Το κόστος υπολογισμού της ώρας πτήσης ενός αεροσκάφους δεν αφορά μόνο τα καύσιμα. Είναι το αποτέλεσμα μιας συνολικής εκτίμησης δαπανών που ποικίλουν από την κόστος αγοράς του ίδιου του αεροσκάφους μέχρι τις αποστολές που αυτό εκτελεί.
Πιο συγκεκριμένα ο υπολογισμός του κόστους ανά ώρα πτήσης εξαρτάται από:
Άμεσες λειτουργικές δαπάνες (ΑΛΔ)
Πρόκειται για τις δαπάνες που σχετίζονται άμεσα με τη λειτουργία ενός στρατιωτικού αεροσκάφους, συμπεριλαμβανομένων:
Καύσιμο: Τα καύσιμα είναι ένα από τις πιο σημαντικές παραμέτρους των ΑΛΔ, αντιπροσωπεύοντας έως και το 40% του συνολικού κόστους μιας ώρας πτήσης. Ο τύπος του καυσίμου που χρησιμοποιείται, η απόδοση καυσίμου του αεροσκάφους, η τιμή του την συγκεκριμένη χρονική περίοδο και το προφίλ πτήσης επηρεάζουν την κατανάλωση καυσίμου.
Συντήρηση: Η συντήρηση των στρατιωτικών αεροσκαφών είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της επιχειρησιακής ετοιμότητας και προπαντός της ασφάλειάς τους. Το κόστος συντήρησης περιλαμβάνει εργασία, ανταλλακτικά και γενικές επισκευές. Η πολυπλοκότητα του αεροσκάφους, η συχνότητα συντήρησης και η διαθεσιμότητα των ανταλλακτικών όλα αυτά συμβάλλουν στο κόστος συντήρησης, που απαιτείται μετά από κάθε αποστολή.
Πυρομαχικά: Τα μαχητικά αεροσκάφη συχνά μεταφέρουν και αναλώνουν πυρομαχικά κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης και των επιχειρήσεων. Το κόστος των πυρομαχικών ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του όπλου, τον ρυθμό βολής του και την ποσότητα που χρησιμοποιείται.
Εκτόξευση και ανάκτηση: Αυτό αφορά κυρίως τα ναυτικά αεροσκάφη και σχετίζεται με τις επιχειρήσεις των μαχητικών αεροσκαφών από αεροπλανοφόρα, αλλά και σε μικρότερο βαθμό και με τις χερσαίες εγκαταστάσεις – αεροδρόμια.
Έμμεσο λειτουργικό κόστος (ΕΛΚ)
Έμμεσο λειτουργικό κόστος είναι οι δαπάνες που σχετίζονται έμμεσα με τη λειτουργία ενός στρατιωτικού αεροσκάφους, συμπεριλαμβανομένων:
Κόστος προμήθειας αεροσκάφους: Το κόστος απόκτησης ενός στρατιωτικού αεροσκάφους μπορεί να είναι σημαντικό και κυμαίνεται από δεκάδες έως εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ ή δολάρια. Αυτό περιλαμβάνει την αγορά του ίδιου του αεροσκάφους, καθώς και το κόστος επιχειρησιακής του ένταξης συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης (ΣΜΕΤ) και κατά πόσο το σύστημα εκπαίδευσης συνοδεύεται από ικανό παράλληλο σύστημα εκπαίδευσης σε προσομοιωτή ή όχι.
Ώρες πτήσης αεροσκάφους: Η ηλικία ενός αεροσκάφους και η φθορά επηρεάζουν επίσης την εκτίμηση του κόστους. Έτσι για παράδειγμα στην ΠΑ το κόστος ανά ώρα πτήσης ενός F-16 V είναι διαφορετικό από αυτό ενός F-16 Block 30. Αυτό δε σημαίνει ότι το F-16V θα είναι κατ΄ανάγκη φθηνότερο ανά ώρα πτήσης από ένα Block 30 καθώς υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες όπως η συντήρηση των ηλεκτρονικών συστημάτων που στο F-16V είναι πιο απαιτητική από ότι στο F-16 Block 30.
Εκπαίδευση και πτητική συντήρηση πιλότων (Σχετίζεται με το παραπάνω). Η εκπαίδευση των πιλότων και η διατήρηση της επάρκειάς τους είναι ζωτικής σημασίας. Αυτές οι δαπάνες περιλαμβάνουν μισθούς και καύσιμα.
