Γράφει η Άννα Παναγιωταρέα
Χθες το μεσημέρι, στον Αγιο Διονύσιο τον Αεροπαγίτη, αποχαιρετήσαμε τον άνθρωπο που το επίθετο «δίκαιος» του Ιωάννου Δαμασκηνού παίρνει νόημα συνοδευόμενο από το «καλός». Γιατί ο Γιώργος Κουμάνταρος ήταν καλός, «ὡς χαρίεν ἄνθρωπος, ὅταν ἄνθρωπος ᾖ». Και το χάρισμά του, η ανθρωπιά του, τον έκανε να ξεχωρίζει από τους μεγάλους της γενιάς του.
Οι Νιγηριανοί -όχι μόνον οι 13.500 που εργάζονται στις επιχειρήσεις του- τον αποκαλούσαν «πατέρα». Πατέρας στάθηκε και στην ελληνική κοινότητα και στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Αφρικής. Και όχι μόνον.
H Οξφόρδη και το σύνδρομο της Κίνας
Αυτοί που μας κυβερνούν, προπαγανδίζουν τον «αγώνα» τους ενάντια στο ρατσισμό, αλλά πολύ αμφιβάλλω αν ξέρουν ότι ο Γιώργος Κουμάνταρος, από το 1960, ιδρύοντας την αλευρομηχανία του στη Νιγηρία, εφάρμοσε τις πανανθρώπινες αξίες της ισότητας, της αλληλεγγύης, του σεβασμού της προσωπικότητας του άλλου. Η άγνοιά τους για τον Ελληνισμό είναι τόση που δεν ήρθε ένας από την κυβέρνηση να τιμήσει τον ευπατρίδη, που σ’ όλη του τη ζωή έμεινε Ελληνας: Σε δύσκολες ώρες επένδυσε στην οικονομία της χώρας, στις σημερινές αντίξοες συνθήκες στήριξε με έργα σιωπηρής φιλανθρωπίας, στον ελληνικό πολιτισμό πρόσφερε υπηρεσίες πολύτιμες.
Ομως, για τα έργα του ο Κουμάνταρος δεν μιλούσε. Για την προσφορά του, ούτε ήθελε ούτε ζήτησε να τιμηθεί. Ωραίος ως Ελλην, ευρηματικός, δημιουργικός, ακέραιος. Οταν ακόμη ζούσε η αδελφή του, η κυρία Ντόλυ Γουλανδρή, εμφανιζόταν πότε πότε σε εγκαίνια, στο Μουσείο της Κυκλαδικής Τέχνης, που το αγαπούσε όσο κι εκείνη. Αλλά αν τον ρωτούσες «τι κάνει», θα σου έλεγε «ιστιοπλόος». Οχι επιχειρηματίας, όχι βιομήχανος, όχι εφοπλιστής, με βαρύ διεθνώς όνομα. Θα σου έλεγε πόσο πάλεψε με τη θάλασσα, για να κερδίσει, το 1996, το πιο δύσκολο ιστοπλοϊκό αγώνα. «Τον αγώνα της ζωής του».
Τρεις λέξεις συνόδευαν τον Γιώργο Κουμάνταρο από νεότητός του: Λόγος, ήθος, αρετή. Είναι η βαρύτερη κληρονομιά για το διάδοχό του, τον Γιάννη, τις κόρες του, τα εγγόνια του, που είναι τώρα στηρίγματα της Σοφίας, της συντρόφου μιας ολόκληρης ζωής. Στην Ελλάδα της Δημιουργίας, το κενό που αφήνει ο Γιώργος Κουμάνταρος είναι δυσαναπλήρωτο…
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου