Γράφει ο Γιώργος Κύρτσος*

Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθεί να ανακαλέσει την ηγεσία της ιταλικής κυβέρνησης στην οικονομική τάξη της ευρωζώνης χωρίς μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας. Την κατάσταση περιπλέκει το γεγονός ότι το Brexit βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Παράλληλα κυβερνήσεις και κόμματα τοποθετούνται στο ζήτημα της αναμέτρησης Ρώμης και Βρυξελλών με βάση τον πολιτικό σχεδιασμό τους εν όψει των ευρωεκλογών του Μαΐου 2019.

Επίθεση Σαλβίνι

Ο Σαλβίνι αναπτύσσει την πολιτική του επίθεση σε όλα τα μέτωπα.
Αύξησε τη δημοτικότητά του στην Ιταλία θέτοντας όρους στην αποβίβαση προσφύγων και μεταναστών στα ιταλικά λιμάνια. Ως αρμόδιος υπουργός δεν δέχεται πρόσφυγες και μετανάστες εάν δεν έχει συμφωνηθεί προηγουμένως η κατανομή τους μεταξύ της Ιταλίας και των άλλων χωρών της Ε.Ε.

Θεωρεί ότι η Ιταλία είναι, ως χώρα πρώτης εισόδου, θύμα των κανόνων που ισχύουν στην Ε.Ε. για το προσφυγικό-μεταναστευτικό και πιέζει για την άμεση αλλαγή τους. Η σκληρή κριτική που κάνει στις Βρυξέλλες και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες έχει εκτοξεύσει τα ποσοστά της Λέγκας από κάτι λιγότερο από 18% που πήρε στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές σε πάνω από 30%, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις.

Ενθαρρυμένος από την επιτυχία του στο προσφυγικό-μεταναστευτικό προχωράει σε μια νέα αναμέτρηση, πιο ριψοκίνδυνη για την Ιταλία, αυτή τη φορά στο πεδίο της οικονομίας.

Η ιταλική κυβέρνηση παρουσίασε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έναν προϋπολογισμό που αυξάνει το προγραμματισμένο δημοσιονομικό έλλειμμα από 0,8% του ΑΕΠ για το 2019, που ήταν δέσμευση για την προηγούμενη κυβέρνηση της Ιταλίας που ήταν στον χώρο της Κεντροαριστεράς, στο 2,4% του ΑΕΠ.
Ο κυβερνητικός συνασπισμός Κινήματος των Πέντε Αστέρων και Λέγκας προσπαθεί να εφαρμόσει ένα μεγάλο τμήμα του προεκλογικού του προγράμματος που συμπεριλαμβάνει ακύρωση προγραμματισμένων αυξήσεων του ΦΠΑ, ματαίωση προγραμματισμένης αύξησης του ηλικιακού ορίου συνταξιοδότησης, φοροελαφρύνσεις μέσω της σταδιακής εφαρμογής ενιαίου φορολογικού συντελεστή και χορήγηση σε διάφορες κοινωνικές κατηγορίες με μεγάλο πρόβλημα εισοδηματικής ενίσχυσης 750 ευρώ το μήνα.

Παρά τη μεγάλη αύξηση του προγραμματισμένου δημοσιονομικού ελλείμματος η οικονομική στόχευση της ιταλικής κυβέρνησης είναι εντός του πλαισίου της ευρωζώνης, εφόσον δεν αποσκοπεί στην ουσιαστική διάλυσή της, όπως αποσκοπούσε το πρώτο εξάμηνο του 2015 η κυβέρνηση Τσίπρα.

Στρατηγική έντασης

Θα μπορούσε να κάνει κάποιες υποχωρήσεις η ιταλική κυβέρνηση για να μειωθεί το προγραμματισμένο δημοσιονομικό έλλειμμα προς το 2% του ΑΕΠ και να τη διευκολύνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όπως κάνει με την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ελλάδα στη βάση της δοκιμασμένης λογικής του ευρωπαϊκού συμβιβασμού.

Ο Σαλβίνι όμως αναδεικνύει τις διαφορές για τρεις βασικούς λόγους.

• Πρώτον, θεωρεί ότι μπορεί να χρεώσει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τη μεγάλη αύξηση των επιτοκίων δανεισμού του ιταλικού Δημοσίου. Υποστηρίζει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρησιμοποιεί τη λεγόμενη τιμωρία των αγορών εις βάρος της Ιταλίας για να υποχρεωθούν οι ψηφοφόροι να απομακρυνθούν από την επιλογή που έκαναν στις κάλπες. Η επιχειρηματολογία του βρίσκει, προς το παρόν, θετική ανταπόκριση στην ιταλική κοινή γνώμη.

