Η Ελλάδα είναι μία από τις τρεις χώρες, μετά τη Γερμανία και τη Λετονία που έχουν καταθέσει αίτημα για ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες, όπως περιλαμβάνεται στο σχέδιο ReARM της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο κ. Ουζβάρι ρωτήθηκε για τις εκτιμήσεις από την ελληνική πλευρά του δημοσιονομικού χώρου που κερδίζει η Ελλάδα, με τον ίδιο να δηλώνει πως «αυτό που έχει σημασία είναι ότι έχουμε θεσπίσει κάποιους κανόνες και λέμε ότι τα μέλη μπορούν να παρεκκλίνουν δαπανώντας επιπλέον 1,5%».

Όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα αιτήματα των χωρών, ανάμεσά τους και της Ελλάδας θα εξεταστούν σύμφωνα με τις διατάξεις και οι απαντήσεις θα δοθούν μέσα στον Ιούνιο. Παράλληλα, ο ίδιος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ο αριθμός των χωρών που θα καταθέσουν αίτημα να αυξηθεί τις επόμενες ώρες, καθώς η καταληκτική ημερομηνία που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η τελευταία ημέρα του Απριλίου.

Αμυντικές δαπάνες: Η Ελλάδα υπέβαλε αίτημα για την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής

Ο Yπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης υπέβαλε σήμερα αίτημα προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής, η οποία προβλέπεται από τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες. Επιδίωξη είναι να εξαιρεθεί η αύξηση των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς στόχους, με βάση την απόφαση που ελήφθη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 6ης Μαρτίου 2025.

Οι αμυντικές δαπάνες στην Ελλάδα σε δημοσιονομικούς όρους (ορισμός COFOG-Eurostat) υπολογίζεται να αυξηθούν από 2,2% του ΑΕΠ το 2024, σε 2,3% το 2025 και 2,5% το 2026, ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του νέου Μακροπρόθεσμου Προγράμματος Αμυντικού Εξοπλισμού που εγκρίθηκε πρόσφατα από την Κυβέρνηση. Αυτό καλύπτει την περίοδο 2025-2036, ενώ αναμένεται να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα αμυντικών δαπανών μετά το 2026.

Σύμφωνα με τις πρόνοιες ενεργοποίησης της εθνικής ρήτρας διαφυγής, οι δημοσιονομικοί κανόνες θα συνεχίσουν να λειτουργούν κανονικά. Οι αποκλίσεις από τα εγκεκριμένα όρια καθαρών πρωτογενών δαπανών, για λοιπές δαπάνες εκτός των αμυντικών, θα καταγράφονται στον λογαριασμό ελέγχου του άρθρου 22 του Κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263. Με βάση τα παραπάνω, για το 2026 έχει προβλεφθεί αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών της τάξης του 0,5 δισ. ευρώ, η οποία αναμένεται να εξαιρεθεί από τους δημοσιονομικούς στόχους, σύμφωνα με τις προβλέψεις της εθνικής ρήτρας διαφυγής.

«Η Ελλάδα θα αιτηθεί την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών, δηλαδή την ρήτρα διαφυγής, από τις περαιτέρω δαπάνες των επομένων ετών», σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε στο ΕΡΤNews προ ολίγου ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης.Ο ίδιος, τόνισε ότι θα σταλεί αυτή η επιστολή από το Υπουργείο Οικονομικών το πρωί. Όπως υπογράμμισε, θα υπογράψει το αίτημα αυτό για να μπορέσει να δημιουργηθεί ουσιαστικά ο δημοσιονομικός χώρος εκείνος κάλυψης αμυντικών δαπανών που θα είχαμε τα επόμενα χρόνια.

«Η αύξηση που προβλέπεται από το 2025 στο 2026 περίπου είναι μισό δισεκατομμύριο ευρώ που έχει προγραμματιστεί και αυτό αφορά και τις επόμενες χρονιές. Υπάρχει ένα πολύ συγκεκριμένο πρόγραμμα αμυντικών δαπανών που έχουμε παρουσιάσει ως κυβέρνηση» τόνισε ο υπουργός εξηγώντας ότι τα 500 εκατομμύρια του χρόνου στον προϋπολογισμό του 2026 εξαιρούνται από τον υπολογισμό από τον κανόνα δαπανών.