Λειτουργίες αεροπορικής βάσης: Οι επιχειρήσεις βάσης περιλαμβάνουν την υποδομή, τη συντήρηση και τις υπηρεσίες υποστήριξης που απαιτούνται για τη λειτουργία στρατιωτικών αεροσκαφών. Αυτές οι δαπάνες περιλαμβάνουν υπόστεγα, εγκαταστάσεις αποθήκευσης καυσίμων και συντήρηση αεροδρομίου.
Έρευνα και Ανάπτυξη: Τα στρατιωτικά αεροσκάφη εξελίσσονται συνεχώς για να ανταποκριθούν σε νέες απειλές και απαιτήσεις αποστολής. Το κόστος έρευνας και ανάπτυξης περιλαμβάνει το σχεδιασμό, τη δοκιμή και την πιστοποίηση νέων αεροσκαφών και τεχνολογιών.
Διοίκηση και γενικά έξοδα: Οι επιχειρήσεις στρατιωτικών αεροσκαφών απαιτούν μια πολύπλοκη διοικητική δομή και δομή υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένων του προσωπικού, της επιμελητείας και των προμηθειών. Αυτά τα έξοδα καλύπτουν μισθούς, χώρους γραφείων και γενικά έξοδα.
Πρόσθετοι Παράγοντες
Εκτός από το άμεσο και έμμεσο κόστος λειτουργίας, διάφοροι άλλοι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν το συνολικό κόστος της ώρας πτήσης για στρατιωτικά αεροσκάφη:
Προφίλ πτήσης: Ο τύπος της αποστολής, ο αριθμός των απογειώσεων και προσγειώσεων και το υψόμετρο και η ταχύτητα πτήσης επηρεάζουν την κατανάλωση καυσίμου και τις απαιτήσεις συντήρησης.
Γεωγραφική τοποθεσία: Η λειτουργία αεροσκαφών σε απομακρυσμένα ή εχθρικά περιβάλλοντα μπορεί να αυξήσει το κόστος λόγω μεταφοράς, υπηρεσιών υποστήριξης και μέτρων ασφαλείας.
Γεωπολιτικοί παράγοντες: Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις ή οι εντάσεις σε συγκεκριμένες περιοχές μπορεί να επηρεάσουν τη διαθεσιμότητα υποστηρικτικών εγκαταστάσεων, το κόστος των καυσίμων και των πυρομαχικών.
Τεχνολογικές εξελίξεις: Καθώς εμφανίζονται νέες τεχνολογίες, το κόστος αναβάθμισης και συντήρησης στρατιωτικών αεροσκαφών μπορεί να αυξηθεί για να ενσωματωθούν ομαλά οι τεχνολογίες αυτές. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα όλων το F-35.
Οικονομικοί παράγοντες: Οι οικονομικές συνθήκες, όπως ο πληθωρισμός και οι συναλλαγματικές ισοτιμίες, μπορούν να επηρεάσουν το κόστος των καυσίμων, της συντήρησης και άλλων αναλωσίμων.
Όπως φαίνεται, για τον υπολογισμό του κόστους ανά ώρα πτήσης ενός αεροσκάφους είναι απαραίτητο να συνυπολογιστούν μια σειρά άλλων παραγόντων. Δε σημαίνει πως όλοι οι παραπάνω παράγοντες λαμβάνονται, παρά μόνο αυτοί που επηρεάζουν ένα συγκεκριμένο προφίλ εκτίμησης.
Το Νοέμβριο του 2022, το Γραφείο Λογοδοσίας της Κυβέρνησης των ΗΠΑ (GAO,) το όργανο δηλαδή του οικονομικού ελέγχου του Κογκρέσου, βασίστηκε σε ίδια κριτήρια για να καθορίσει το κόστος της ώρας πτήσης για κάθε αεροσκάφος σε υπηρεσία με την αμερικανική Αεροπορία.
Είχε καθορίσει ότι αυτό ανερχόταν σε 83.000 € για το F-22A Raptor, 41.000 € για το F-35 και 22.000 € για το A-10 Warthog…
Το «έπαθλο» όμως του πιο δαπανηρού αεροσκάφους «απονεμήθηκε» στο στρατηγικό βομβαρδιστικό B-1 Lancer, με 169.000 € την ώρα.
