Παρά τις συνεχείς καταστροφολογίες της αντιπολίτευσης για την πορεία της οικονομίας, η δημοσιονομική σταθερότητα φαίνεται ότι εμπεδώνεται δημιουργώντας τις συνθήκες για νέες στοχευμένες παρεμβάσεις υπέρ των ασθενέστερων.

Το έλλειμμα στο διάστημα Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου υπολογίσθηκε στα 910 εκατομμύρια έναντι 2 δισεκατομμυρίων που προέβλεπε ο Προϋπολογισμός και 3,2 δισ. όπως είχε καταγραφεί στο αντίστοιχο διάστημα του 2021. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα 840 εκατομμυρίων, όταν πέρυσι υπήρχε έλλειμμα 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Τα κρατικά έσοδα πήραν ανάσα μετά την αιμορραγία των δύο προηγούμενων ετών λόγω της πανδημίας και εμφανίζονται αυξημένα κατά 628 εκατομμύρια ευρώ (περίπου 6,2%) σε σχέση με το στόχο που είχε τεθεί από το υπουργείο Οικονομικών, με τη σημείωση ότι οι εισπράξεις του Ταμείου Ανάκαμψης που είχαν προϋπολογισθεί για τον Φεβρουάριο μετατέθηκαν για τον Απρίλιο.

Τα επιμέρους στοιχεία δείχνουν ότι παρά την αύξηση των ενεργειακών τιμών τα έσοδα από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης ήταν μειωμένα κατά 9% έναντι του στόχου και αυτό γιατί συνδέονται άμεσα με την ποσότητα των πωληθέντων καυσίμων και όχι με τις τιμές τους. Αντιθέτως, τα έσοδα από τον ΦΠΑ εμφανίζονται σημαντικά αυξημένα κατά 826 εκατομμύρια, δηλαδή πάνω από 10,5% έναντι του στόχου, που σημαίνει ότι εδώ υπάρχουν περιθώρια για παρεμβάσεις, ιδίως στον τομέα των τροφίμων. Οι αυξημένες τιμές σε καύσιμα και είδη διατροφής ανεβάζουν και το ΦΠΑ, η κυβέρνηση εξετάζει τη μετάταξη συγκεκριμένων αγαθών πρώτης ανάγκης όπως τα άλευρα και τα έλαια στον χαμηλό συντελεστή 6% από 13% και τα πρώτα στοιχεία του Προϋπολογισμού δείχνουν ότι υπάρχουν δυνατότητες για διορθωτικές κινήσεις.

Το οικονομικό επιτελείο ανησυχεί για τις επιπτώσεις του πολέμου στα μεγέθη της οικονομίας τους επόμενους μήνες και «κρατάει μικρό καλάθι» για πρόσθετα μέτρα, όμως είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα απαιτηθούν νέες παρεμβάσεις για να τιθασευθεί η ακρίβεια και να ενισχυθούν τα ευάλωτα νοικοκυριά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, και τον Φεβρουάριο επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα ανάλωσαν καταθέσεις προκειμένου να τα βγάλουν πέρα. Μέσα στο πρώτο δίμηνο του έτους οι καταθέσεις μειώθηκαν περίπου κατά 2,5 δισ. για την πληρωμή φόρων, αλλά και για την αντιμετώπιση των αυξημένων αναγκών για τη λειτουργία των εταιριών και τη διαβίωση των νοικοκυριών.

Η εξίσωση δεν είναι απλή, όμως ο Προϋπολογισμός αντέχει, ενώ υπάρχουν ελπίδες ότι η τουριστική σεζόν μετά το αρχικό μούδιασμα, λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, εμφανίζει ξανά σημάδια ανοδικής τάσης στις κρατήσεις της θερινής περιόδου.

Η κυβέρνηση οφείλει να εντείνει τους ελέγχους στην αγορά για να πατάξει φαινόμενα «μαυραγοριτισμού» με τεχνητές ελλείψεις αγαθών και ταυτόχρονα να διαθέσει κάθε δημοσιονομικό απόθεμα για τη στήριξη της πραγματικής οικονομίας.

Επιτέλους, τέλος με το ΔΝΤ

Απαιτήθηκαν σχεδόν 12 χρόνια από την είσοδο της χώρας στους μηχανισμούς του ΔΝΤ προκειμένου να απαλλαγούμε από την ανάγκη χρηματοδότησης από το Ταμείο. Ηταν Απρίλιος του 2010 όταν ο Γιώργος Παπανδρέου ανήγγειλε από το Καστελλόριζο την αίτηση της Ελλάδας για χρηματοδοτική στήριξη από το ΔΝΤ και χθες ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας αποδέχθηκε το αίτημα του υπουργείου Οικονομικών για πρόωρη αποπληρωμή των τελευταίων δόσεων των δανείων διάσωσης του ΔΝΤ μαζί με ένα τμήμα των διμερών δανείων από τους εταίρους της στην ευρωζώνη. Η περιπέτεια της χώρας ήταν μεγάλη, δυστυχώς χρειαστήκαμε τρία Μνημόνια με αντίστοιχες δανειακές συμβάσεις, το ζήτημα είναι να έχουμε διδαχθεί από αυτή την πορεία για να μην επαναληφθούν τα ίδια λάθη στο μέλλον.