«Αυτό που πρέπει να περάσει ως μήνυμα και στον κόσμο και θέλω και εγώ προσωπικά να το τονίσω, είναι το ότι πλέον η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει άλλους δημοσιονομικούς κανόνες εδώ και καιρό. Εμείς τι είχαμε μάθει; Ότι έπρεπε να έχουμε υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα που έπρεπε να τα έχουμε και τώρα; Εννοείται ότι συνεχίζει να ισχύει, αλλά δεν μπορείς αυτό το πλεόνασμα να το διαχειριστείς. Εννοείται ότι συνεχίζει αυτό να ισχύει, αλλά δεν μπορείς αυτό το πλεόνασμα να το διαχειριστείς με όρους του να το ξοδέψεις κάθε χρόνο, Γιατί; Τι συμφωνούν όλα τα ευρωπαϊκά κράτη; Συμφωνούν πλέον κάθε χρόνο δαπάνες. Δηλαδή εμείς σαν χώρα συμφωνούμε με την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι θα ξοδεύουμε, ας πούμε 100 δισεκατομμύρια ευρώ. Μπορείς να αποκλείνεις από αυτό για του χρόνου; Μπορείς υπό προϋποθέσεις, μια φυσική καταστροφή εξαιρείται. Ένα ειδικό μέτρο πολιτικής που λαμβάνεις εξαιρείται. Εδώ είναι και η παράμετρος σε σχέση με το δημοσιονομικό χώρο που είχαμε την προηγούμενη εβδομάδα. Έπιασαν τα μέτρα για την φοροδιαφυγή, είχαμε παραπάνω χώρο από αυτά και έτσι μπορέσαμε να κάνουμε τη συγκεκριμένη πράξη».

Σε ερώτηση εάν τα χρήματα μπορούν να χρησιμοποιούν αποκλειστικά και μόνο για στρατιωτικές δαπάνες ο κ. Πιερρακάκης απάντησε: «Εμείς έτσι και αλλιώς τα καταβάλλαμε για τις στρατιωτικές δαπάνες. Άρα, αν εξαιρέσεις τις στρατιωτικές δαπάνες από τα έξοδα, σου δίνουν προφανώς πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο εν συνόλω για να μπορέσεις να κάνεις την αναπτυξιακή και κοινωνική προτεραιοποίηση που θέλεις».

«Μπορείς να έχεις το δικό σου χώρο γενικά στα δημοσιονομικά και στα μακροοικονομικά σαν χώρα και εμείς σαν χώρα έχουμε τις δικές μας αναπτυξιακές και κοινωνικές προτεραιότητες. Εμείς σκοπεύαμε αυτές τις δαπάνες να τις καταβάλλουμε έτσι κι αλλιώς. Η διαφορά της Ελλάδος στο τραπέζι για τις αμυντικές δαπάνες σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες ποια είναι; Λένε οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες να αυξήσουμε δαπάνες σε σχέση με το έτος 2021, για παράδειγμα, όπου ήταν χαμηλά, παντού. Η Ελλάδα ήταν η εξαίρεση. Χώρες όπως η Ελλάδα, χώρες όπως η Πολωνία ήταν εξαιρέσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Εμείς όμως είχαμε ήδη υψηλές αμυντικές δαπάνες. Άρα εμάς πάνε να μας καλύψουν έναν χώρο τον οποίον εμείς σε πολύ μεγάλο βαθμό έτσι κι αλλιώς θα καταβάλλαμε. Συνεπώς μας δίνουν τη δυνατότητα να μπορέσουμε να κάνουμε και προτεραιοποίηση άλλων πραγμάτων που για μας είναι πολύ ζωτικά και ουσιαστικά», συμπλήρωσε ο κ. Πιερρακάκης.

Ακόμα, παρέπεμψε στις δηλώσεις του πρωθυπουργού για τυχόν μέτρα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. «Αυτό που μπορώ όμως να σας πω είναι αυτό που είπε ο πρωθυπουργός. Μείωση βαρών στη μεσαία τάξη, μείωση φόρων στη μεσαία τάξη. Αυτός ήταν ο τίτλος και αυτά είναι πράγματα που θα τα δούμε με πολύ μεγαλύτερη λεπτομέρεια όσο πλησιάζουμε στη ΔΕΘ».