Μπαίνοντας κάτω από το συγγραφικό μικροσκόπιό της, γέννησε ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα για έναν μεγάλο αγώνα, έναν έρωτα και τον τόπο που έθρεψε θεούς και ήρωες. Οι ήρωες αυτής της ιστορίας θα συνεχίσουν να αγωνίζονται για την αγάπη και τη δικαιοσύνη από ήλιο σε ήλιο, έως ότου οι μνήμες πάψουν να πληγώνουν τους κατοίκους της.
-Στη νέα σας διλογία «Από ήλιο σε ήλιο» εκδόσεις Μεταίχμιο, γράφετε για μια περίοδο που δεν είναι ευρέως γνωστή για το αναγνωστικό κοινό «Η ματωμένη απεργία της Σερίφου». Γιατί οι μνήμες εκείνης της εποχής εξακολουθούν να πληγώνουν τους κατοίκους της;
Τα μεταλλεία της Σερίφου στα τέλη του 19ου ως τα μέσα του 20ού αιώνα διέγραψαν μια εντυπωσιακή οικονομική πορεία.
Οι εργάτες όμως βίωσαν την έσχατη απαξίωση σαν άνθρωποι και σαν εργαζόμενοι. Οι Γκρόμαν με ψεύτικες υποσχέσεις τους άρπαξαν τα χωράφια, αδιαφόρησαν για τις ζωές τους ελαττώνοντας τα μέτρα ασφάλειας, τους άφησαν απλήρωτους και καταχράστηκαν τη φτώχεια τους.
Σήμερα οι επίγονοι των Γκρόμαν προσπαθούν να αρπάξουν από τους Σεριφιώτες τα χωράφια που οι πρόγονοί τους είχαν παραχωρήσει αποκλειστικά για εξόρυξη, χωρίς ο παραχωρησιούχος να έχει δικαιοδοσία επί τους εδάφους.
Εκατόν είκοσι χρόνια μετά, η ιστορία επαναλαμβάνεται…
-Ποιο το έναυσμα της επιλογής του νέου σας ταξιδιού;
Η ίδια η Σέριφος, το μεγαλειώδες απόκοσμο τοπίο της και οι αναφορές της μυθολογίας σ’ αυτή. Διαβάζοντας την ιστορία του νησιού, με συγκίνησε η ιστορία των μεταλλείων και η απεργία του 1916.
Δημήτρης Καταλειφός στον ΕΤ: «Μεγάλο φορτίο και να παίζεις και να σκηνοθετείς»
-Μου άρεσε η περιγραφή που κάνετε για τις συνθήκες εργασίας στα μεταλλεία της Σερίφου; Οι αγώνες τους έπιασαν τόπο;
Μετά την απεργία κατά την οποία υπήρξαν εννέα νεκροί, εργάτες και χωροφύλακες, καθιερώθηκε το 8ωρο για όσους δούλευαν μέσα στις στοές. Οι υπόλοιποι δούλευαν δέκα ώρες.
Ενα χρόνο μετά έχουμε την πρώτη συμφωνία εργατών – εργοδοσίας για αυξήσεις, οδοιπορικά, προσλήψεις αποκλειστικά ντόπιων εργατών, αλλά και οικονομικά βοηθήματα στις οικογένειες των θυμάτων της απεργίας. Κανένας αγώνας δεν πάει χαμένος.
-Είναι ακόμα και σήμερα διχαστική η ελληνική κοινωνία;
Εχουν αλλάξει πολλά πράγματα. Οσο όμως υπάρχουν ανισότητες στην Παιδεία, την περίθαλψη, την επαγγελματική και κοινωνική αποκατάσταση, οι κοινωνίες θα παραμένουν διχασμένες.
-Διεισδύετε στις πιο λεπταίσθητες ψυχολογικές διακυμάνσεις των ηρώων σας τόσο όσο φέρνετε στο φως τραυματικές εμπειρίες, η διαχείριση των οποίων θα αποδώσει τις σωστές διαστάσεις στις μνήμες και θα οδηγήσει στη μη λήθη. Ποιο είναι το ζητούμενο το οποίο θέλετε να εισπράξει ο αναγνώστης;
Η διλογία ασχολείται με μια «μικρή πατρίδα» και δεν διαδραματίζεται στον αστικό ιστό όπως συνηθίζεται στα μυθιστορήματα. Τα ζητούμενα είναι πολλά. Αναφέρω επιγραμματικά: η γνωστοποίηση του τόπου στη δεδομένη χρονική και ιστορική περίοδο. Η παρουσίαση της μικρής, ιδιαίτερης κοινωνίας, η θέση της γυναίκας μέσα σ’ αυτή, οι παραδόσεις, οι συνήθειες, η τοπική κουλτούρα. Τα μεταλλεία και οι συνθήκες εργασίας σ’ αυτά, οι ξένοι που εκμεταλλεύτηκαν στυγνά τον ντόπιο πληθυσμό, η γέννηση του συνδικαλισμού, η απεργία του ‘16 αυτή καθ’ εαυτή, τα αποτελέσματά της, η εγκατάλειψη του νησιού μετά την παύση λειτουργίας των μεταλλείων. Ασφαλώς και οι ανθρώπινες σχέσεις, οικογενειακές, ερωτικές, επαγγελματικές, συναδελφικές που είναι αυτές που υφαίνουν τον ιστό του μυθιστορήματος.