Σύμφωνα με μια πιο παλαιότερη εκτίμηση από το 2018 του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας το εκτιμώμενο κόστος ανά ώρα πτήσης για το F-15C ανέρχεται σε 41.921 $.
Αυτό περιλαμβάνει το κόστος των καυσίμων, της συντήρησης που απαιτείται μετά από κάθε έξοδο και άλλους επιχειρησιακούς παράγοντες. Σε μια νεότερη εκτίμηση του 2020 από την αμερικανική Αεροπορία, το κόστος ανά ώρα πτήσης του F-16C εκτιμάται στα 22.514 $. Σύμφωνα με την εκτίμηση του GAO του 2022 το κόστος ανά ώρα για το F-16C/D Block 50/52 έχει αυξηθεί από το 2020 στα 26.927 $.
Κύριος παράγοντας για αυτή την αύξηση οι πληθωριστικές πιέσεις και οι τιμές των καυσίμων μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Εδώ πρέπει να σημειώσουμε, ότι υπάρχει διαφορά στα νούμερα που δίνει η αμερικανική Αεροπορία ή το αμερικανικό Πεντάγωνο (DoD) και σε αυτά που δίνει ο GAO.
F/A-18: Μια ανάλυση του κόστους
Το κόστος που αναφέρει η αμερικανική Αεροπορία για το F/A-18E/F ανά ώρα πτήσης εκτιμάται περί τα 10.000 $, ενώ του GAO στα 30.404 $. Που οφείλεται αυτή η τεράστια διαφορά;
Η απάντηση είναι μάλλον απλή: Στα διαφορετικά κριτήρια.
Ο πρώην πιλότος μαχητικών F/A-18 και απόφοιτος της οικονομικής Σχολής του Χάρβαρντ Brett Odom, κάνει μια αναφέρουσα ανάλυση για το πραγματικό κόστος πτήσης ενός μαχητικού, που σχετίζεται και με τα κριτήρια που αναφέρθηκαν ανωτέρω.
Λέει ο πιλότος του αμερικανικού Ναυτικού: «Πάρτε για παράδειγμα το διθέσιο, δικινητήριο F/A-18F Super Hornet. Η τιμή που δίνει το DoD ανά ώρα πτήσης για το αεροσκάφος είναι 10.507 $.
Το Hornet καίει περίπου 1.100 γαλόνια καυσίμου (σ.σ. 4.163 λίτρα ή 9.172 χλγρ.) σε μια ώρα. Στα 3$ που είναι η τιμή ανά γαλόνι, το κόστος του καυσίμου φτάνει στα 3.300 $. Υποθέτουμε ποσοστά αποζημίωσης πληρωμάτων αεροσκαφών με περισσότερα από 6 χρόνια υπηρεσίας και προσθέτουμε 35% για να λάβουμε υπόψη τα περιθώρια όπως φόροι, υγειονομική περίθαλψη και άδεια.
Για έναν πιλότο και έναν ΧΟΣ (Χειριστή Οπλικών Συστημάτων) που κερδίζει ο καθένας 125.000 $ ετησίως, πετώντας 200 ώρες το χρόνο, το κόστος για το κράτος είναι 625 $ ανά ώρα πτήσης ή 1.250 $ και για τα δύο μέλη του πληρώματος.
Υπάρχουν όμως και άλλα έξοδα. Το πλήθος των εξαρτημάτων και των ανταλλακτικών πρέπει επίσης να ληφθούν υπόψη. Αυτά κυμαίνονται από ένα φίλτρο λαδιού των 100 $ με διάρκεια ζωής 50 ωρών, έως έναν κινητήρα των 4 εκατομμυρίων $ με μια σειρά επιθεωρήσεων και επισκευών και μέση διάρκεια ζωής 4.000 ωρών. Έτσι υπολογίζουμε περίπου 1.500 $ ανά ώρα πτήσης για κάθε κινητήρα – 3.000 $ συνολικά για το Hornet – και περίπου 500 $ ανά ώρα για άλλα παρελκόμενα.
Οι έξοδοι των αεροσκαφών εξαρτώνται από μια ειδική ομάδα συντηρητών Μοίρας, υπαξιωματικών και διοικητικού προσωπικού για την υποστήριξη των πτητικών επιχειρήσεων.
