Παίρνει τα υλικά για να φτιάξει τα έργα του αποκλειστικά από τη φύση και τα απομεινάρια της, η οποία είναι η απόλυτη πηγή της έμπνευσής του. Χρησιμοποιεί φτερά από φασιανούς, δόντια πεσκαντρίτσας, φύκια της θάλασσας, εντυπωσιακές πεταλούδες, βελόνες από αχινούς, λόγχες από ξιφίες και πολλά άλλα, τα οποία συνθέτει στη συνέχεια, μέσα από μια δημιουργική διαδικασία, σε έργα μοναδικής πνοής και πρωτοτυπίας.
Αυτά τα έργα παρουσιάζει ο κοσμογυρισμένος και με πολλές εκθέσεις στο εξωτερικό Platon.Η ή κατά κόσμον Πλάτων-Αλέξης Χατζημιχάλης, στην πρώτη του έκθεση στην Ελλάδα, που φιλοξενείται στο Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο Υδρας, με τον εύγλωττο τίτλο «Φύση-Ω-Θεραπεία». Ο υπότιτλος της έκθεσης «1995-2023 Αθήνα, Λονδίνο, Παρίσι, Ανόι, Βρυξέλλες, Ραμπάτ, Υδρα» απαριθμεί χρονολογικά μερικές από τις πόλεις που πέρασε σε αυτό το διάστημα για να καταλήξει στο αγαπημένο του νησί του Σαρωνικού, όπου ζει μόνιμα πλέον τα τελευταία τρία, περίπου, χρόνια. Γεννημένος στο Παρίσι, από γονείς που έφυγαν από την Ελλάδα κατά τον Εμφύλιο με το περίφημο πλοίο «Ματαρόα», δικαίως νιώθει ένας Ελληνας πολίτης του κόσμου, καθώς και με την άλλη του ιδιότητα, αυτή του διπλωμάτη, έπρεπε να ταξιδεύει συχνά, σε μέρη όπως η Ινδία, το Μαρόκο, το Βιετνάμ, το Βέλγιο κ.ά.
Με απόλυτη υπομονή και αγάπη σκύβει πάνω στα υλικά του, τα στοιχεία που συλλέγει από τη φύση, για να τα μεταλλάξει σε έργα τέχνης. Στο ατελιέ του στην Υδρα η φύση βρίσκει έναν άλλο τρόπο να ανθίσει στα επιδέξια χέρια του:
«Η σχέση μου με τη φύση έχει την απαρχή της στα ταξίδια που κάναμε οικογενειακώς στην Ελλάδα, όταν ήμουν μικρός. Τότε γεννήθηκε μέσα μου το συναίσθημα ότι η φύση είναι το παν», λέει ο Πλάτων-Αλέξης Χατζημιχάλης στον «Ε.Τ.» της Κυριακής και συνεχίζει: «Οταν επέστρεψα με τους γονείς μου στην Ελλάδα, οκτώ ετών, το πρώτο που κάναμε ήταν με ένα παλιό αυτοκινητάκι να γυρίσουμε όλη την Ελλάδα. Μετά ταξιδέψαμε στα νησιά. Ετσι, φθάσαμε και στην Υδρα. Αν και ξεριζωμένος, οι γονείς μου με έκαναν να ριζώσω στην Υδρα, την οποία επισκεπτόμασταν κάθε χρόνο τρεις-τέσσερις φορές. Αργότερα που έγινα διπλωμάτης και ταξίδευα, ερχόμουν στην Υδρα για περίπου έναν μήνα, κάθε χρόνο.
Γιατί ξεχωρίζετε την Υδρα;
Η Υδρα παραμένει έως σήμερα ένας φυσικός παράδεισος. Μπόρεσε να παραμείνει παραδοσιακή και η φύση της προστατεύθηκε. Είναι τόπος όπου μπορεί να εφαρμοστεί η αειφόρος ανάπτυξη και να δημιουργηθεί μια νέα κοινωνία με κέντρο το περιβάλλον και την προστασία της φύσης.
Τι έργα περιλαμβάνει η έκθεση στην Υδρα;
Στην Υδρα δείχνω έργα που δημιούργησα σε αυτά τα τριάντα, περίπου, χρόνια και ανήκουν σε συλλογές, τα οποία μου δάνεισαν για την έκθεση, ή στη δική μου προσωπική συλλογή. Τα περισσότερα είναι οργανικά τρισδιάστατα έργα, καθώς και δύο light boxes, ενώ υπάρχουν και φουλάρια με δικά μου σχέδια. Ολα πρωτότυπα.
