Όσο ο καιρός περνάει, παράλληλα με την ανάπτυξη εμβολίων και αντι-ιικών φαρμάκων, για τα οποία γίνονται εργώδεις προσπάθειες, η κινεζική κυβέρνηση προωθεί συστηματικά παραδοσιακά βότανα και άλλες εναλλακτικές θεραπείες για τη νόσο Covid-19.

Μάλιστα, οι εν λόγω παραδοσιακές θεραπείες έχουν αρχίσει να εξάγονται ως διεθνής βοήθεια σε χώρες όπως η Ιταλία και το Ιράν, που επλήγησαν σοβαρά από την πανδημία. Οι επιστήμονες άλλων χωρών, σύμφωνα με το «Nature», εμφανίζονται επιφυλακτικοί, αν όχι ανήσυχοι, θεωρώντας ότι είναι επικίνδυνη η υποστήριξη θεραπειών που ακόμη δεν έχουν αποδειχθεί μέσω της συνήθους οδού των κλινικών μελετών ότι είναι ασφαλείς και αποτελεσματικές.

Η Κινεζική Παραδοσιακή Ιατρική (ΚΠΙ) βασίζεται στη θεωρία του «τσι», της ζωτικής ενέργειας που βοηθά στην ισορροπία και υγεία του σώματος. Το «βάλτωμα» του τσι θεωρείται ότι μπορεί να αποβεί παθογόνο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αρχικά αποθάρρυνε τη χρήση παραδοσιακών φαρμάκων κατά της Covid-19 και τα εν λόγω φάρμακα, κατά τους πρώτους μήνες της πανδημίας, αναφέρονταν στην ιστοσελίδα του ως «μη αποτελεσματικά κατά της Covid-19 και πιθανώς επιβλαβή». Όμως, στη συνέχεια ο ΠΟΥ αναθεώρησε τη στάση του και η εν λόγω δημόσια προειδοποίηση αποσύρθηκε.

Εκπρόσωπος του ΠΟΥ διευκρίνισε ότι η αρχική δήλωση «ήταν υπερβολικά ευρεία και δεν ελάμβανε υπόψη το γεγονός ότι πολλοί άνθρωποι στρέφονται σε παραδοσιακά φάρμακα για να ανακουφίσουν ορισμένα από τα ηπιότερα συμπτώματα της Covid-19». Η γενική θέση του ΠΟΥ είναι ότι μέχρι στιγμής δεν υπάρχει καμία απόδειξη πως οποιοδήποτε φάρμακο -παραδοσιακό ή άλλο- είναι σε θέση να προλάβει ή να θεραπεύσει την πανδημική νόσο (μόνο η ρεμδεσιβίρη έχει φανεί σε μερικές κλινικές μελέτες να επιταχύνει την ανάρρωση των ασθενών). Επίσης, ο ΠΟΥ τονίζει ότι δεν συνιστά στους ανθρώπους να παίρνουν μόνοι τους τα οποιαδήποτε φάρμακα, χωρίς ιατρική καθοδήγηση, ελπίζοντας έτσι να προλάβουν τη μόλυνση ή να θεραπευθούν από αυτήν.

Στην Κίνα, τόσο οι δημόσιες Αρχές όσο και τα κρατικά μέσα ενημέρωσης, προωθούν διάφορα σκευάσματα της Κινεζικής Παραδοσιακής Ιατρικής (ΚΠΙ), όπως είναι η επίσημη και διεθνώς αναγνωρισμένη ονομασία της, τα οποία προβάλλονται ότι μειώνουν τα συμπτώματα της Covid-19 και τους θανάτους. Όμως, αυτοί οι ισχυρισμοί, στις περισσότερες περιπτώσεις, τουλάχιστον έως τώρα, δεν υποστηρίζονται από αξιόπιστες κλινικές μελέτες.