Με ένα σύνολο 180 στρατευσίμων και αξιωματικών (μη συμπεριλαμβανομένου του πληρώματος του αεροσκάφους), με μέσο μισθό 50.000 $ συν τα επιδόματα, υπολογίζουμε το κόστος εργασίας της Μοίρας στα 12 εκατομμύρια δολάρια.
Με μια τυπική Μοίρα Hornet να πετά περίπου 4.000 ώρες ετησίως, υπολογίζουμε ένα κόστος 3.200 $ ανά ώρα πτήσης. (Σημειώστε ότι έχουμε αγνοήσει τις εγκαταστάσεις και άλλα κόστη, όπως ταξίδια, για λόγους απλότητας).
Προσθέτοντας αυτά τα κόστη μαζί, (3.300 $ +1.250 $+3.000 $ + 500 $ + 3.200 $) φτάνουμε σε έναν αριθμό κοντά στις δημοσιευμένες τιμές του DoD: 11.250 $ σε σύγκριση με τα 10.507 $.
Τι γίνεται όμως με το κόστος του αεροσκάφους;
Το κόστος κτήσης του F/A-18F είναι περίπου 65 εκατομμύρια δολάρια. Με αναμενόμενη διάρκεια ζωής 6.000 ωρών πτήσης, αυτό έρχεται στα 10.800 $ ανά ώρα πτήσης.
Έτσι εάν προσθέσουμε στα ποσά αυτά των 11.250 $ το επιμερισμένο κόστος αγοράς του αεροσκάφους ανά ώρα το συνολικό ποσό ανέρχεται κάπου στα 22.000 $.
Υπάρχουν βάσιμοι λόγοι για να αγνοήσετε το κόστος αγοράς και να το αντιμετωπίσετε ως μηδενικό κόστος σε ορισμένες περιπτώσεις. Ωστόσο, αγνοώντας το κόστος αγοράς και το πώς αυτό επιμερίζεται ανά ώρα πτήσης στα χρόνια υπηρεσίας είναι σαν το υπουργείο Άμυνας να δηλώνει έμμεσα ότι τα μαχητικά αεροσκάφη του είναι δωρεάν ή αναμένεται να υπάρχουν για πάντα».
Πληροφοριακά το F/A-18 (λογικά το C/D) το οποίο πετούσε για τις ανάγκες των γυρισμάτων της ταινίας “Top Gun II”, κόστιζε στην εταιρεία παραγωγής 15.822 $ την ώρα.
Όπως φαίνεται από τα παραπάνω το επιμερισμένο ανά ώρα κόστος πτήσης αγοράς του κάθε αεροσκάφους εάν υπολογιστεί μπορεί να διπλασιάσει το κόστος.
Έτσι για το F/A-18E/F που υπάρχουν στοιχεία αυτό ανέρχεται είτε στα 11.000$ είτε στα 22.000$ αναλόγως εάν σε αυτό περιλαμβάνεται το κόστος αγοράς ή όχι.
Σε ότι αφορά την εκτίμηση του GAO του 2022, για τα 30.404$ το επιπλέον κόστος ενδέχεται να οφείλεται σε άλλους παράγοντες όπως η αλυσίδα υποστήριξης ή ο πληθωρισμός.
Για αυτό το λόγο το εκτιμώμενο κόστος παρουσιάζει και τέτοια απόκλιση μεταξύ 11.000 και 25.000$ ως μέση τιμή.
Σημαντικό ρόλο στον υπολογισμό του κόστους παίζει και το γεγονός της κατανάλωσης καυσίμου.
Για παράδειγμα ο κινητήρες F-110-GE-229 των F-16C/D Block 50 και F-100-PW-129, παρουσιάζουν μια κατανάλωση ανά ώρα πτήσης από 1.000 USG έως 2.800 USG από τα 10.000 έως τα 30.000 πόδια και από 1 έως 2 mach για τον F-110 από 1.000 έως και 2.500 USG ανά ώρα πτήσης. Τα ακριβή στοιχεία μπορείτε να τα δείτε στον σχετικό πίνακα.
Έτσι εάν πάρουμε μια τιμή κατανάλωσης ανά ώρα πτήσης των 1.100 USG με ταχύτητα 0,8 mach στα 20.000 πόδια (μια τυπική εκπαιδευτική αποστολή) με καύσιμο Jet A-1 για τον F-100-PW-129 (που φέρουν τα F-16V της ΠΑ για αυτό και το ενδιαφέρον) το κόστος των καυσίμων μόνο ανέρχεται στα 2.853$ με βάση την τιμή των 2,594$ ανά USG όπως ήταν στις 24 Ιανουαρίου ή 2.286€ περίπου.
