονάδες). Αυτό το επίπεδο του δείκτη είναι το υψηλότερο από τον Δεκέμβριο του 2009. Εντούτοις, σε επιμέρους δείκτες καταγράφεται επιδείνωση –έστω και οριακή– σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα:

– Το ποσοστό των Ελλήνων που δηλώνουν ότι «μόλις τα βγάζουν πέρα» διαμορφώθηκε στο 63% τον Ιούνιο από 62% τον Μάιο.

– Το 83% των πολιτών δεν θεωρεί τον Ιούνιο πιθανό να καταφέρει να αποταμιεύσει τους επόμενους 12 μήνες, έναντι 81% τον Μάιο.

Παράλληλα, αμετάβλητο στο 41% παρέμεινε τον Ιούνιο το ποσοστό των νοικοκυριών που περιμένουν ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασής του το προσεχές 12μηνο και σταθερό στο 14% διατηρήθηκε το ποσοστό εκείνων που προβλέπουν μικρή βελτίωση.

Οι πρόωρες εκλογές βελτίωσαν τις προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση της χώρας. Τον Ιούνιο το 41% προέβλεπε ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της Ελλάδας και το 29% σταθερότητα, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά είχαν διαμορφωθεί τον Μάιο στο 45% και στο 26%.

Σύμφωνα με την έρευνα, που πραγματοποιήθηκε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.500 καταναλωτών, πολύ πιθανή θεωρεί την αποταμίευση μόλις το 3% των ερωτηθέντων. Οι καταναλωτές που δηλώνουν ότι αποταμιεύουν λίγο ή πολύ ήταν τον Ιούνιο 15% (από 16% τον Μάιο), ενώ όσοι δηλώνουν ότι «έχουν χρεωθεί» κινούνται σταθερά στο 10%. Επιπλέον, από το 63% των ερωτηθέντων που ανέφερε ότι τα βγάζει πέρα μετά βίας, το 12% έχει αναγκαστεί να καταφύγει στις αποταμιεύσεις του (το ποσοστό ήταν 11% τον Μάιο). Ο δείκτης της πρόθεσης για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες παρέμεινε ουσιαστικά αμετάβλητος τον πρώτο μήνα του καλοκαιριού (-64,4 μονάδες, έναντι -64,3 μονάδων ένα μήνα νωρίτερα).

Ισχνή μειοψηφία αποτελούν για ακόμα ένα μήνα οι καταναλωτές που δηλώνουν πρόθεση για λίγο περισσότερες μείζονες αγορές: αντιστοιχούν μόλις στο 6% του συνόλου (όπως και τον Μάιο). Η πλειοψηφία, και συγκεκριμένα το 41%, δηλώνει ότι οι προοπτικές για μείζονες αγορές είναι σχεδόν αμετάβλητες (ποσοστό ίδιο με τον Μάιο), το 36% (έναντι 38% τον προηγούμενο μήνα) πολύ λιγότερες και το 15% (από 14% τον Μάιο) λίγο λιγότερες.

Η έρευνα δείχνει επίσης ότι τον Ιούνιο:

– Μικρή επιδείνωση εμφάνισαν ήταν οι προβλέψεις των πολιτών για την πορεία της ανεργίας. Το 43% των ερωτηθέντων (έναντι 41% τον Μάιο) προβλέπει μικρή ή αισθητή άνοδο της ανεργίας. Μικρή μείωση της ανεργίας προβλέπει το 24% (ίδιο ποσοστό σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα), ενώ το 25% θεωρεί ότι θα παραμείνει αμετάβλητη (έναντι 27% τον Μάιο).

– Μειώθηκε σημαντικά η ανησυχία των νοικοκυριών για την αύξηση του πληθωρισμού. Άνοδο τιμών, με τον ίδιο ή ταχύτερο ρυθμό, προβλέπει το 33% (έναντι 40% τον Μάιο), άνοδο με βραδύτερο ρυθμό το 10% (ποσοστό αμετάβλητο σε σχέση με τον Μάιο), ενώ σταθερότητα προβλέπει το 38% (από 34% τον προηγούμενο μήνα) και μείωση το 6% (από 3% τον Μάιο).

Παρά την ανάκαμψη του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης, οι Έλληνες καταναλωτές είναι για άλλον ένα μήνα οι πιο απαισιόδοξοι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έστω και σε μικρή απόσταση από τους υπόλοιπους πεσιμιστές. Την πεντάδα των απαισιόδοξων συμπληρώνουν οι Βούλγαροι (-24,8 μονάδες τον Ιούνιο από -25,5 μονάδες τον Μάιο), οι Ιταλοί (-14 από -12,1), οι Βρετανοί (-10,5 από -8,3) και οι Πορτογάλοι (-9,2 από -9,7). Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης ο μέσος δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης διαμορφώθηκε στις -6,9 μονάδες τον Ιούνιο (από -6,2 τον προηγούμενο μήνα) και σε επίπεδο ευρωζώνης υποχώρησε στις -7,2 μονάδες (από -6,5). Ανοδική τάση σημειώθηκε σε 14 χώρες, ενώ θετικό πρόσημο διατηρούν 6 κράτη της Ε.Ε.: η Τσεχία, η Δανία, η Λιθουανία, η Ιρλανδία, η Πολωνία και η Μάλτα. Όπως διευκρινίζει το ΙΟΒΕ, η αλλαγή της σύνθεσης του δείκτη είχε ως αποτέλεσμα ορισμένες χώρες που είχαν σταθερά θετικό πρόσημο τα τελευταία χρόνια, όπως η Σουηδία, να έχουν πλέον αρνητικό πρόσημο και το αντίστροφο.

Το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνουν ότι «μόλος τα βγάζουν πέρα» το τελευταίο 9μηνο

Ιούνιος 2019: 63%

Μάιος 2019: 62%

Απρίλιος 2019: 65%

Μάρτιος 2019: 62%

Φεβρουάριος 2019: 63%

Ιανουάριος 2019: 64%

Δεκέμβριος 2018: 60%

Νοέμβριος 2018: 57%

Οκτώβριος 2018: 62%

Πηγή: Μηνιαίες Έρευνες Οικονομικής Συγκυρίας ΙΟΒΕ