Το πρόβλημα είναι σοβαρό, στη γλώσσα των οικονομολόγων αποκαλείται διαρθρωτικό, και η επίλυσή του απουσιάζει από τα αιτήματα στα μπλόκα του Κάμπου. Οι άμεσες χρηματικές ενισχύσεις που δρομολογεί το αρμόδιο υπουργείο μπορεί να δώσουν ανάσες στους παραγωγούς, αλλά δεν αλλάζουν τη μεγάλη εικόνα.

Οι αριθμοί τα λένε όλα. Στην Ελλάδα κάθε στρέμμα γης αποδίδει περίπου 190 ευρώ, στην Ολλανδία 1.700 ευρώ. Ο τομέας της αγροδιατροφής στη χώρα μας εκτιμάται κοντά στα 15 δισεκατομμύρια ευρώ, στην Ολλανδία ξεπερνά τα 80 δισεκατομμύρια. Μπορεί η μορφολογία του εδάφους μας να μην είναι τόσο ευνοϊκή για καλλιέργειες, όπως συμβαίνει με τις εκτενείς πεδιάδες στη χώρα της τουλίπας, όμως δεν δικαιολογεί από μόνη της το τεράστιο χάσμα που υπάρχει σε παραγωγή και εισοδήματα.

Στην Ελλάδα, με την τριπλάσια έκταση σε σχέση με την Ολλανδία και πενταπλάσιο μέγεθος αγροτικού πληθυσμού, αντιστοιχεί μόνο ένα μικρό κλάσμα σε έσοδα και εξαγωγές.

Μπορούμε να γίνουμε Ολλανδία; Το Ισραήλ πέτυχε την αναμόρφωση του αγροτικού τομέα, και μάλιστα σε εδάφη δύσκολα και χτυπημένα από την κλιματική αλλαγή. Ολα είναι εφικτά αρκεί να υπάρχει ένα σχέδιο ανάπτυξης του αγροτικού τομέα. Αλλωστε, η «απογείωση» του τουρισμού δημιουργεί νέες δυνατότητες για την προώθηση των προϊόντων μας και την επίτευξη συνεργειών που θα δώσουν προοπτικές απασχόλησης και ανάπτυξης στην ύπαιθρο.

Δυστυχώς, ενώ τις προηγούμενες δεκαετίες πέρασαν από την Ελλάδα κοινοτικά κονδύλια δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, τα χρήματα είτε σπαταλήθηκαν είτε πήγαν σε άγονες επιδοτήσεις. Το πάγιο αίτημα «όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά» αποτύπωσε πλήρως τις χρεοκοπημένες πρακτικές που γιγάντωσαν το πρόβλημα.

Για να εκσυγχρονισθεί ο αγροτικός τομέας, πρέπει πρώτα να αλλάξει η νοοτροπία του «μικρού κλήρου» που κατακερματίζει δυνάμεις και απωθεί τους νεότερους να ασχοληθούν με την παραγωγή. Η Ολλανδία πέτυχε γιατί εργάσθηκε συλλογικά με έμφαση στην τεχνολογία και την εξοικονόμηση φυσικών πόρων. Μπορεί η χώρα να μην είναι ορεινή, όμως υστερεί σε σχέση με εμάς σε θερμοκρασία, ηλιοφάνεια και άλλες κλιματολογικές συνθήκες.

Το μεγαλύτερο μέρος της αγροτικής παραγωγής στην Ολλανδία γίνεται σε θερμοκήπια, όπου ο έλεγχος των παραμέτρων είναι ευχερής και μπορεί να υπολογίζεται ανά πάσα στιγμή το κόστος σε νερό, ενέργεια ή λιπάσματα. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η μέση στρεμματική απόδοση στις μονάδες θερμοκηπίων είναι τριπλάσια από εκείνη που υπάρχει στη χώρα μας, η διαφορά είναι χαώδης και εξηγεί γιατί υστερούμε σε παραγωγή και εισοδήματα.

Επιπλέον, η διάθεση των προϊόντων γίνεται μέσω δημοπρατηρίων, ώστε καθημερινώς να προκύπτουν καθαρές τιμές πώλησης, αλλά και με συμβόλαια που υπογράφονται απευθείας με σούπερ μάρκετ.

Συνολικά, όμως, υπάρχει εθνική πολιτική για την προώθηση των ολλανδικών προϊόντων στις ξένες αγορές. Η χώρα μας έχει καλύτερες κλιματολογικές συνθήκες από τον κρύο Βορρά και τα ελληνικά προϊόντα υπερτερούν σε ποιότητα, όμως δύσκολα φτάνουν μέχρι το στάδιο της εξαγωγής.

Ο αγροτικός τομέας δεν είναι «χαμένη υπόθεση» για την οικονομία, αντιθέτως αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη της περιφέρειας αλλά και την απαιτούμενη επάρκεια σε βασικά είδη διατροφής.

Το σύνθημα που πλέον πρέπει να επικρατεί στα μπλόκα είναι «όλα τα λεφτά για σύγχρονη αγροτιά». Αλλος δρόμος για επιβίωση του τομέα δεν υπάρχει.