Τόσο κοστίζει μια τυπική εκπαιδευτική αποστολή για την ΠΑ ενός F-16 Block 52+/Adv. ή V μόνο από πλευράς καυσίμων. Για να γίνει όμως ο πλήρης απολογισμός του κόστους ανά ώρα πτήσης θα χρειαζόμασταν πολλά περισσότερα κριτήρια και δεδομένα, όπως αναλύθηκαν ανωτέρω.
Σε ότι αφορά τα Mirage 2000-5, ο κινητήρας του είναι πολύ πιο οικονομικός στη μέση κατανάλωση καυσίμου από τον F-100 ή τον F-110. Έτσι σε ύψος 20.000 ποδών και με ταχύτητα 1,2 mach ο SNECMA M53-P2 θα καταναλώσει περί τα 900 USG ανά ώρα πτήσης κάτι συνεπάγεται ένα κόστος 2.146€ ανά ώρα πτήσης, με βάση πάντα την τιμή των 2,594$ ανά USG.
Για το συνολικό κόστος ανά ώρα πτήσης τα στοιχεία είναι αντικρουόμενα, ένα ακόμη δείγμα του πόσο σχετικός μπορεί να γίνει ο υπολογισμός ενός τέτοιου κόστους.
Σύμφωνα με τη γαλλική Αεροπορία το 2024 το κόστος ανά ώρα πτήσης ανερχόταν στα 8.802€.
Δεν υπάρχουν νεότερα στοιχεία από τη γαλλική Αεροπορία, ούτε για ποια ακριβώς έκδοση του Mirage 2000, αλλά το ποσό θα πρέπει να έχει αυξηθεί έκτοτε λόγω των τιμών καυσίμου.
Από την άλλη πλευρά η Αεροπορία της Ταιβάν ταλαιπωρείται από το υψηλότατο κόστος των 45 Mirage 2000-5EI που διαθέτει. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Αυγούστου του 2023 μια ώρα πτήσης του Mirage 2000 κοστίζει στην Αεροπορία της Ταιβάν 25.000$ ή 23.053€ περίπου.
Η διαφορά στα κόστη, μεταξύ αυτών της γαλλικής Αεροπορίας και της Αεροπορίας της Ταϊβάν οφείλεται στο ότι είχαν αναφερθεί σοβαρά προβλήματα στην υποστήριξη των αεροσκαφών, αν και τον περασμένο Ιούνιο η ROCAF ανέφερε ότι το σύνολο των αεροσκαφών ήταν επιχειρησιακό.
Πάντως η Ταϊβάν από το 1997 όπου παραλήφθηκαν τα αεροσκάφη, έχει χάσει 6 μαχητικά με πέντε πιλότους να έχουν χάσει τη ζωή τους. Οι απώλειες αυτές έγιναν αιτία να κυκλοφορήσουν φήμες ότι θα απέσυρε τα αεροσκάφη, χωρίς κάτι τέτοιο να γίνει.
Την ίδια ώρα (Αύγουστος 2023) ένα F-16A/V κόστιζε περίπου στην ROCAF 5.280,00$ ή 4.872,91€, ανά ώρα πτήσης, ένα εξαιρετικά χαμηλό ποσό, σύμφωνα πάντα με πηγές της Αεροπορίας.
Πάντως δεν είναι γνωστό εάν στο κόστος για τα F-16 συμπεριλαμβάνονται άλλοι παράγοντες όπως συντήρηση ή κόστος αγοράς ανταλλακτικών.
Το F-4E είναι ένας ακόμη τύπος που επιχειρεί με την ΠΑ. Το κόστος ανά ώρα πτήσης το 1965 ήταν στα 8.051$ σε σημερινές τιμές, αλλά τότε τα αεροσκάφη ήταν καινούργια και η ροή των ανταλλακτικών άφθονη και οι τιμές καυσίμων χαμηλές. Ένα σχετικό κόστος είναι αυτό του F-4E που ανήκει σε μια ιδιωτική συλλογή της Collings Foundation. Σε αυτή το κόστος για 40 λεπτά πτήσης είναι 12.500 $. Εάν το αναγάγουμε στα 60 λεπτά τότε αυτό ανέρχεται στα 18.750. $. Να σημειωθεί ότι το κόστος αυτό δεν περιλαμβάνει πυρομαχικά ή εκπαιδεύσεις μάχης.
