Χάσμα στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής, με τη σκληρή «ατλαντίστρια» υπ. Εξωτερικών να συμπεριφέρεται σαν αυτόνομο κέντρο εξουσίας
Όταν, ύστερα από διαπραγματεύσεις δύο μηνών, σχηματίστηκε τον Νοέμβριο του 2021 η τρικομματική κυβέρνηση στη Γερμανία, όλοι πίστευαν πως ο αδύναμος κρίκος θα είναι ο ηγέτης των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) και νέος υπουργός Οικονομικών, Κρίστιαν Λίντνερ. Διαψεύστηκαν παταγωδώς!
Το μεγάλο «αγκάθι» στην πορεία αποδείχθηκε η πλήρης έλλειψη χημείας και κοινής πολιτικής αντίληψης μεταξύ του Σοσιαλδημοκράτη καγκελαρίου Ολαφ Σολτς και της Πράσινης υπουργού Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ, μιας κοινωνικής και οικολογικής «ακτιβίστριας», που προέκυψε «γεράκι» της εξωτερικής πολιτικής.
Ο 64χρονος Σολτς ακολουθεί πιο ισορροπημένη «ευρασιατική πολιτική» έναντι Ρωσίας-Κίνας, εν αντιθέσει με την 42χρονη Αναλένα Σαρλότ Αλμα Μπέρμποκ, που συμπεριφέρεται ως σκληροπυρηνική «ατλαντίστρια», θεωρώντας πως η Γερμανία βρίσκεται σε… πόλεμο με τη Ρωσία και ζητώντας την κεφαλή του Πούτιν επί πίνακι.
Η ένταση στις σχέσεις Σολτς-Μπέρμποκ είναι τόσο οφθαλμοφανής, ώστε ακόμη και η εκπρόσωπος της γερμανικής καγκελαρίας, Κριστιάνε Χόφμαν, να ομολογήσει αφοπλιστικά στους πιεστικούς δημοσιογράφους ότι ανάμεσά τους «δεν υπάρχει αγάπη»(!).
Όπως επισημαίνουν γερμανικά ΜΜΕ, η Μπέρμποκ τέθηκε στο… μικροσκόπιο από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε το υπ. Εξωτερικών. Θα τα κατάφερνε μια νεαρή πολιτικός χωρίς προϋπηρεσία σε κυβερνητικό πόστο; Όμως, από την πρώτη κιόλας επίσκεψη στο Παρίσι έδειξε δείγματα άνεσης και αυτοπεποίθησης.
Όταν ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, υιοθέτησε ξεκάθαρη γλώσσα απέναντι στον Πούτιν, καταφέρνοντας να βρίσκεται πρώτη σε δημοτικότητα ανάμεσα σε όλους τους Γερμανούς πολιτικούς.
Η κατηγορία που προσάπτουν από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα στην Μπέρμποκ είναι ότι η διπλωματία της δεν είναι μακρόπνοη, ότι δεν κάνει το παραμικρό άνοιγμα προς τη Μόσχα για να τερματιστεί αυτός ο επιθετικός πόλεμος. Όπως αναφέρουν δύο έμπειροι δημοσιογράφοι του «dpa», ορισμένες δηλώσεις της Μπέρμποκ δεν ακούγονται και τόσο καλά στα αυτιά του Ολαφ Σολτς.
Για παράδειγμα, η όλη συζήτηση για την παράδοση των γερμανικών Leopard 2 στην Ουκρανία. Σε αυτό ακριβώς το θέμα φάνηκαν οι διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στο SPD, στους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους (FDP).
Ενώ από το κόμμα της Μπέρμποκ, εκπροσώπους του FDP αλλά και τη Χριστιανοδημοκρατική αντιπολίτευση εκφράστηκε έντονη επιθυμία για άμεση παράδοση των γερμανικών αρμάτων, ο Σολτς εμφανιζόταν διστακτικός. Μέχρις ότου την περασμένη εβδομάδα, σε απόλυτο συντονισμό με τον πρόεδρο Μπάιντεν, έδωσε το «ΟΚ». Το ότι η Πράσινη ανταγωνίστριά του προωθούσε εμφατικά αυτό το βήμα ήταν κοινό μυστικό. Μάλιστα, λίγο πριν από τη λήψη της απόφασης ανέφερε, στο άτυπο συμβούλιο υπ. Εξωτερικών της Ε.Ε., ότι δεν θα πρέπει να μπουν εμπόδια στο αίτημα της Πολωνίας.
