Το 2009 μια ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πληροφορούσε τον αγροτικό κόσμο ότι «επιτρέπεται και πάλι η πώληση οπωροκηπευτικών ακανόνιστου σχήματος». Δηλαδή θα μπορούσαν πλέον να πωλούνται στη λιανική αγορά κυρτά αγγούρια, χοντρά καρότα και ασχημούλικα κρεμμύδια. Συνολικά 26 οπωροκηπευτικά, ανάμεσά τους βερίκοκα, αγκινάρες, σπαράγγια, μελιτζάνες, αβοκάντο, λαχανάκια Βρυξελλών, κεράσια και καρπούζια, έπαυσαν από εκείνη την ημερομηνία να διέπονται από ασφυκτικούς, ακατανόητους κανόνες για το μέγεθος και το σχήμα τους. Αυτή ήταν μία από τις πολλές περιπτώσεις που οι Βρυξέλλες αναγνώρισαν το λάθος τους και την εμμονή τους σε άκαμπτους κανονισμούς και ατελείωτη γραφειοκρατία. Ηταν αρκετό; Οχι βέβαια.

Δεκαπέντε χρόνια μετά, οι εικόνες με τα παραταγμένα τρακτέρ στον Κάμπο της Θεσσαλίας, στον Πύργο του Αϊφελ και στους δρόμους του Αμβούργου δείχνουν πως οι Βρυξέλλες έχουν πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουν για να κατανοήσουν τι ακριβώς συμβαίνει στην ευρωπαϊκή γη με την κυριολεκτική έννοια της λέξης «γη». Φιλόδοξες πρωτοβουλίες, όπως «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», είναι εξαιρετικές, όμως η πραγματικότητα είναι πολύ πιο πολύπλοκη και αναπάντεχη. Μόνο τα τελευταία χρόνια δύο τεράστιες κρίσεις που κανείς δεν είχε προβλέψει ανέτρεψαν ό,τι γνωρίζαμε. Η μία ήταν η πανδημία της Covid που διατάραξε την εφοδιαστική αλυσίδα και η άλλη ο πόλεμος στο σιτοβολώνα της Ευρώπης, την Ουκρανία. Και οι δύο κρίσεις μεγάλωσαν και άλλο την απόσταση από το αγρόκτημα μέχρι το πιάτο μας και υπενθύμισαν στους σύγχρονους Ευρωπαίους πως η επισιτιστική ανασφάλεια δεν αφορά μόνο στους άλλους. Παράλληλα, ακραία φυσικά φαινόμενα, όπως ο «Daniel» στη Θεσσαλία, τινάζουν στον αέρα οποιοδήποτε σχέδιο δεν έχει προϋπολογίσει την κλιματική κρίση και αποδεικνύουν πόσο μα πόσο εύθραυστος είναι αυτός ο κόσμος.

«Οι αγρότες μπορούν να βασίζονται στην ευρωπαϊκή στήριξη», υπόσχεται η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σημειώνοντας ότι ο προϋπολογισμός της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής διαθέτει 387 δισ. ευρώ, που είναι το 1/3 του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού για τη γεωργία. Ομως, η διαχείριση του αγροτικού τομέα δεν έχει να κάνει (μόνο) με τα κονδύλια. Ποτέ δεν ήταν τα χρηματοδοτικά εργαλεία το μοναδικό πρόβλημα. Ηταν οι ευρωπαϊκές πολιτικές που προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία από τα περίκλειστα γραφεία των Βρυξελλών ξεχνώντας τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες κάθε κράτους ξεχωριστά.

Μη γελιόμαστε. Μπορεί η Ευρώπη να περηφανεύεται και να νομίζει πως είναι έτοιμη για την 4η Βιομηχανική Επανάσταση, όμως δεν πρέπει να ξεχνά πως παραμένει μια τεράστια ύπαιθρος. Οι αγροτικές περιοχές στην Ε.Ε. φιλοξενούν 137 εκατομμύρια άτομα, δηλαδή περίπου το 30% ολόκληρου του πληθυσμού της Ενωσης (πηγή: diaNEOsis). Είμαστε όλοι αγρότες λοιπόν, μην το ξεχνάμε.