Η αποτελεσματικότητα ορισμένων ουσιών της ΚΠΙ, όντως, δοκιμάζεται στην Κίνα, αλλά ορισμένοι δυτικοί επιστήμονες εκφράζουν αμφιβολίες για τον σωστό σχεδιασμό των μελετών και κατά πόσο θα παράγουν αξιόπιστα αποτελέσματα. Από την άλλη, οι Κινέζοι -οι Αρχές (μεταξύ των οποίων το υπουργείο Υγείας) και πολίτες- έχουν πολύ μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην ΚΠΙ, καθώς χρησιμοποιούν τέτοια παραδοσιακά φάρμακα εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι τα παραδοσιακά φάρμακα δεν μπορεί να έχουν σοβαρές παρενέργειες ή το όφελός τους στην περίπτωση του κορωνοϊού να είναι μικρό έως μηδαμινό. Από την άλλη πλευρά, όμως, ο εύλογος αντίλογος είναι ότι κάτι ανάλογο μπορεί να συμβεί, επίσης, με πιο συμβατικά φάρμακα, όπως π.χ. η υδροξυχλωροκίνη, που δοκιμάζεται ήδη σε νοσοκομεία κατά της σοβαρής Covid-19 και η οποία έχει σημαντικές παρενέργειες σε ορισμένους ασθενείς.

Αν, όμως, στη Δύση γίνεται ανοικτή κριτική στις υπό δοκιμή θεραπείες, στην Κίνα δεν συμβαίνει το ίδιο, καθώς η ΚΠΙ είναι μία βιομηχανία με τζίρο δισεκατομμυρίων ευρώ κάθε χρόνο, η οποία λαμβάνει επιθετική κρατική υποστήριξη, ώστε να εξάγεται και σε άλλες χώρες. Στο τέλος Απριλίου ένας γιατρός κινεζικού νοσοκομείου της επαρχίας Χουμπέι τιμωρήθηκε και υποβιβάστηκε, χάνοντας τα διοικητικά καθήκοντά του, επειδή έκανε διαδικτυακή ανάρτηση ότι οι συστάσεις της Κίνας για θεραπείες της Covid-19, ιδίως οι σχετικές με την παραδοσιακή κινεζική ιατρική, δεν βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα.

Η Κρατική Υπηρεσία Κινεζικής Παραδοσιακής Ιατρικής έχει ανακοινώσει ότι τρεις «φόρμουλες» (κοκτέιλ ουσιών) και τρία φάρμακα «έχουν αποδειχθεί» αποτελεσματικά κατά της Covid-19. Επιστήμονες της Ακαδημίας Κινεζικών Ιατρικών Επιστημών έχουν συμμετάσχει σε κλινικές δοκιμές φαρμάκων ΚΠΙ και έχουν δηλώσει ότι έχουν επιβεβαιώσει την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα ορισμένων από αυτά. Σύμφωνα με τις περιγραφές στην επίσημη κινεζική ιστοσελίδα των κλινικών δοκιμών, κάποιο φάρμακο μειώνει τα συμπτώματα της Covid-19, ένα άλλο αποτρέπει τα ήπια συμπτώματα να γίνουν σοβαρά και ένα τρίτο μειώνει τον χρόνο ανάρρωσης. Σύντομα, αναμένεται η αναλυτική δημοσίευση των σχετικών αποτελεσμάτων των δοκιμών.

«Έως ότου υπάρξουν χειροπιαστές αποδείξεις, είναι ανήθικο να προωθούνται στην αγορά μέθοδοι ΚΠΙ με τον ισχυρισμό ότι είναι αποτελεσματικές», δήλωσε ο κυτταρικός βιολόγος Νταν Λαρχάμαρ του σουηδικού Πανεπιστημίου της Ουψάλα. «Οι άνθρωποι νομίζουν ότι το να κάνουν κάτι είναι καλύτερο από το τίποτα. Η ιστορία, όμως, μας λέει ότι αυτό δεν είναι αλήθεια», σχολίασε ο λοιμωξιολόγος Πολ Όφιτ του αμερικανικού Νοσοκομείου Παίδων της Φιλαδέλφεια.