Γράφει ο Μάριος Αποστολίνας*

Τα ενοίκια σημείωσαν όχι μόνο σταθεροποίηση αλλά και αύξηση, κυρίως για τα Α’ κατηγορίας κτίρια, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί. Η ζήτηση προέρχεται από επιχειρήσεις του χώρου του τουρισμού, της ναυτιλίας, της τεχνολογίας και της διαχείρισης προβληματικών δανείων.

Επενδυτικά, οι ΑΕΕΑΠ προσέλκυσαν με επιτυχία διεθνή κεφάλαια ακόμη και κατά τη διάρκεια της κρίσης. Κατάφεραν μάλιστα να διοχετεύσουν έξυπνα τη ρευστότητά τους, επιτυγχάνοντας υψηλές αποδόσεις.

Στην παρούσα φάση, διαφαίνεται ισχυρή δυναμική από νέα οχήματα επενδύσεων και διαχείρισης, που προξενεί αυξανόμενη αγοραστική ζήτηση. Αρκετοί αγοραστές προέρχονται από κοντινές μας χώρες στις οποίες η δημοκρατία, η ειρήνη, η σωματική ασφάλεια και το «σταθερό» νόμισμα δεν είναι δεδομένα. Το αποτέλεσμα είναι να παρατηρούνται ολοένα και χαμηλότερες επενδυτικές αποδόσεις.

Παρ’ όλα αυτά, τα yields της Ελλάδας είναι ελκυστικότερα από αυτά της υπόλοιπης Ευρώπης. Με ανοδικά κινούμενα αγοραία ενοίκια και χαμηλότερα yields, οι εταιρίες του κλάδου έχουν αρχίσει την καταγραφή λογιστικών κερδών από αναπροσαρμογή του χαρτοφυλακίου τους σε εύλογη αξία.

Επαληθεύεται πάντως πως η κτηματαγορά μας είναι σχετικά ρηχή. Οι θεσμικοί αναγκάζονται να αναπτύσσονται σε όλους τους τομείς εμπορικών ακινήτων και όσοι στοχεύουν αποκλειστικά σε ένα προϊόν, σε μεγάλη κλίμακα, στην πράξη δεν τα καταφέρνουν.

Για το 2019, σε μια αγορά εμπορικών ακινήτων που εξέρχεται του υφεσιακού κύκλου, αναμένεται σημαντικός όγκος αγοραπωλησιών. Παράλληλα, παρατηρείται επανέναρξη της κατασκευαστικής δραστηριότητας, με projects που στέφονται με επιτυχία, μετά από μια αδρανή δεκαετία.

Ο καινούργιος χρόνος χαρακτηρίζεται από εντονότερη παρουσία θεσμικών επενδυτών, παράγοντας που προάγει τη διαφάνεια. Στα θετικά είναι πως τα περιθώρια των επιτοκίων του τραπεζικού δανεισμού μειώνονται, το καθεστώς των νέων μισθώσεων είναι ασφαλέστερο για τους εκμισθωτές και στα ακίνητα υπάρχει πλέον μια νομική-συμβολαιογραφική-τεχνική τάξη και ταύτιση.

Ελπιδοφόρα είναι η στροφή ορισμένων εταιριών ανάπτυξης προς την αειφορία. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η διάθεση επέκτασης επιχειρήσεων ευέλικτων και συνεργατικών γραφειακών χώρων, βραχυπρόθεσμων μισθώσεων με προσωποποιημένες υπηρεσίες. Καλύπτονται έτσι ανάγκες ελεύθερων επαγγελματιών καθώς και μικρών ή νεοφυών επιχειρήσεων και προκαλείται η μετεξέλιξη στη γραφειακή διαχείριση.

Στις ανησυχίες εντάσσονται η αναιμική ανάπτυξη, το δημογραφικό, η άσχημη ψυχολογία Ελλήνων που έχασαν χρήματα από την ενασχόλησή τους με το real estate τα χρόνια της κρίσης, οι καθυστερήσεις αντιμετώπισης των NPEs, το γερασμένο κτιριακό απόθεμα, η υστέρηση των υποδομών σε περιοχές αλματώδους τουριστικής ανάπτυξης και η υπερεξάρτηση από τον τουρισμό.

*Ο Μάριος Αποστολίνας είναι Διευθύνων Σύμβουλος – Ιntercontinental International ΑΕΕΑΠ

Από το ειδικό ένθετο Οικονομία που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]