«Ζαλίζομαι»…«άνοιξε η μύτη μου»…«έχω νευροπίεση»…«έχω ανεβεί σκάλες, έχω αθληθεί και μετρώντας την πίεσή μου είδα ότι ήταν υψηλή»…«μέτρησα την πίεσή μου και ήταν 150/90, τι να κάνω;»

Πολλές από αυτές τις κουβέντες ακούγονται και λέγονται καθημερινά σε σπίτια ή σε ιατρεία και το κοινό σε όλες είναι ότι τα άτομα που τις λένε τις πιστεύουν. Πιστεύουν δηλαδή ότι η αιτία για ζαλάδες, ρινορραγίες κ.ά είναι η υπέρταση, κάτι που φαίνεται να επιβεβαιώνει και το πιεσόμετρό τους. Είναι όμως έτσι; Είναι, δηλαδή, η αυξημένη πίεση αιτία της ζαλάδας ή μήπως η ζαλάδα είναι η αιτία της αυξημένης πίεσης; Και έχουμε πάντα υπέρταση όταν η πίεσή μας εμφανιστεί αυξημένη;

Τι είναι η υπέρταση

Ως υπέρταση χαρακτηρίζεται η κατάσταση κατά την οποία η πίεση μέσα στα αγγεία είναι αυξημένη πάνω από τα φυσιολογικά όρια, με αποτέλεσμα η καρδιά να χρειάζεται να ασκήσει μεγαλύτερη δύναμη για την εξώθηση του αίματος. Η υπέρταση είναι ασυμπτωματική, δεν δίνει δηλαδή συμπτώματα όπως αυτά που της αποδίδονται παραπάνω, ούτε φαίνεται «δια γυμνού οφθαλμού». Για να διαγνωσθεί θα πρέπει να μετρηθεί η πίεση συστηματικά και σωστά.

Πώς πρέπει να μετράμε σωστά την αρτηριακή πίεση

Υπάρχουν συγκεκριμένες οδηγίες για τη σωστή μέτρηση της αρτηριακής πίεσης, οι οποίες θα πρέπει να ακολουθούνται με προσοχή προκειμένου να εξακριβωθεί αν κάποιος έχει αρτηριακή υπέρταση ή όχι. Οι οδηγίες αυτές είναι οι ακόλουθες:

Το εξεταζόμενο άτομο θα πρέπει:

• να είναι καθιστό τουλάχιστον για 5 λεπτά
• να είναι χαλαρό, ήρεμο και σε ευχάριστο περιβάλλον
• να μην έχει πιει καφέ και καπνίσει την προηγούμενη μισή ώρα
• να ακουμπά το χέρι του σε σταθερό σημείο.

Συχνά θα χρειαστεί να γίνουν 2 έως 3 μετρήσεις και την πρώτη φορά να μετρηθεί η πίεση και στα δύο χέρια. Αν μετράμε την πίεση μας στο σπίτι, πρέπει να κάνουμε 3 μετρήσεις. Δεν κρατάμε την πρώτη μέτρηση και υπολογίζουμε την πίεσή μας ως τον μέσο όρο της δεύτερης και της τρίτης μέτρησης. Ένα συχνό λάθος, που κάνουν πολλά άτομα, είναι ότι μετρούν την πίεσή τους όταν εκνευριστούν ή έχουν πονοκέφαλο, με συνέπεια η μέτρηση να μην ανταποκρίνεται στην πραγματική τους κατάσταση, αφού, σε αυτές τις περιπτώσεις η πίεση είναι πρόσκαιρα αυξημένη.

Γιατί η υπέρταση θεωρείται τόσο επικίνδυνη;

Σήμερα υπολογίζεται ότι στη χώρα μας το 25%-30% του πληθυσμού παρουσιάζει υπέρταση. Η υπέρταση μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε πολλά όργανα του σώματός μας και κυρίως στην καρδιά, στον εγκέφαλο, στα νεφρά και στα αγγεία. 20.000.000 άτομα πεθαίνουν κάθε χρόνο από καρδιαγγειακά νοσήματα, με την υπέρταση να ευθύνεται σε μεγαλύτερο ποσοστό από κάθε άλλη αιτία γι’ αυτούς τους θανάτους.

Συγκεκριμένα, η υπέρταση ευθύνεται για:

• το 67% των καρδιακών επεισοδίων
• το 77% των εγκεφαλικών επεισοδίων
• το 74% της καρδιακής ανεπάρκειας
• τη νεφρική ανεπάρκεια, καθώς αποτελεί τη δεύτερη αιτία της.

Επιπλέον, η υπέρταση:

• αποτελεί τη συχνότερη αιτία ιατρικών επισκέψεων
• αποτελεί σημαντικό παράγοντα επιδείνωσης της εγκεφαλικής λειτουργίαs και της νόσου Alzheimer
• και, λόγω των επιπλοκών της, καταναλώνει ένα μεγάλο ποσοστό από τα κονδύλια που κατευθύνονται στο χώρο της υγείας. Υπολογίζεται ότι στις ΗΠΑ το κόστος από τις επιπλοκές της ξεπερνά τα 100 δις $ ετησίως.

Η αντιμετώπιση της υπέρτασης στην Ελλάδα

Η αντιμετώπιση της υπέρτασης γίνεται με τη ρύθμισή της η οποία μπορεί να είναι μόνο υγιεινοδιαιτητική ή/και φαρμακευτική. Η χώρα μας βρίσκεται σε ένα από τα υψηλότερα επίπεδα όσον αφορά στην καταγραφή και αντιμετώπισης της υπέρτασης. Για την ακρίβεια, είναι η Νο2 χώρα στην Ευρώπη στην έρευνα της υπέρτασης και στα ίδια επίπεδα με τις προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες όσον αφορά τη ρύθμισή της.   Δύο Έλληνες Καθηγητές έχουν εκλεγεί Πρόεδροι της Αμερικανικής Εταιρείας Υπέρτασης, και ένας Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής. Το 2014 διοργανώθηκε στην Αθήνα το Παγκόσμιο Συνέδριο Υπέρτασης με 6.500 γιατρούς από 87 χώρες, και το 2022 το Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Υπέρτασης θα πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα. Υπάρχουν πολύ καλά ιατρεία για την υπέρταση σε όλα τα δημόσια νοσοκομεία και, επιπλέον, υπάρχει και το ειδικό ιατρείο του Metropolitan Hospital που είναι το πρώτο στην Ελλάδα ειδικό ιατρείο σε ιδιωτικό νοσοκομείο που έχει πιστοποιηθεί ως Κέντρο Αριστείας (Center of Excellence of the European Society of Hypertension) στην υπέρταση, ενώ αντίστοιχο ειδικό ιατρείο λειτουργεί στο Healthspot Γλυφάδας.

4 στους 10 υπερτασικούς είναι αδιάγνωστοι

Παρά την αποτελεσματικότητα ιατρείων και θεραπειών όμως, υπολογίζεται ότι το 40% των υπερτασικών ασθενών είναι αδιάγνωστοι, ενώ από αυτούς που λαμβάνουν θεραπεία μόνο το 40% έχει ρυθμίσει τη πίεσή του. Αυτό σημαίνει ότι ένα μεγάλο περιθώριο βελτίωσης βρίσκεται στο πεδίο της διάγνωσης, και της σωστής θεραπείας της αρτηριακής πίεσης.