Επομένως, δεν αφορά μόνο τη σωματική βία, αλλά αφορά μια γενικευμένη κακοποίηση σε σεξουαλικό, συναισθηματικό, ψυχολογικό και οικονομικό επίπεδο. Οι πράξεις βίας συμβαίνουν μεταξύ ατόμων που έχουν ή είχαν συνάψει μια σχέση.

Αναφέρεται ως ένα συνεχές μοτίβο συμπεριφοράς που στοχεύει στον απόλυτο έλεγχο ενός συντρόφου μέσω του φόβου και της απειλής. Στις περισσότερες περιπτώσεις η βίαιη συμπεριφορά αποτελεί μέρος μιας άσκησης εξουσίας και ελέγχου στις γυναίκες, που μπορεί να αποβεί εγκληματική ή μη. Η βία χαρακτηρίζεται από συγκεκριμένους τύπους.

Ενδοοικογενειακή βία

Η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί ένα σύνθετο κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο εμφανίζεται σε όλα τα κοινωνικά και οικονομικά στρώματα και δε σχετίζεται με καμία θρησκεία, φυλή, εθνικότητα. Διακρίνεται σε λεκτική, σωματική, σεξουαλική και ψυχολογική βία. Έχει μόνο ένα σκοπό, να υποβαθμίσει την οντότητα του ατόμου που τη δέχεται και να επιβάλλει την ανωτερότητα του ατόμου που την ασκεί. Η βία στην οικογένεια κινείται μεταξύ σιωπής, ανοχής και συγκάλυψης, παρά το γεγονός ότι αποτελεί εγκληματική ενέργεια. Η ενδοοικογενειακή βία περιλαμβάνει διάφορες μορφές. Αρχικά, υπάρχει η βία κατά του/της συζύγου ή συντρόφου. Αυτή αφορά, βέβαια, περισσότερο την κακοποίηση των γυναικών από τους συζύγους/συντρόφους. Η κακοποίηση δεν είναι ένα ξαφνικό και τυχαίο περιστατικό, αλλά μια κατάσταση εδραιωμένη. Ειδικότερα μπορεί να πάρει τη μορφή της σωματικής κακοποίησης, που είναι και η πιο διαδεδομένη, και ξεκινάει με ένα απλό σπρώξιμο ή με ένα χαστούκι και συνεχίζει μέχρι και σε ξυλοδαρμό, πρόκληση εγκαυμάτων, πολλαπλά τραύματα, απόπειρα ανθρωποκτονίας. Επίσης, αρκετές φορές, για να μην είναι εμφανή στους άλλους, η σωματική βία ασκείται με εξαναγκασμό στέρησης τροφής, αυπνία και βασανισμό.

Ψυχολογική βία

Η ψυχολογική βία είναι μια εξίσου σοβαρή μορφή αν και η δράση της δεν επιφέρει άμεσα επιπτώσεις. Ο θύτης επιθυμεί την υποταγή και αποδυνάμωση του θύματος, την άσκηση ελέγχου και τη διατήρηση της κυριαρχίας. Εμφανίζεται ως λεκτική με την υιοθέτηση εξυβριστικών φράσεων, ως οικονομική βία με την απαγόρευση της πρόσβασης είτε στο προσωπικό εισόδημα του θύματος, είτε στο οικογενειακό, ως προσβολή της προσωπικότητας, ως έλλειψη σεβασμού, ως άρνηση επικοινωνίας, ως καταδίωξη, ως άρνηση συνεύρεσης, ως μέσω εκφοβισμού.

Άλλες μορφές βίας

• Η σεξουαλική βία ασκείται κυρίως σε βάρος των γυναικών. Αναφέρεται στη βίαιη επιβολή και εξαναγκασμό σε συνουσία ή διενέργεια άλλων σεξουαλικών πράξεων και συνδέεται με την ακύρωση του δικαιώματος διάθεσης του θύματος.
• Η οικονομική βία περιλαμβάνει τον χειρισμό των χρημάτων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων άλλου ατόμου. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει την κλοπή μετρητών, τη μη λήψη οικονομικών αποφάσεων και την απαγόρευση αναζήτησης εργασίας. Τα θύματα ανέχονται αυτή τη βία, σιωπούν και ρυθμίζουν τη συμπεριφορά τους με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποφύγουν μια μελλοντική εκδήλωση. Σκέφτονται την οικογένεια που έχουν δημιουργήσει, τους προσωπικούς τους λόγους, τα παιδιά τους και δεν αντιδρούν. Η αδυναμία αντίδρασης ενισχύεται, ενώ η ανάγκη απόκρυψης της πραγματικότητας συμβάλλει στην παθητικοποίησή τους, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να διαιωνίζεται και σταδιακά να παγιώνεται. Με αυτόν τον τρόπο μπαίνουν σε έναν φαύλο κύκλο της κακοποίησης.

Τι πρέπει να κάνει μια γυναίκα όταν αντιμετωπίζει οποιαδήποτε μορφή βίας

Στην περίπτωση που μια γυναίκα έρχεται αντιμέτωπη με οποιαδήποτε μορφή βίας θα πρέπει να πιστέψει στον εαυτό της, να εξωτερικεύσει τη δύναμη που είναι κρυμμένη μέσα της, να εμπιστευτεί κάποιον οικείο, να μοιραστεί τη δυσάρεστη εμπειρία και να απευθυνθεί σε κοινωνική υπηρεσία. Αν υπάρξει σωματική κακοποίηση, θα πρέπει να επισκεφτεί έναν ιατροδικαστή, προκειμένου να πιστοποιήσει τη βία. Λόγω της θυματοποίησης η γυναίκα κυριαρχείται από το φόβο και δεν αναγνωρίζει πολλές φορές τη βία που της ασκείται. Ο δράστης είναι ο μοναδικός λόγος επίθεσης και βίας και πρέπει να φέρει μόνος την ευθύνη. Πρέπει να επισημαίνεται η ενοχοποίηση των θυμάτων και να αντιμετωπίζεται η ιδέα ότι εναπόκειται στις γυναίκες να αποφεύγουν καταστάσεις που μπορεί να θεωρηθούν «επικίνδυνες» από τα παραδοσιακά πρότυπα. Εξαιτίας των πολλών μορφών κακοποίησης η γυναίκα θα πρέπει να ενημερωθεί, ώστε να μπορέσει να αναγνωρίσει τα σημάδια της κακοποίησης και τις επιπτώσεις αυτής.

Δεν πρέπει να αφήνουμε την ενοχή, την ντροπή, τον προβληματισμό, αλλά και το φόβο για περαιτέρω θυματοποίηση να σωπαίνουν. Η πρόληψη της βίας απαιτεί τη συνεργασία πολλών παραγόντων και προϋποθέτει δράσεις στην οικογένεια, στο σχολείο, στον εργασιακό χώρο και στην ευρύτερη κοινωνία. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η βία κατά των γυναικών.

Από το ένθετο Υγείας που κτυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο