Το κράτος υπό διάλυση». Αυτό σήμαινε πολλά. Μηχανισμοί διαλυμένοι, κρατικές περιουσίες άλλαζαν χέρια σε μία νύχτα με σκοτεινές διαδικασίες, μαζικές «μετατάξεις» πρώην ανώτερων κρατικών στελεχών σε εγκληματικούς πυρήνες, οργανωμένες μεταναστεύσεις ομάδων του υποκόσμου σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, εξαγωγές «βρόμικων» κεφαλαίων με όλους τους πιθανούς τρόπους που η ελεύθερη οικονομία προσφέρει. Ηταν η εποχή της ανακάλυψης ενός άλλου κόσμου, με το βασικό χαρακτηριστικό ότι το έγκλημα μπορεί να ανθεί παντού. Δηλαδή μια ακόμα απόδειξη ότι καμία χώρα δεν μπορεί να ξεφύγει από τον εγκληματικό κανόνα, όσο καλά οργανωμένους μηχανισμούς και αν διαθέτει.

Μοιραία, από τον κανόνα δεν θα μπορούσε να εξαιρεθεί η Ελλάδα. Η οποία, όμως, διαθέτει μία επιπλέον καταλυτική ιδιότητα: τα επίπεδα διαφθοράς και οι υποθέσεις που αποκαλύπτονται παραπέμπουν -σε εγκληματολογικό επίπεδο- σε πρώην κομμουνιστικό κράτος που έχει καταρρεύσει χωρίς ποτέ να ήταν κομμουνιστικό. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα, είτε θέλουμε είτε όχι, στην πορεία των κρίσιμων δεκαετιών της ελευθερίας, της ευημερίας και της ανάπτυξής της, δεν κατόρθωσε να κάνει κάτι πολύ κομβικό: να εκμεταλλευτεί αποτελεσματικά τις ευκαιρίες που είχε ώστε να χτίσει ένα υψηλό, ισχυρό και αδιάβλητο επίπεδο Δημοκρατίας, όπως συνέβη σε ορισμένες δυτικές χώρες, οι οποίες, βεβαίως, δεν είχαν να αντιμετωπίσουν τις ιστορικές ιδιαιτερότητες που είχε η Ελλάδα. Αλλά αυτό πρέπει να πάψει να λειτουργεί ως ισόβιο εθνικό άλλοθι.

Η ανάπτυξη διάφορων αποστημάτων έφερε και το «βαθύ κράτος». Η απάτη που αποκαλύφθηκε εις βάρος του ΕΟΠΥΥ με τις ψευδείς συνταγογραφήσεις είναι μία από τις κλασικές ενδείξεις. Η απάτη προκάλεσε ζημία ύψους 3,5 δισ. ευρώ. Τέσσερις γιατροί του Δημοσίου, ιδιοκτήτες και υπάλληλοι οκτώ φαρμακείων και, φυσικά, ένας μεσάζοντας. Συνταγογραφούσαν φάρμακα σε ΑΜΚΑ αλλοδαπών, εγκλείστων σε φυλακές, φιλοξενουμένων σε δομές και ανασφάλιστων ανθρώπων. 3.516 ΑΜΚΑ, 90.186 συνταγές. Μια ολόκληρη εκδοχή οργανωμένου εγκλήματος που κατορθώθηκε να εντοπιστεί αφού λειτούργησαν υποδειγματικά τα πληροφοριακά συστήματα του ΕΟΠΥΥ και η υπόθεση πήγε στην Οικονομική Αστυνομία της ΕΛ.ΑΣ. Και αυτό ακριβώς είναι το μόνο φάρμακο, οι μεταρρυθμίσεις, οι αναβαθμίσεις, η χρήση σύγχρονων τεχνολογιών. Το βαθύ και σκοτεινό κράτος δεν εξαφανίζεται. Μόνο φωτίζεται…