Από τι υλικά είναι φτιαγμένα;
Κάποια από αυτά είναι φτιαγμένα από πετσί σμέρνας, μασέλες από πεσκαντρίτσα, στεγνωμένο φύλλο χοιρινού, ουρές από μπακαλιάρο, φτερά από πουλιά ή από πεταλούδες και πολλά άλλα.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας υλικό;
Δεν υπάρχει κάτι που προτιμώ. Κάθε φορά που κάνω βόλτα, είτε σε αγορά είτε αλλού, πέφτει κάπου το μάτι μου, με το οποίο μπορώ να δημιουργήσω κάτι. Βέβαια, τα εξωτικά πουλιά και οι πεταλούδες έχουν μεγαλύτερη ένταση. Οταν τα χρώματα είναι έντονα, τότε ενθουσιάζομαι. Τα μουντά χρώματα δεν τα επιλέγω. Υπάρχουν, βέβαια, και περίεργα υλικά που μπορεί να με προσελκύσουν, όπως τα νύχια στρουθοκαμήλου που είδα κάποτε σε ένα κρεοπωλείο στο Λονδίνο, τα αγόρασα και έφτιαξα έργο, με τίτλο «Οχι, δεν είναι μύδια», γιατί πολλοί από τους οποίους το έβλεπαν μου έλεγαν: «Πολύ ωραία τα μύδια σας».
Πώς ξεκινήσατε να δουλεύετε με υλικά από τη φύση;
Αρχισα να δουλεύω με τη φύση στο τέλος της δεκαετίας του ’80. Ένιωθα μέσα μου ότι δεν μπορούσα να δημιουργήσω και να συγκριθώ με τη γενιά του ’30, σημαντικοί εκπρόσωποι της οποίας, όπως ο Τσαρούχης, ο Γκίκας, ο Μόραλης, ο Παππάς, επισκέπτονταν το σπίτι μας, και αυτό με καταπίεζε ψυχολογικά. Έψαξα, έτσι, για έναν άλλο τρόπο έκφρασης. Εχοντας το πάθος με τη φύση, άρχισα να δουλεύω γύρω στο 1988 σε αντιπερισπασμό των Young British Artists, που τότε γνώρισαν μεγάλη άνοδο και θεωρούσα ότι ήταν υπερτιμημένοι. Ήμουν στη Νορμανδία και έκανα βόλτα, όταν με χαμηλή παλίρροια είδα ένα χαλί από φύκια. Το θεώρησα ως καταπληκτική σύγχρονη τέχνη. Μάζεψα πολλά φύκια, τα στέγνωσα στο γκαράζ του σπιτιού μου στη Νορμανδία, πήρα άμμο και κόλλα και έφτιαξα, έτσι, το πρώτο μου έργο, το οποίο πούλησα μερικά χρόνια μετά. Λένε ότι αποκτάς καλλιτεχνική δημιουργική αξία όταν κάποιος σου ζητήσει να πουλήσεις το πρώτο σου έργο.
Πώς έγινε η πρώτη έκθεση;
Δούλευα ήδη και είχα δημιουργήσει έργα περίπου δεκαεπτά χρόνια, όταν κάποιος επαγγελματίας στην Αγγλία τα είδε, τα βρήκε πολύ πρωτότυπα και θέλησε να μου κάνει την πρώτη μου έκθεση. Ετσι, δύο χρόνια μετά, το 2004, έκανα την πρώτη μου ατομική έκθεση στο κέντρο του Λονδίνου, η οποία γνώρισε μεγάλη επιτυχία. Τότε είχα ήδη πουλήσει τέσσερα έργα. Μετά έκανα πολλές εκθέσεις σε διάφορες χώρες και ατομικές και συμμετείχα σε ομαδικές.
Τι έργο φτιάχνετε τώρα;
Κατασκευάζω ένα έργο με ένα πολύ περίεργο υλικό! Από το σχοινί από φυτά που κρεμόταν ο Ταρζάν στη ζούγκλα και λέγεται monkey lander. Είναι μια κατασκευή που φτιάχνω με τέτοιο υλικό που είχα βρει και είχα μαζέψει στη ζούγκλα του Λάος.
Το όνειρό σας;
Θέλω τα γλυπτά μου που έχω δημιουργήσει από φυσικά υλικά, όπως ένα από ξίφη ξιφία ή ένα άλλο από μεγάλα φύλλα μπανανιάς, να τα φτιάξω σε μεγάλα μπρούντζινα γλυπτά.
Πιστεύετε ότι η φύση έχει θεραπευτική δύναμη στον άνθρωπο;
Σ’ εμένα, σαφώς, αλλά και στον άνθρωπο γενικότερα πιστεύω ότι η φύση έχει θεραπευτική δύναμη. Μπορούμε να το διαπιστώσουμε με την έκρηξη της αστυφιλίας. Οποιος έφυγε από το χωριό και μπήκε στη ζούγκλα της πόλης έχει χάσει σε ανθρωπιά. Οσο πιο κοντά είσαι στη φύση τόσο πιο πολύ ανθρώπινος είσαι. Αυτό είναι το συμπέρασμα που έχω βγάλει σήμερα στα 73 μου χρόνια.
