Γράφει η Δέσποινα Κονταράκη*

Το πάρτι που γίνονταν στο real estate τις εποχές των παχιών αγελάδων, τότε που οι εμπορικές αξίες «χλεύαζαν» τις αντικειμενικές και τα ποσά που αναγράφονταν στα συμβόλαια δεν είχαν καμία σχέση με αυτά που δίνονταν στο χέρι. Τότε που ο «αέρας» έμοιαζε πιο πραγματικός ακόμα και από το τσιμέντο που φόρτωναν οι μπετονιέρες.

Ο «αέρας» ήταν μια ελληνική πρωτοτυπία που εφευρέθηκε για να αποκαταστήσει τις αδικίες που υφίσταντο στην πράξη ιδιοκτήτες και μισθωτές και να ευθυγραμμίσει την άυλη υπεραξία που είχε ένα ακίνητο με το ποσό που καταβαλλόταν για την χρήση του. Μάλιστα, κάποια στιγμή ο νομοθέτης, ακολουθώντας την πραγματική οικονομία, νομιμοποίησε τον αέρα, φορολογώντας τον με 25%. Διαβάζουμε σε ρεπορτάζ της εποχής («Καθημερινή», 2001, Ν. Ρουσάνογλου):

«Παράγων της κτηματαγοράς θυμάται ότι κατά την προ διετίας περίοδο της άνθησης του XAA, “εισηγμένες επιχειρήσεις αναζητούσαν, με κάθε κόστος, κατάστημα στην Ερμού ή στο Κολωνάκι, καθώς θεωρούσαν ότι κάτι τέτοιο θα οδηγούσε τη μετοχή στο limit-up. Μάλιστα, οι ιδιοκτήτες τους ήταν διατεθειμένοι να καταβάλουν οποιοδήποτε αντίτιμο, αφού τα χρηματιστηριακά κέρδη θα ήταν σε κάθε περίπτωση μεγαλύτερα”. Μοιραία, οι τιμές του “αέρα” εκτοξεύτηκαν σε δυσθεώρητα ύψη, που σε καμία περίπτωση δεν αντανακλούσαν την αξία των καταστημάτων, ούτε βεβαίως και τις προσδοκώμενες πωλήσεις από την τοποθέτηση σε ένα σημείο κύρους και υψηλής εμπορικότητας. Στην Ερμού, για ένα διάστημα δινόταν αέρας έως και 2,5 εκατ. δρχ./τ.μ., ποσό εξωφρενικό, ενώ είχε λαμβάνειν τόσο η επιχείρηση που αποχωρούσε όσο και ο ιδιοκτήτης, κάτι που συνέβαινε και σε άλλες οδούς».

Μετά ήρθαν τα πάνω κάτω, δηλαδή η κρίση άρχισε να πιάνει πόστο σε εμπορικούς δρόμους, να καταστρέφει ακριβές και λιγότερο ακριβές συνοικίες και στο τέλος «μίσθωσε» τα πάντα. Το real estate έγινε από τους πρώτους κλάδους που υπέστη τις μεγαλύτερες απώλειες, οι αγοραπωλησίες ακινήτων έπεσαν μέχρι που πάγωσαν εντελώς και οι αντικειμενικές αξίες έγιναν υψηλότερες από τις εμπορικές. Για την ακρίβεια είναι πλέον εξωπραγματικές, συμπαρασύροντας σε ένα γαϊτανάκι του χάους τα υπόλοιπα των μεγάλων δανείων που έπαιρναν νοικοκυριά και επιχειρήσεις και σήμερα βρίσκονται αντιμέτωποι με τους πλειστηριασμούς. Οσο για τον «αέρα», έγινε αυτό που πάντα ήταν: αέρας.

Η Δέσποινα Κονταράκη είναι αρχισυντάκτρια του Ελεύθερου Τύπου
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής