Γράφει η Δέσποινα Κονταράκη

Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Πεζών Κρήτης, που μετρά 83 χρόνια ζωής, βρίσκεται μπροστά σε ένα μεγάλο οικονομικό αδιέξοδο. Εκτιμάται πως τα χρέη της μόνο προς τις τράπεζες αγγίζουν τα 23 εκατομμύρια ευρώ ενώ προς τους ελαιοπαραγωγούς εκτιμώνται γύρω στα 3 εκατ. ευρώ. Μετά την προσωρινή διαταγή του δικαστηρίου που έκανε δεκτό το αίτημα της Ενωσης, ξεκινά τώρα μια μαραθώνια προσπάθεια εξυγίανσης.

Η ΕΑΣ Πεζών δεν είναι μια οποιαδήποτε Ένωση. Δεν είναι μόνο αυτά που αντιπροσωπεύει στην παραγωγή, με την οινοποίηση και την άλεση χιλιάδων τόνων οινοστάφυλων και ελαιόκαρπου ετησίως. Ούτε οι συνεργαζόμενοι αγρότες, οι εκατοντάδες εργαζόμενοί της και οι πρότυπες εγκαταστάσεις της. Είναι και αυτό που συμβολίζει, με μια ιστορία που ξεκινά το μακρινό 1933, όταν κάποιοι αγρότες σκέφτηκαν να ενώσουν τους συνεταιρισμούς δέκα μικρών χωριών σε μια ισχυρή Ενωση.

«’Υποστηρίζετε τόν Συνεταιρισμόν καί τήν ‘Ενωσίν σας. Είναι οί βοηθοί σας καί οί προστάτες σας. ‘Οσάκις σάς κατηγορούν τόν Συνεταιρισμόν σας ή τήν Ένωσιν ζητήσετε καί θά βρήτε πάντοτε πώς αύτός πού τούς κατηγορεί έχει συμφέρον νά είναι έναντίον τού Συνεταιρισμού ή τής ‘Ενώσεώς σας. ‘Οταν έχετε παράπονα μήν τά συζητάτε στά καφενεία γιατί πολλαίς φοραίς έχετε άδικο, καί τότε κάνετε κακό στόν έαυτόν σας, τόσο μεγάλο κακό, πού δέν μπορεί νά σάς τό κάνη μηδέ ό μεγαλύτερος έχθρός σας. Γιά κάθε παράπονο καταφεύγετε άμέσως στόν Συνεταιρισμόν ή στην ‘Ενωσιν». Αυτό έγραφε το «Βιβλιάριο του Πρώτου Συνεταιριστή» που έπαιρναν στα χέρια τους τότε οι αγρότες. Ηταν το μικρό τους μανιφέστο.

Τι έφταιξε και βρέθηκε σήμερα η ΕΑΣ Πεζών σε αυτή τη δυσχερή θέση είναι μεγάλη ιστορία και προφανώς δεν εξαντλείται στα όρια ενός άρθρου. Ίσως μάλιστα να συνδέεται με όλα αυτά που τόσα χρόνια πήγαν στραβά στην ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας και συγκεκριμένα στο κομμάτι των συνεταιρισμών. Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης μιλώντας πρόσφατα στη Βουλή είπε πως από τους 6.500 συνεταιρισμούς, τις 137 Ενώσεις, τις 100 ανώνυμες εταιρίες και τις 100 κεντρικές οργανώσεις με διάφορες επωνυμίες, σήμερα βιώσιμες είναι μόνο 20 και εκτός από αυτές, άντε το κράτος να βοηθήσει καμιά 50ριά ακόμα. Δηλαδή ο σώζων εαυτόν σωθήτω; Κάπως έτσι.