Εκανα κάθε χώρα όπου πήγα δικό μου τόπο
Πώς συνδυάσατε τον καλλιτέχνη με τον διπλωμάτη;
Δεν συσχέτιζα ποτέ τη δημιουργική δουλειά μου στην τέχνη με την επαγγελματική μου υπόσταση. Στη ζωή μου δυσκολεύτηκα πολύ να βρω τι θέλω να κάνω. Κατέληξα στη διπλωματία στα 25 μου χρόνια. Η δημιουργία μού βγήκε αργότερα, αλλά έγινε μεγάλο πάθος. Ωστόσο, όπως μου λένε, τα κατάφερα και στο διπλωματικό πεδίο. Από τη στιγμή που άρχισα να ταξιδεύω παντού στον κόσμο, λόγω της διπλωματικής μου θέσης, όπου και να πήγαινα είχα ένα εργαστήρι, όπως και στην Αθήνα. Ετσι, δημιουργούσα παντού όπου πήγαινα έργα, πάντα με οργανικά υλικά. Από το 2017 άρχισα να δουλεύω και digital art με φωτογραφίες, που επίσης έχουν σχέση με τη φύση, αντικειμένων χλωρίδας και πανίδας σε υψηλή ανάλυση. Επικεντρώνομαι σε εκείνα τα κομμάτια που μου προκαλούν εντύπωση.
Τι θέλετε να αναδείξετε με αυτήν την προσέγγιση;
Το βασικό στοιχείο στη δουλειά μου είναι πως η φύση αναδεικνύει η ίδια την αφηρημένη τέχνη. Προέρχεται η ιδέα μου από κάτι σχετικό που έγραψε στο σύγγραμμά του για την αφηρημένη τέχνη το 1910 ο Καντίνσκι, όπου έλεγε ότι κάποια στιγμή θα υπάρξει ένα είδος μίγματος μεταξύ αφηρημένης και μη αφηρημένης τέχνης. Αυτό που είδα είναι ότι μέσα στη φύση μπορείς να βρεις το αφηρημένο στοιχείο είτε πάνω σε ένα πετσί ψαριού είτε σε ένα φτερό πεταλούδας είτε μέσα σε ένα κόκαλο ή σε ένα φύλλο δέντρου. Το αφηρημένο αυτό στοιχείο μπορεί να είναι μικρό στη φύση, αλλά, όταν το μεγαλώσεις, γίνεται το ίδιο αφηρημένη τέχνη.
Οι ορίζοντές σας στην τέχνη άνοιξαν με τα ταξίδια σας στο εξωτερικό λόγω της διπλωματικής σας ιδιότητας;
Μεγάλωσα με σημαντικούς καλλιτέχνες γύρω μου, κυρίως με τη γενιά του ’30, που ήταν όλοι φίλοι των γονιών μου. Το μάτι μου εκεί γαλουχήθηκε στην τέχνη. Επίσης, οι ορίζοντές μου άνοιξαν περισσότερο στο Παρίσι από το 1968 έως το 1978, όπου επισκεπτόμουν εκθέσεις, μουσεία και συγχρωτίστηκα με σημαντικούς καλλιτέχνες, όπως με τον Παύλο Σάμιο και τον Γιάννη Κόττη. Επίσης, ήταν εκεί ο Αλέκος Φασιανός, ο Γιάννης Τσαρούχης, ένα πολύ γόνιμο περιβάλλον για εμένα. Πιστεύω ότι η εποχή του Παρισιού έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο.
Ποιος είναι ο αγαπημένος σας τόπος στο εξωτερικό;
Το Παρίσι θα έλεγα, όπου έζησα πολλά χρόνια. Αγάπησα κάθε μέρος όπου πήγα. Η Ινδία, για παράδειγμα, είναι καταπληκτική. Κάθε χώρα όπου πήγα την έζησα και την έκανα τόπο μου. Δεν είναι το ίδιο όπως όταν κάνεις τουρισμό. Είναι σαν να γεννιέσαι όταν φτάνεις εκεί και πεθαίνεις όταν φεύγεις ύστερα από τέσσερα χρόνια που λήγει η θητεία. Αποκτάς συναίσθημα και αγάπη για τον εκάστοτε τόπο.
Πώς νιώθετε, ύστερα από τόσες χώρες όπου έχετε μείνει, που ζείτε πλέον σε ένα μικρό νησί χωρίς αυτοκίνητα όπως η Υδρα;
Καταπληκτικά! Ήταν επιλογή μου. Νιώθω πολύ ευχαριστημένος που κάνω την πρώτη μου έκθεση στην Ελλάδα στην Υδρα.
Info: Platon.H Πλάτων-Αλέξης Χατζημιχάλης, ατομική έκθεση «Φύση-Ω-Θεραπεία». Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο Υδρας, λιμάνι Υδρας. Διάρκεια έκθεσης: Εως 30 Ιουνίου. Ωρες επισκέψεων κοινού: Καθημερινά, 9 π.μ. – 4 μ.μ. Πληροφορίες: www.iamy.gr – τηλ. 2298052355.
Ειδήσεις σήμερα
Greek Mafia-Κορυδαλλός: Οι δολοφόνοι αποφασισμένοι να σκοτώσουν τον «Ράμπο»