Νωρίτερα είχε πει πως η Ελλάδα έφθασε στη χρεοκοπία εξαιτίας και του συνταξιοδοτικού της συστήματος και ανέφερε πως το ζήτημα δεν είναι μόνο η επάρκεια των συντάξεων, αλλά αν τελικά το σύστημα αντέχει να δώσει παραπάνω χρήματα στους ασφαλισμένους. Βέβαια, το ίδιο ερώτημα θα μπορούσε να τεθεί και διαφορετικά: Αν οι συνταξιούχοι αντέχουν να τα βγάλουν πέρα χωρίς περισσότερα χρήματα μέχρι να αποδώσουν οι δημογραφικές πολιτικές.

Η κυβέρνηση κατάφερε να ξεκολλήσει τις συντάξεις που επί χρόνια ήταν καθηλωμένες και κουτσουρεμένες, όμως ταυτόχρονα αυξήθηκε και το κόστος ζωής. Ενα όντως ευρωπαϊκό πρόβλημα, απόρροια της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία, όμως στην Ελλάδα έχουμε μια αρνητική ιδιαιτερότητα: Δίνουμε περισσότερα χρήματα από τον μέσο Ευρωπαίο για δαπάνες υγείας, κάτι που επιβεβαιώνεται από όλες τις έρευνες για το ποσοστό συμμετοχής της ιδιωτικής δαπάνης επί του συνόλου των δαπανών υγείας. Αυτό, όπως είναι λογικό, δοκιμάζει σκληρά τις μεγαλύτερες ηλικίες που έχουν αυξημένες ανάγκες ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

Τι κάνουμε, λοιπόν; Προφανώς όταν το πρόβλημα είναι δύσκολο, δύσκολη είναι και η λύση, αφού θα πρέπει να προχωρήσουν πολλά και διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα. Από την ενίσχυση των συντάξεων μέχρι την ενίσχυση της δημόσιας υγείας, ώστε οι πολίτες να έχουν καλύτερη πρόσβαση στις ιατρικές υπηρεσίες που χρειάζονται. Από τη στήριξη των νέων εργαζομένων και των γυναικών, μέχρι την αύξηση των δημόσιων βρεφονηπιακών σταθμών. Ομως, πέρα από όλα αυτά, θα χρειαστεί και κάτι ακόμα, που ίσως είναι το πιο δύσκολο από όλα: Η αλλαγή κουλτούρας στον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και προγραμματίζουμε το μέλλον.

Η ιδιωτική ασφάλιση θα μπορούσε να είναι μέρος της λύσης, αρκεί οι εταιρίες να ρίξουν τις τιμές των ασφαλίστρων και η κυβέρνηση να δώσει φορολογικά κίνητρα και απαλλαγές. Εχουν ήδη γίνει κάποια μικρά βήματα όπως π.χ. με τον ΕΝΦΙΑ για τις ασφαλισμένες κατοικίες ή για τους ανήλικους ασφαλισμένους σε προγράμματα υγείας, αλλά θα χρειαστούν περισσότερα.