Το «Spiegel» υποστηρίζει ότι ο Σολτς επέπληξε εσωτερικά τους «πολεμοχαρείς», αν και δεν έγινε σαφές ποιους ακριβώς εννοούσε.
Είναι φως φανάρι ότι ευθύς εξαρχής δεν υπήρχε καλή χημεία ανάμεσα στους δύο πολιτικούς. Κοινές εμφανίσεις Σολτς με Μπέρμποκ δεν έχουν γίνει μέχρι τώρα. Ξεκάθαρα ανταγωνίζονται για την εξωτερική πολιτική της Γερμανίας, παρότι σε περιόδους πολέμου είναι σημαντική η ομοφωνία ανάμεσα στον καγκελάριο, στην υπ. Εξωτερικών και τον υπ. Άμυνας. Ενδεικτικό είναι ένα γεγονός στο Συμβούλιο της Ευρώπης, όπου η Μπέρμποκ εκφώνησε ομιλία στην κοινοβουλευτική συνέλευση και αργότερα απάντησε σε ερωτήσεις στα αγγλικά.
Ένα τόλμημα, όπως σχολίασε η «Süddeutsche Zeitung», καθότι κανείς μέχρι τώρα Γερμανός πολιτικός δεν έχει χρησιμοποιήσει ξένη γλώσσα στην παρουσίαση γερμανικών θέσεων. Και εκεί ακριβώς την «πάτησε» λέγοντας το αμίμητο: «Διεξάγουμε πόλεμο κατά της Ρωσίας και όχι μεταξύ μας».
Η φράση έγινε αντικείμενο ρωσικής εκμετάλλευσης και υποχρέωσε τον Σολτς να απολογείται στον πρόεδρο της Αργεντινής, Αλμπέρτο Φερνάντες. «Πρόκειται για πόλεμο ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία», διευκρίνισε με σαφήνεια ο καγκελάριος στο Μπουένος Αϊρες.
ΚΡΙΣΤΙΑΝΕ ΧΟΦΜΑΝ (ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΓΚΕΛΑΡΙΑΣ)
«Θέλετε να μιλήσω για αγάπη;»
Οι διαφορές τους όμως δεν περιορίζονται στο Ουκρανικό αλλά και σε ζητήματα όπως η συμμετοχή της κινεζικής COSCO σε τερματικό σταθμό στο λιμάνι του Αμβούργου. Ο Σολτς κατάφερε, τελικά, να επιβάλει τη γνώμη του στις ενδοκυβερνητικές διαφωνίες, ενώ η Μπέρμποκ διαφοροποιήθηκε γραπτώς στα πρακτικά.
Ακόμη και πριν από το πολυσυζητημένο ταξίδι του καγκελάριου στην Κίνα η υπουργός Εξωτερικών τον κάλεσε να τηρήσει την κυβερνητική συμφωνία. Αλλά και στο θέμα της Εθνικής Στρατηγικής Ασφαλείας, η οποία βρίσκεται υπό διαμόρφωση, παρατηρείται κωλυσιεργία. Η διάσκεψη Σολτς-Μπέρμποκ και άλλων υπουργών δεν έφερε την επιθυμητή συμφωνία. Κατά το «dpa», δεν υπάρχει ομοφωνία γύρω από τη σύσταση «Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας».
Άρα, θεωρείται απίθανο να παρουσιαστεί στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου στα μέσα Φεβρουαρίου, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί. «Τελικά, ποιος κάνει κουμάντο στην εξωτερική πολιτική της Γερμανίας, η καγκελαρία ή το υπ. Εξωτερικών;», ρωτήθηκε η κυβερνητική εκπρόσωπος Χόφμαν.
«Ο καγκελάριος συνεργάζεται στενά και σε κλίμα εμπιστοσύνης με όλους τους υπουργούς», απάντησε παραπέμποντας στη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρμοδιότητά του να αποφασίζει τελευταίος για την τελική κατεύθυνση της χώρας σε όλα τα θέματα. Αλλά, ως γνωστόν, οι δημοσιογράφοι δεν εγκαταλείπουν την προσπάθεια. Και, τελικά, με την επιμονή τους η Κριστιάνε Χόφμαν (φωτό) έβγαλε την είδηση: «Θέλετε τώρα να μιλήσω για αγάπη; Όχι».