Από την Ουάσινγκτον, Πέτρος Κασφίκης

Το ET Magazine, του EleftherosTypos.gr, βάζει στο μικροσκόπιο το ελληνικό «success story» και συναντά το πρώην γενικό γραμματέα δημοσίων εσόδων στην Ουάσινγκτον για να μιλήσει για την στάση που τηρεί Ταμείου αλλά και να μάθει το πραγματικό κλίμα που επικρατεί στους διεθνείς επενδυτικούς κύκλους για την πατρίδα μας.

Ποια είναι η εικόνα που διαμορφώνεται για την Ελλάδα και τι διαπιστώσατε για την στάση που πρόκειται να κρατήσει το ΔΝΤ;

Ήρθα για μια ομιλία στην Παγκόσμια Τράπεζα για την πρόοδο που έχουμε κάνει στον φορολογικό τομέα στην χώρα μας και είχα έτσι την ευκαιρία να δω πολλούς ανθρώπους και να συζητήσω την εικόνα που έχουν για το πως πάνε τα πράγματα. Εγώ θα την έλεγα συγκρατημένα αισιόδοξη. Το Ταμείο είναι αρκετά συντηρητικό στις προβλέψεις του με το 2,2% (πρωτογενές πλεόνασμα για 2018) και θεωρεί ότι τα δημοσιονομικά δεν πρέπει να είναι στο επίκεντρο της συζήτησης αλλά περισσότερο οι μεταρρυθμίσεις.

Και αυτό με βάση το οποίο το Ταμείο θα κρίνει το κατά πόσον το πρόγραμμα είναι σε ράγες ή έχει βγει έξω από αυτές είναι αν γίνονται οι μεταρρυθμίσεις που είναι προαπαιτούμενες. Από την άλλη, ο δεύτερος πυλώνας που περιμένει είναι να δει από τους Ευρωπαίους τι θα γίνει με το χρέος. Συνεπώς ουσιαστικά τηρεί τώρα μια στάση αναμονής θεωρώντας μάλλον ότι το μαξιλάρι από το 3,5% που λέμε εμείς ότι θα πιάσουμε μέχρι το 2,2% (που προβλέπει το Ταμείο) είναι αρκετά μεγάλο και έτσι δεν θα χαθεί ο δημοσιονομικός στόχος.

Πιστεύεται πως ο κίνδυνος της φορολογικής κόπωσης μπορεί να δημιουργήσει ανησυχία για την μελλοντική πορεία των εσόδων;

Υπάρχει ανησυχία για τα έσοδα γενικότερα. Πιστεύουν ότι η ποιότητα των εσόδων έχει αλλάξει και είναι χειρότερη. Το ίδιο ισχύει και για τα έξοδα, για την ποιότητα των εξόδων, έστω και αν μειώνονται. Και αυτό είναι κάτι που θα συνεχίσουν να το παρακολουθούν.

Εγώ νομίζω ότι για πρώτη φορά αρχίζουμε και βλέπουμε την φορολογική κόπωση. Μέσα στην κρίση δεν είχαμε δει φορολογική κόπωση. Γιατί στην αρχή τις αλλαγές ο κόσμος τις δέχθηκε λίγο πιο θετικά. Ήταν η αρχή ακόμα και όλοι πιστεύανε πως κάτι πρέπει να κάνουν για να βοηθήσουν τη χώρα. Τώρα πια, όμως, έχουν συσσωρευθεί τα χρόνια της κρίσης και έχουν συσσωρευθεί τα βάρη και αυτό δυστυχώς σημαίνει ότι ο κόσμος αρχίζει πια να μην μπορεί να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του. Και το κακό είναι ότι έχει προστεθεί πάνω σε αυτό και η τεράστια αύξηση των εισφορών και ενδεχομένως ένα μέρος των συμπολιτών μας να προτιμάει να πληρώνει τις εισφορές του παρά τους φόρους.