• Δεύτερον, σύμφωνα με συγκλίνουσες πληροφορίες και ενδείξεις, προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την άνοδο της δημοτικότητάς του για να πάει ξανά σε εκλογές, να αναδείξει τη Λέγκα του Βορρά σε πρώτο κόμμα αφαιρώντας δυνάμεις από το Κίνημα των Πέντε Αστέρων και να αναδειχθεί σε κυρίαρχο των εξελίξεων.

• Τρίτον, παίζει ένα πολιτικό παιχνίδι χωρίς όρια και προωθεί την ιδέα ενός μετώπου δεξιόστροφων ευρωσκεπτικιστών και αντιευρωπαίων, που θα αλλάξει δραστικά τη σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μέσα από τις ευρωεκλογές του Μαΐου 2019. Η φιλοδοξία του είναι τέτοια ώστε έχει αρχίσει να αυτοπροβάλλεται ως πιθανός διάδοχος του Γιούνκερ στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, χωρίς να υπάρχουν οι πολιτικές δυνάμεις, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, που να μπορούν να το επιβάλουν.

Η ευρωπαϊκή αντίδραση

Η ευρωπαϊκή αντίδραση στις μεθοδεύσεις του Σαλβίνι χρωματίζεται από τη διαφορετική πολιτική στόχευση των πρωταγωνιστών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει ότι είναι μεγάλες οι δημοσιονομικές αποκλίσεις που παρατηρούνται στον ιταλικό προϋπολογισμό και πως πρέπει να γίνουν οι αναγκαίες διορθώσεις για να μην παραβιαστούν οι κανόνες της ευρωζώνης και να επιστρέψει η σχετική ηρεμία στις αγορές σε ό,τι αφορά το δεκαετές ομόλογο της Ιταλίας.

Το επιτόκιο του δεκαετούς ομολόγου της Ιταλίας ήταν το μεσημέρι της Παρασκευής στο 3,74%, με το ελληνικό στο 4,44%, το πορτογαλικό στο 2,04%, το ισπανικό στο 1,72% και το ιρλανδικό στο 1,03%.

Τα επιτόκια των δεκαετών ομολόγων δείχνουν τις διαστάσεις του ιταλικού προβλήματος, πόσο ευάλωτη είναι η Ελλάδα και πόσο ανθεκτικές είναι οι οικονομίες των άλλων χωρών που βρέθηκαν αντιμέτωπες με μνημονιακές καταστάσεις αλλά βγήκαν με επιτυχία από τα δικά τους προγράμματα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να κινηθεί προσεκτικά έναντι της Ιταλίας. Το Brexit είναι σε κρίσιμο σταυροδρόμι, γεγονός που ενισχύει την αβεβαιότητα στην Ε.Ε. Η πορεία προς τις ευρωεκλογές του Μαΐου 2019 επιβάλλει συμβιβασμούς και διευκολύνσεις προς όλες τις κατευθύνσεις για να αποτραπούν μεγάλες πολιτικές εντάσεις. Τέλος, η δημοτικότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν είναι ιδιαίτερα υψηλή σε αυτή τη φάση στην Ιταλία.

Κι ενώ όλα δείχνουν ότι το πνεύμα Γιούνκερ θα συμβάλει, μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες, στον περιορισμό της έντασης, υπάρχουν και άλλοι πρωταγωνιστές με διαφορετική προσέγγιση.

Ενδεικτική η παρέμβαση του κεντροδεξιού καγκελάριου της Αυστρίας, κ. Κουρτς, η χώρα του οποίου ασκεί αυτό το εξάμηνο την προεδρία του Συμβουλίου. Ο κ. Κουρτς υπενθύμισε στην ιταλική κυβέρνηση τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της και τους κανόνες της ευρωζώνης.

Θεωρείται ο εκφραστής κρατών με πολύ αναπτυγμένες οικονομίες, όπως για παράδειγμα η Ολλανδία, η Ιρλανδία και η Φινλανδία, που κινούνται στον οικονομικό τομέα δεξιότερα της γερμανικής κυβέρνησης και δεν θέλουν εκπτώσεις σε ό,τι αφορά την εφαρμογή των συμφωνηθέντων. Οι θέσεις τους μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα και στην Ελλάδα.

*Ο Γιώργος Κύρτσος είναι Ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]