Σε ότι αφορά τον κινητήρα, σύμφωνα με μια αναφορά η κατανάλωση του J79-GE-17A σε ύψος 30.000 ποδών και με ταχύτητα 0,9 mach ανέρχεται στα 700 USG, ενώ σύμφωνα με άλλη πηγή στα 1.000 USG. Με πιο πιθανότερη προς την δεύτερη εάν πάρουμε 950 USG x δύο κινητήρες μας δίνει 1.900 USG ή σε κόστος 4.930 $ ή 4.549 €.
Βέβαια η τιμή των 4.930 $ αφορά την τιμή του αεροπορικού καυσίμου στις ΗΠΑ η οποία όπως αναφέρθηκε είναι στα 2,594 $ ανά USG. Δεν γνωρίζουμε πόσο στοιχίζει η προμήθεια καυσίμου για την ΠΑ. Επομένως το κόστος του καυσίμου για την ΠΑ για μια ώρα πτήσης θα πρέπει να κυμαίνεται στα 5.000 € κατά μέσο όρο. Κατά συνέπεια μια ώρα πτήσης ενός F-4E για την ΠΑ δεν μπορεί να κοστίζει λιγότερο από 12.000 με 15.000€.
Οι γαλλικές εκτιμήσεις για το Rafale
Το 2004, το γαλλικό Ελεγκτικό Συνέδριο υπολόγισε ότι το κόστος υποστήριξης ενός Rafale ήταν στα«35.000 ευρώ ανά ώρα πτήσης». Τότε, το υπουργείο Άμυνας της Γαλλίας είχε σημειώσει ότι αναμένει να δει αυτό το ποσό να μειώνεται σημαντικά, φτάνοντας στο σημείο να εκτιμήσει ότι θα έφτανε στο «επίπεδο των 10.000€ ανά ώρα πτήσης» το 2012.
Τότε στελέχη του γαλλικού Ελεγκτικού Συνεδρίου είχαν εκφράσει την δυσπιστία τους απέναντι στις προβλέψεις του γαλλικού υπουργείου Άμυνας, λέγοντας πως βλέπουν δύσκολα να επιτυγχάνεται αυτός ο στόχος καθώς το Rafale είναι ένα πολύπλοκο αεροσκάφος και με δύο κινητήρες.
Στη σχετική έκθεσή τους κατέληγαν λέγοντας:
«Ως εκ τούτου, φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο να φανταστούμε ότι το κόστος υποστήριξης ενός τέτοιου αεροσκάφους θα μπορούσε, έως το 2012, να είναι το ίδιο με το τρέχον κόστος διατήρησης του αναβαθμισμένου Super Étendard σε λειτουργική κατάσταση».
Μπορεί ο στόχος για το κόστος των 10.0000 € ανά ώρα πτήσης για το Rafale να μην επιτεύχθηκε τελικά, γεγονός όμως παραμένει ότι αυτό το κόστος ανά ώρα πτήσης μειώθηκε τα επόμενα χρόνια.
Έτσι, το 2014, σε μια νέα έκθεση για την «Συντήρηση σε επιχειρησιακή κατάσταση» [MCO] στρατιωτικού εξοπλισμού, το γαλλικό Ελεγκτικό Συνέδριο υποστήριξε ότι το κόστος προγραμματισμένης συντήρησης και εξοπλισμού [EPM] ανά ώρα πτήσης για το Rafale ανέρχεται σε 14.596 €. έναντι μόλις 8.802 € για το Mirage 2000.
Ποια είναι η όμως κατάσταση σήμερα;
Όπως αναφέρουν τα γαλλικά ΜΜΕ κατά την διάρκεια μιας ακρόασης στη γαλλική Γερουσία, στις αρχές του 2024 ο στρατηγός Stéphane Mille, ο αρχηγός του επιτελείου της γαλλικής Αεροπορίας [CEMAAE] ανέφερε ότι το κόστος ανά ώρα πτήσης για ένα Rafale ανερχόταν στα 20.000 €.
