Από το 2005 και μέχρι την έλευση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, τα επαγγελματικά ταξίδια μου στα γειτονικά Σκόπια ήταν σχεδόν εβδομαδιαία. Το ζήτημα της ονομασίας παρέμενε στην επικαιρότητα, τα πιόνια έκαναν κινήσεις στη διπλωματική σκακιέρα και η δημοσιογραφική κάλυψη ήταν αναγκαία, καθώς το θέμα απασχολούσε την ελληνική κοινωνία. Με τον καιρό και όπως ήταν φυσικό αναπτύχθηκαν φιλικές-κοινωνικές σχέσεις με συναδέλφους της χώρας.

Μου παρείχαν πληροφορίες από τη χώρα τους και εγώ με τη σειρά μου τους ενημέρωνα για τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Σε πάρα πολλές συναντήσεις και επαφές μας, προσπαθούσα (μάταια είναι η αλήθεια) να τους εξηγήσω ότι το πραγματικό πρόβλημα της χώρας τους δεν είναι το ζήτημα της ονομασίας με την Ελλάδα, αλλά η γιγαντιαία διαφθορά τους και η γειτονική Βουλγαρία. Είχαν όμως μπολιαστεί τόσο πολύ με το μίσος τους προς την Ελλάδα, ώστε αδυνατούσαν να δουν την «πηγή του κακού». «Η Βουλγαρία είναι φίλη και από τις πρώτες χώρες που μας αναγνώρισαν» ήταν διαρκώς η απάντησή τους.

Το 2007 η Βουλγαρία και η Ρουμανία πέτυχαν την είσοδό τους στην Ε.Ε. Εκτοτε, η Σόφια ασκεί αφόρητη πίεση στα Σκόπια, σχετικά με ιστορικά και γλωσσικά ζητήματα. Μετά την (καλή ή κακή) Συμφωνία των Πρεσπών, η εξωτερική πολιτική των Σκοπίων αντιλήφθηκε τη σοβαρότητα της κατάστασης με τη Βουλγαρία.

Τα τελευταία δύο χρόνια, η Βουλγαρία κρατά κλειστή την πόρτα της Ε.Ε. για τα Σκόπια, καθώς στην ουσία απαιτεί την ομολογία πως μιλούν βουλγαρική διάλεκτο και έχουν βουλγαρικές εθνικές καταβολές. Επί της ουσίας, οι όροι της Σόφιας έχουν βάση. Και η Βουλγαρία κάνει ό,τι μπορεί για να πιέσει το γειτονικό κρατίδιο. Πριν από σχεδόν δύο μήνες εγκαινίασε βουλγαρικό πολιτιστικό κέντρο στην Μπίτολα (Μοναστήρι στα ελληνικά), δίνοντας το όνομα «Ιβάν Μιχαήλοφ». Παρέστη η αφρόκρεμα της εξωτερικής πολιτικής της Σόφιας, αλλά κανένας αξιωματούχος των Σκοπίων.

Ούτε καν σε χαμηλό επίπεδο. Ο λόγος είναι ο… «Ιβάν Μιχαήλοφ», ο οποίος γεννήθηκε στο Στιπ των Σκοπίων, ήταν βουλγαρικής καταγωγής, ναζιστής και συνεργάτης των Γερμανών, και όραμά του είχε τη συνένωση όλων των τμημάτων του γεωγραφικού διαμερίσματος της Μακεδονίας κάτω από τη βουλγαρική διοίκηση! Πρόσφατα, το κέντρο λαμπάδιασε καθώς άγνωστοι δράστες τού έβαλαν φωτιά.

Είναι αργά για δάκρυα… Σκόπια. Αντιληφθήκατε αργά το πρόβλημα. Και αν ο συμβιβασμός με την Ελλάδα ήταν επίπονος, εκείνος με τη Βουλγαρία θα είναι ένα δηλητήριο που θα πρέπει να καταπιείτε. Μέχρι τότε, θα στέκεστε στο… χαλάκι της εισόδου της Ε.Ε.