Ο 68χρονος ιεράρχης, ορίστηκε τοποτηρητής του Αρχιεπισκοπικού Θρόνου ενώ υπήρξε το «δεξί χέρι» του Αναστάσιου, τον οποίον και συνόδευε σε αποστολές στο εξωτερικό. Μάλιστα, πληροφορίες λένε ότι πρόκειται για προσωπική επιλογή του μακαριστού, ενώ η εκλογή του φέρεται να στηρίζεται και από τον Αλβανό πρωθυπουργό, Εντι Ράμα, ενώ θετικά τον βλέπουν και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Αλλωστε, ο κ.κ. Βαρθολομαίος στον επικήδειο λόγο του κατά την εξόδιο ακολουθία του μακαριστού Αναστάσιου είχε πει «το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα συμπαρασταθεί και θα περιβάλει και τον νέο Αρχιεπίσκοπο, όποιος και αν είναι αυτός».
Ο κ. Ιωάννης είναι Αλβανός στη καταγωγή, ενώ προέρχεται από οικογένεια μουσουλμάνων Μπεκτασήδων. Ο αρχιεπίσκοπος Ιωάννης, κατά κόσμον Φατμίρ Πελούσι, γεννήθηκε το 1956 στην Κορυτσά, την Ορθόδοξη Εκκλησία της οποίας υπηρέτησε ως μητροπολίτης μετά την ενθρόνισή του, το 1998.
Ο ίδιος, βαπτίστηκε κρυφά χριστιανός το 1979. Με την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος στη γείτονα χώρα εισήλθε στην Ελληνορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού στο Μπρούκλιν, με υποτροφία από την αλβανική κοινότητα των Ηνωμένων Πολιτειών και αποφοίτησε το 1993. Τότε στην Αλβανία, ο μακαριστός Αναστάσιος είχε ήδη ξεκινήσει το έργο της αναστήλωσης της Εκκλησίας. Μετά από πρόσκληση του ιεράρχη, ο Ιωάννης επέστρεψε στην Αλβανία για να βοηθήσει στο σημαντικό του έργο και το 1994 αρχικά χειροτονήθηκε διάκονος και το τέλος του ιδίου έτους ιερέας, από τον αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο.
Με μεταπτυχιακό στις Θεολογικές Σπουδές, υπηρέτησε ως λέκτορας και κοσμήτορας της Θεολογικής Ακαδημίας της αλβανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Το 1996 διορίστηκε διευθυντής της Θεολογικής Σχολής Δυρραχίου και παράλληλα έγινε αρχιμανδρίτης.
«Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου, έμαθα για την άφιξη του Μητροπολίτη Αναστάσιου (Γιαννουλάτου) στην Αλβανία και μετά από πρόσκλησή του, επέστρεψα το 1992 και εντυπωσιάστηκα από την αποφασιστικότητά του να υπηρετήσει την αποκατάσταση της Αλβανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας» έχει δηλώσει στο παρελθόν. Μητροπολίτης Κορυτσάς εξελέγη το 1998. Χειροτονήθηκε απο τον μακαριστό Αναστάσιο στον μητροπολιτικό ναό της «Ζωοδόχου Πηγής».
Ο ίδιος, σε συνεντεύξεις του, έχει αποκαλύψει πως τα χρόνια των διωγμών της όποιας θρησκείας στην αθεϊστική Αλβανία, είχε ενδιαφέρον για θρησκευτικά ζητήματα και μάλιστα το 1975 γνώρισε τον Χριστιανισμό από αντίγραφο στα γαλλικά της Καινής Διαθήκης, που του έδωσε κάποιος φίλος του, με το πρόσχημα να μάθει γαλλικά.
Ακολούθησαν αναζητήσεις στην κεντρική Βιβλιοθήκη Τιράνων, όπου δανειζόταν κρυφά βιβλία όλων των θρησκειών. Το επόμενο βήμα υψηλού κινδύνου για τον ίδιο και την οικογένειά του, στην Αλβανία των σκληρών διωγμών, ήταν η συμμετοχή του σε μια μυστική ομάδα χριστιανών που έκανε συναντήσεις σε διάφορα σπίτια στην Κορυτσά. Το ίδιο μυστικά έγινε και η βάπτιση του, από τον πατέρα Κοσμά και έλαβε το όνομα Ιωάννης.
Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας: Ο μητροπολίτης Κορυτσάς Ιωάννης, είναι ο νέος προκαθήμενος της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας
Η Ιερά Σύνοδος συνήλθε μετά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας, στον καθεδρικό ναό της Αναστάσεως του Κυρίου στα Τίρανα. Τα μέλη της Συνόδου, οι μητροπολίτες Αμαντίας Ναθαναήλ και Αργυροκάστρου Δημήτριος, οι οποίοι είναι Έλληνες πολίτες, εξαιρέθηκαν της υποψηφιότητας, καθώς δεν πληρούν το κριτήριο της αλβανικής υπηκοότητας, σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Αλβανίας, που εγκρίθηκε το 2006.
Με την ανακοίνωση της εκλογής του νέου αρχιεπισκόπου, οι καμπάνες σε όλους τους ιερούς ναούς της Αλβανίας κτύπησαν χαρμόσυνα.
Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας στο σύντομο μήνυμά του προς τους πιστούς, οι οποίοι φώναζαν «άξιος» ο νέος προκαθήμενος τόνισε μεταξύ άλλων, πως με ταπεινοφροσύνη, υπακούοντας στο θέλημα του Θεού, δέχτηκε αυτή την υψηλή διακονία και υποσχέθηκε να την εκτελεί με αφοσίωση.
«Θα σεβαστώ την Ιερή Παράδοση και θα αγωνιστώ με όλη μου την δύναμη να υπερασπιστώ τα δικαιώματα της Εκκλησίας. Έχοντας επίγνωση του βάρους αυτής της ευθύνης, προσεύχομαι στον Χριστό, τον Ιδρυτή της Εκκλησίας, να μου δώσει φώτιση, δύναμη και σοφία».
Η τελετή ενθρόνισης του νέου προκαθημένου της Αυτοκέφαλου Εκκλησίας της Αλβανίας, αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις 29 Μαρτίου.