Ένας από τους βασικούς στόχους της πρόσφατης επίσκεψης του πρωθυπουργό ήταν να εκπέμψει στους διεθνείς επενδυτές το μήνυμα πως η Ελλάδα είναι έτοιμη να καλωσορίσει τις επενδύσεις. Διαπιστώσατε από τις επαφές που είχατε κάποια αλλαγή στην εικόνα που παρουσιάζει η Ελλάδα ως επενδυτικός προορισμός;

Οι επενδύσεις θέλουν ένα πράγμα και αυτό είναι σταθερότητα. Συνεπώς δεν θέλουν άλλες συνεχείς αλλαγές στην φορολογία όπως έχουμε κάνει. Δεν θέλουν συνεχείς αλλαγές στο νομικό πλαίσιο, παρά μόνο αν κινείται προς την κατεύθυνση της απλοποίησης. Υπάρχουν κάποια θετικά σημεία και κάποια αρνητικά. Οι δείκτες σιγά σιγά αρχίζουν και βελτιώνονται. Υπάρχει μια ρητορική τουλάχιστον αλλαγή της κυβέρνησης υπέρ των επενδύσεων. Και έχει μειωθεί και ο πολιτικός κίνδυνος, δηλαδή όλα τα μεγάλα κόμματα του δημοκρατικού τόξου είναι υπέρ των επενδύσεων έστω στα λόγια. Από την άλλη, αρκετοί περιμένουν ενδεχομένως μια διόρθωση ακόμα στις τιμές γιατί ξεκινάνε οι πλειστηριασμοί και οι τιμές μπορεί να πέσουν ακόμα περισσότερο και αυτό τους κάνει να περιμένουν και να παγώνουν. Επίσης ψ, δηλαδή το πλαίσιο δεν είναι φιλικό. Οπότε αυτές οι δύο δυνάμεις, με τα θετικά και με τα αρνητικά, κρατάνε για την ώρα μια ισορροπία, βλέποντας και κάνοντας δηλαδή.

Υπάρχει, λοιπόν, ένα νέο επενδυτικό ενδιαφέρον για την πατρίδα μας και επιπλέον δεχθήκατε ερωτήσεις για το πρόσφατο επικοινωνιακό σίριαλ με το Ελληνικό και την «Ελντοράντο Γκολντ»;

Ναι υπάρχει ανησυχία για όλες αυτές τις εξελίξεις και περιμένουν να δουν λίγο πως θα εξελιχθεί το ένα δράμα ή το άλλο και γενικότερα αν πραγματικά η κυβέρνηση θα δώσει ένα σήμα ουσιαστικής και όχι μόνο ρητορικής στροφής. Περιμένουν επίσης θα έλεγα να δουν αν θα υπάρξει και ένα ουσιαστικό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων μετά από αυτές, γιατί ως τώρα απλώς ολοκληρώνονται οι ήδη προγραμματισμένες. Ρωτάνε, λοιπόν, αν θα υπάρξει και άλλο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, άρα ενδεχομένως αν φτιαχτεί ένα τέτοιο πρόγραμμα θα υπάρξει ενδιαφέρον.

Βλέπουμε μια στροφή του ΣΥΡΙΖΑ προς τον χώρο της Κεντροαριστεράς και για πολλούς η επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ  αποτελεί ίσως το σημείο ορόσημο για την ολοκλήρωση αυτής της πολιτικής μετάλλαξης. Μέσα, λοιπόν, σε αυτό τον νέο πολιτικό χάρτη υπάρχει ο απαραίτητος χώρος για την επιτυχημένη έκβαση του εγχειρήματος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης;

Εγώ νομίζω πως υπάρχει πολιτικός χώρος για το κέντρο. Δεν θέλω να το κλείνω στα στενότερα όρια της Κεντροαριστεράς. Μια τρίτη άποψη απέναντι στον δίπολο νεοφιλελευθερισμός ή κρατισμός, αξιοκρατία ή αλληλεγγύη, πρόοδος ή συντήρηση. Αν δηλαδή μιλάμε ουσιαστικά για δύο προτάσεις, ίσως να μην υπάρχει χώρος, γιατί η πόλωση θα πνίξει κάθε προσπάθεια και μέσα σε αυτές ενδεχομένως και την προσπάθεια της Κεντροαριστεράς. Αν, όμως, πραγματικά μιλάμε για μια τρίτη πρόταση, η οποία μπορεί να συνδυάσει αυτά τα πράγματα, μπορεί δηλαδή να πει ότι υπάρχει αλληλεγγύη η οποία έχει οικονομική λογική ή να κάνει για παράδειγμα άλλες συνθέσεις που είναι αναγκαίες στον 21ο αιώνα, τότε ίσως πραγματικά να μπορέσει να σταθεί ενδιάμεσα σε αυτό τον χώρο και να γίνει ένας φάρος σταθερότητας για το πολιτικό σύστημα και εν τέλει για τη χώρα.