Γράφει η Δρ Άννα Κανδαράκη

 Κλινική Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Μέσα από αυτή τη διαβόητη ιστορία με το βιτριόλι ήρθαν τόσα ερωτήματα σε πρώτο πλάνο: η ομορφιά, τα κοινωνικά δίκτυα, η ψυχική υγεία και η περίφημη λεπτή κλωστή ανάμεσα στην παθολογία και στο φυσιολογικό. Είναι τόσο απλό; Οχι, δεν είναι.

Η ζήλια είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα και, όπως κάθε συναίσθημα, έχει μεγάλο εύρος έντασης. Τη συναντάμε σε βρέφη έξι μηνών, μέχρι ανθρώπους τρίτης ηλικίας.

Πότε όμως η ζήλια γίνεται παθολογική και, τελικά, επικίνδυνη;

Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι βασικό χαρακτηριστικό της παθολογίας είναι η παρεμπόδιση της λειτουργικότητάς μας. Οταν νιώθουμε ότι το «υποφέρειν» είναι σε τέτοιο βαθμό, που η σκέψη δηλώνει αδυναμία να κατευθυνθεί οπουδήποτε αλλού, και η ανόητη συμβουλή «μην το σκέφτεσαι, σκέψου κάτι άλλο» θυμίζει προτροπή σε καρδιοπαθή να πάρει βαθιές ανάσες για να γλιτώσει το έμφραγμα.

Η παθολογία στη ψυχική υγεία θυμίζει την ανάσα που τελειώνει κάτω από τη στάθμη της θάλασσας και εσύ νιώθεις την απόγνωση ότι δεν θα καταφέρεις να βγεις ποτέ στην επιφάνεια.

Κι όλα αυτά… αόρατα. Παλεύεις κάτω από τη θάλασσα χωρίς να το ξέρει κανείς. Και ίσως αυτό είναι το πιο σκληρό απ’ όλα, ότι ο πόνος στην ψυχική υγεία είναι αόρατος. Δεν έχει γύψο, δεν έχει πληγή να αιμορραγεί, ούτε σκιά στην ακτινογραφία, δεν αφήνει σημάδια στο σώμα ούτε έστω μια ουλή στο γόνατο να τη δείχνεις για κατόρθωμα όταν μεγαλώσεις. Τίποτα. Είσαι εσύ και ο διάχυτος πόνος σου.

Η ζήλια λοιπόν μπορεί να είναι παθολογική όταν εντάσσεται μέσα σε μια εμμονή, και σε ακραία μορφή μπορεί να φτάσει μέχρι και την επιθετικότητα. Για την ιστορία της Ιωάννας δεν μπορούμε να γνωρίζουμε, είναι άλλων δουλειά να κρίνουν και ν’ αποφασίσουν.

Ας μειώσουμε την περιέργειά μας και ας απομακρύνουμε το βλέμμα μας από τις ατελείωτες εικόνες που κανείς δεν ζήτησε, αλλά όλοι σαν αδηφάγα βαμπίρ ρουφάμε. Και ας γίνει αυτή η ιστορία αφορμή να αναλογιστούμε πόσο καλά κρυμμένη μπορεί να είναι μια ψυχική δυσκολία.

Οχι για να δικαιολογήσουμε ούτε για να μειώσουμε τη σοβαρότητα και κατ’ επέκταση την όποια ποινή – εξάλλου στην αίθουσα της ψυχοθεραπείας δεν ψάχνουμε ένοχο ούτε θύμα, ψάχνουμε να δούμε τι μας δυσκολεύει, τι μας εμποδίζει να πάρουμε αυτή την πολυπόθητη ανάσα.

Ας γίνει μια ευκαιρία να κοιτάξουμε τη δική μας ψυχική ισορροπία, να κοιτάξουμε με σεβασμό το διπλανό μας, ν’ ακούσουμε τη δυσκολία του, όχι αυτή που φωνάζει, αλλά αυτή που είναι κρυμμένη και σιωπά.

Τα πιο βαθιά συναισθήματα, καλά και άσχημα, είναι εκείνα που δεν ακούγονται, όπως τα πιο βαθιά ρήγματα στα έγκατα της γης που φτάνουν ισχνές ρωγμές στην επιφάνεια. «Οι αλλαγές στη ζωή μας γίνονται με ψιθύρους, όχι με κραυγές» και ίσως αυτή να είναι μια ευκαιρία να τους ακούσεις. Χαμήλωσε μονάχα τον ήχο από την τηλεόραση, μικροφωνίζει, και θα μπερδέψεις τους ψιθύρους με παράσιτα.

Από την έντυπη έκδοση