Η ακρόαση του Γάλλου Α/ΓΕΑ στη Γερουσία έγινε στο πλαίσιο του οικονομικού νομοσχεδίου για τον αμυντικό προϋπολογισμό του 2024.
Όπως φαίνεται το κόστος του Rafale ανά ώρα πτήσης είναι ιδιαίτερα χαμηλό σχεδόν ίσο με αυτό του F-16 παρά το γεγονός ότι διαθέτει δύο κινητήρες ενώ του F-16 ένα.
Συμπερασματικά
Όπως αναφέρεται στην αρχή του άρθρου το GAO ανεβάζει το κόστος ανά ώρα πτήσης για το F-35 στα 44.000 $ ή 40.610 € περίπου. Αυτό μεταφράζεται σε 44 εκατ. $ για 1.000 ώρες πτήσης ή 352 εκατ. $ για μια περίοδο 8.000 ωρών πτήσης που θεωρείται ένα τυπικό νούμερο για την υπηρεσία ενός μαχητικού.
Το ποσό αυτό είναι υπερδιπλάσιο από αυτό ενός F-16 ή ενός Rafale της ΠΑ. Αυτό θα πρέπει να κατανοηθεί πλήρως από την ΠΑ εάν είναι να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για την αγορά του από τις ΗΠΑ. Το αμερικανικό stealth μαχητικό θεωρείται «πρωταθλητής» ανάμεσα στα σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη -πλην του F-22- κόστους ανά ώρα πτήσης και κύκλου ζωής και εδώ πρέπει να δοθεί έμφαση εάν όντως αξίζει μια τέτοια επένδυση ή αν πρέπει η ΠΑ να αναζητήσει άλλες οικονομικότερες λύσεις: Και αυτή δεν μπορεί να είναι άλλη από το Rafale F.4 ή το F.5.
Ανάλυση κόστους ανά ώρα πτήσης
| F/A-18F | Κόστος | Παρατηρήσεις |
| Καύσιμο | 3.300 $ | Με 3 $ ανά USG |
| Πλήρωμα | 1.250 $ | Για δύο πιλότους |
| Κινητήρες | 3.000 $ | 2 x F414-400 |
| Παρελκόμενα | 500 $ | |
| Εργασίες Μοίρας | 3.200 $ | Προσωπικό-μισθοδοσίες |
| Σύνολο | 11.250 $ | |
| Τίμημα αγοράς | 10.000 $ | Νέο σύνολο 22.000$ |
Εκτιμώμενο κόστος ανά ώρα πτήσης
| Τύπος | Κόστος | Παρατηρήσεις |
| F-22 | 83.000 € | Σύμφωνα με τον GAO |
| F-35 | 41,000.€ | Τιμές 2022 |
| F-15C | 41.921 $. | Τιμές 2018 |
| F-16C | 22 ~ 26.000 $ | |
| F/A-18E/F | 22~ 30.000 $ | |
| F-4E | 20.000+ $ | |
| Rafale | 20.000 € | Τιμές 2023 |
| Mirage 2000C | 8.802 €. | Τιμές 2014 |
| Mirage 2000-5 | 23.053 € | Εκτίμηση Ταϊβάν |
| F/A-18C/D | 7.000 – 12.000 $ |
Ενδεικτικές τιμές κατανάλωσης καυσίμου ανά ώρα πτήσης
| Τύπος | Κινητήρας | Ταχύτητα (mach) | Ύψος (ft) | Κατανάλωση (γαλόνια/ώρα) |
| F-16C/D | F100-PW-229 | 1.0 | 30.000 | 1.350 |
| 1,5 | 30.000 | 1.950 | ||
| 2 | 30.000 | 2.550 | ||
| F110-GE-129 | 1 | 30.000 | 1.200 | |
| 1,5 | 30.000 | 1.800 | ||
| 0,8 | 10.000 | 1.000 | ||
| 1,2 | 10.000 | 1.400 | ||
| 1,5 | 20.000 | 1.800 | ||
| Mirage 2000 | SNECMA M53-P2 | 0,8 | 10.000 | 563 |
| 0,9 | 20.000 | 670 | ||
| 1,1 | 20.000 | 903 | ||
| 1,1 | 25.000 | 1.000 | ||
| 1,1 | 30.000 | 1.180 | ||
| F/A-18F | 0,8 | 10.000 | 1.100 |
Ροή Ειδήσεων 