-Εμπεριέχονται μέσα στα βιβλία σας κάποιοι κρυμμένοι κώδικες που μόνο κάποιοι επίμονοι αναγνώστες μπορούν να «αποκρυπτογραφήσουν» πόση βαρύτητα δίνετε σ’ αυτό. Είναι ένα τεστ για το βάθος της ανάγνωσης, ένας κατά κάποιο τρόπο «ποιοτικός έλεγχος» των αναγνωστών σας;
Θα πω το τετριμμένο που το ασπάζομαι απόλυτα. «Χίλιοι αναγνώστες, χίλιες διαφορετικές αναγνώσεις».
Οσους κώδικες και να βάλεις, όχι φυσικά για να ελέγξεις οποιονδήποτε αλλά έτσι, από συγγραφική ιδιομορφία -μην πω διαστροφή- πάντα θα βρεθούν κάποιες αναγνώστριες / αναγνώστες που θα σου πούνε και άλλες εκδοχές που ούτε καν τις είχες σκεφθεί.
Κι αυτό είναι το μεγαλείο της λογοτεχνίας, ένα έργο «μεταβολίζεται» διαφορετικά από τον καθένα και μπορεί αέναα να «γεννάει» νέες εκδοχές, ανάλογα με τον νοητικό και ψυχικό πλούτο του καθενός.
-Είναι η φιλαναγνωσία μια εσωτερική επανάσταση και πώς βλέπετε τη σχέση των νεαρότερων γενιών με το βιβλίο;
Περισσότερο για εσωτερική ανάγκη τη νιώθω.
Η σχέση των νέων με την ανάγνωση φαίνεται να παίρνει μια άλλη μορφή που ακόμη δεν έχει καθορισθεί. Αγνωστο πού και πώς θα διαμορφωθεί. Απλά ελπίζω να συνεχιστεί.
Και μια τελευταία διαπίστωση.
Παρατηρώντας τον Ατλαντα να φέρει στους ώμους του τον ουράνιο θόλο σε μια φωτογραφία, ήρθαν στο νου μου όλες οι γυναίκες της Σερίφου που αγωνίστηκαν, στήριξαν τους άντρες και τον τόπο τους μπροστά σ’ αυτό τον τεράστιο αγώνα. Τελικά δεν είμαστε το αδύναμο φύλο, είμαστε το στήριγμα της γης. (χαμόγελο)
-Είναι η συγγραφή μοναχικός δρόμος, ένας τρόπος να δημιουργήσουμε νέες ιδέες, να έρθουμε σε επαφή με τη γνώση μιας ολόκληρης εποχής για να κατανοήσουμε καλύτερα και τον εαυτό μας;
Η συγγραφή για μένα υπήρξε ο απόλυτος δρόμος για τη συνειδητοποίησή μου. Σε μια λευκή οθόνη εξομολογούμαι, συγκρούομαι, ανακαλύπτω αισθήματα, που δεν ένιωσα ούτε στις δυνατότερες συγκινήσεις της ζωής μου.
-Υπάρχει κάποια τεχνική ώστε να μπορεί ένα προσωπικό βίωμα να καταφέρει να γίνει μια ενδιαφέρουσα για τους αναγνώστες υπόθεση;
Για μένα η μοναδική τεχνική ήταν και είναι η αλήθεια, όταν πρόκειται να αφηγηθείς ένα προσωπικό βίωμα. Δεν χρειάζεται ούτε ωραιοποίηση ούτε ηρωοποίηση. Μια ανώδυνη κατάσταση για κάποιους απαιτεί ηρωισμό από άλλους. Ο καθένας βιώνει διαφορετικά τα πράγματα.
Ειδήσεις σήμερα
Κέιτ Μίντλετον: Τι κρύβουν οι θεωρίες συνωμοσίας
Καθαρά Δευτέρα: Πώς θα είναι ο καιρός το τριήμερο
TikTok: Γιατί βρίσκεται υπό… πολιορκία – Τι συμβαίνει σε όλο τον κόσμο
Γρήγορα τυροπιτάκια με 3 υλικά και extra tips
Πτήσεις μαχητικών αεροσκαφών πάνω από την Αθήνα ενόψει 25ης Μαρτίου