Στον πίνακα περιλαμβάνονται 1.500 πανεπιστήμια από όλες τις ηπείρους και στις πρώτες θέσεις βρίσκονται τα εμβληματικά Ιδρύματα της Βοστόνης, ενώ ακολουθούν σχολές άλλων αμερικανικών πόλεων, όπως και τα φημισμένα τμήματα του κύκλου της Οξφόρδης. Η κατάταξη γίνεται με βάση οκτώ κριτήρια, μεταξύ αυτών η ακαδημαϊκή φήμη, ο αριθμός των εγγεγραμμένων ξένων φοιτητών, οι αναφορές ανά σχολή, το ερευνητικό έργο και οι προοπτικές απασχόλησης των φοιτητών.

Το πρώτο ελληνικό πανεπιστήμιο που συναντάμε στη λίστα είναι το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, στην 422η θέση, ακολουθούν το Πανεπιστήμιο Κρήτης, που ανέβηκε αρκετές θέσεις μέσα σε ένα χρόνο και βρέθηκε στην 591η, το Καποδιστριακό της Αθήνας (στις θέσεις 601-650), το Αριστοτέλειο (651-700), το Πάτρας (801-1.000) και το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (1.001-1.200).

Είναι, όμως, αυτές οι θέσεις ικανοποιητικές για τα ελληνικά Ιδρύματα; Εάν συγκρίνουμε επιδόσεις με αντίστοιχα πανεπιστήμια γειτονικών χωρών, θα δούμε ότι βρισκόμαστε αρκετά πίσω, δεν υπάρχει λόγος για πανηγυρισμούς. Ειδικά στα επιμέρους κριτήρια, όπως η προσέλκυση ξένων φοιτητών και οι επιστημονικές αναφορές, η βαθμολογία των ελληνικών ΑΕΙ είναι ανησυχητικά χαμηλή.

Ως άσκηση εργασίας συμπεριλάβαμε στη λίστα τα πανεπιστήμια από Βουλγαρία, Κύπρο, Ισπανία, Ιταλία, Σερβία και Πορτογαλία και τα συγκρίναμε με τα ελληνικά. Τα αποτελέσματα είναι ενδεικτικά της δουλειάς που πρέπει να γίνει προκειμένου τα ΑΕΙ μας να κερδίσουν τη θέση που πραγματικά μπορούν να καταλάβουν.

Με βάση αυτή την «άσκηση εργασίας» εντοπίζουμε 91 πανεπιστήμια από τις 8 συγκρινόμενες χώρες. Την υψηλότερη θέση καταλαμβάνει η Πολυτεχνική Σχολή του Μιλάνου (139η παγκοσμίως) και ακολουθούν τα Πανεπιστήμια της Μπολόνια (167) και της Ρώμης (171). Κορυφαίο ισπανικό πανεπιστήμιο κατατάσσεται αυτό της Βαρκελώνης (178), λίγο πάνω από το αντίστοιχο της Μαδρίτης (215), ενώ καλύτερη σχολή της Πορτογαλίας είναι αυτή του Πόρτο στην 274η θέση. Το Μετσόβιο Πολυτεχνείο (422) συγκρίνεται με το Πανεπιστήμιο της Νάπολης (416η θέση) και της πορτογαλικής Κοΐμπρα (438), ενώ κοντά βρίσκεται και το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας, που κατατάσσεται στην 473η θέση.

Το Πανεπιστήμιο της Σόφιας κατατάσσεται μεταξύ 561ης και 570ής θέσης, δηλαδή υψηλότερα από το Εθνικό Καποδιστριακό της Αθήνας, ενώ το Πανεπιστήμιο της Πάτρας βρίσκεται στην ίδια κατάταξη με το αντίστοιχο της Περούτζια. Αντίστοιχα, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (η παλιά ΑΣΟΕΕ) έχει την ίδια βαθμολογία με τη Σχολή του Βελιγραδίου.

Από τη σύγκριση είναι σαφές ότι πρέπει να γίνουν πολλά στο χώρο της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Η κυβέρνηση δίνει έμφαση στην εξωστρέφεια των ΑΕΙ, πρόσφατες είναι άλλωστε οι συμφωνίες που υπέγραψε η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, για τη συνεργασία 20 κορυφαίων αμερικανικών πανεπιστημίων με αντίστοιχα ελληνικά, ενώ αρκετές σχολές προωθούν πλέον ξενόγλωσσα τμήματα για να προσελκύσουν ξένους φοιτητές.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν οι δυνάμεις της αδράνειας και του «κατεστημένου», που θέλουν τα πανεπιστήμια να παραμείνουν στα μέτρα τους, ενώ στην εξίσωση της υποβάθμισης μπαίνουν και οι διάφορες ομάδες των «μπαχαλάκηδων» με τις βαριοπούλες και τις μολότοφ. Η προσπάθεια για την αναβάθμιση των σπουδών των ελληνικών ΑΕΙ είναι αναγκαίο να συνεχισθεί, ώστε είδηση να μην αποτελεί η 422η θέση του Μετσόβιου παγκοσμίως αλλά η 100ή. Αξιολόγηση καθηγητών, περισσότεροι πόροι για τις σπουδές, διεθνείς συνεργασίες, σύνδεση με την αγορά εργασίας.