Πενήντα χρόνια μετά τον θάνατο του Πικάσο και ογδόντα έξι μετά τη δημιουργία της, το σπουδαίο αντιπολεμικό έργο του κορυφαίου Ισπανού ζωγράφου, «Γκουέρνικα» (ή «Γκερνίκα»), εξακολουθεί να εμπνέει και να επιδρά στους καλλιτέχνες της σημερινής εποχής, γεννώντας νέα έργα. Προκαλεί, μάλιστα, τη συμπόρευση των τεχνών. Αυτό συμβαίνει και στο Θέατρο Αλκμήνη, όπου πραγματοποιείται μια πρωτόγνωρη και ανατρεπτική συνύπαρξη της εικαστικής τέχνης με το θέατρο, με οδηγό την «Γκουέρνικα».

Η καταξιωμένη ζωγράφος και χαράκτρια, ομότιμη καθηγήτρια της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Βίκυ Τσαλαματά, ανέλαβε τη σκηνογραφία και την εικαστική επιμέλεια, στην παράσταση «Η γυναίκα της Γκουέρνικα» της Πολύνας Γκιωνάκη, που ανεβαίνει στο Θέατρο Αλκμήνη, σε σκηνοθεσία Μανώλη Ιωνά, ύστερα από πρόσκληση του σκηνοθέτη.

Αντλώντας έμπνευση από τον καμβά της παράστασης, το αντιπολεμικό έργο-σταθμός «Γκουέρνικα» του Πικάσο τόλμησε να στήσει επί σκηνής ένα ζωντανό ανθρώπινο σκηνικό. Ενα αληθινό εργαστήριο ζωγραφικής και χαρακτικής, όπου δύο γυναίκες εικαστικοί, η Βίκυ Κολλιπέτσα και η Δήμητρα Μπακογιαννάκη, πειραματίζονται και δημιουργούν μία σειρά εικαστικών έργων, μπροστά στο κοινό που παρακολουθεί την παράσταση.
«Μισό αιώνα μετά τον θάνατο του Πικάσο στις 8 Απριλίου του 1973, θελήσαμε να δημιουργήσουμε μια σύγχρονη μετάπλαση της “Γκουέρνικα” πάνω στη σκηνή», λέει η Βίκυ Τσαλαματά στον «Ε.Τ.» της Κυριακής.
«Με τον σκηνοθέτη Μανώλη Ιωνά, είχαμε παλιά συνεργασία από το 2009. Όταν με κάλεσε να του προτείνω συμβουλευτικά κάποιες σκηνογραφικές ιδέες για το συγκεκριμένο έργο, που επρόκειτο να ανεβάσει, μελέτησα πρώτα το μονόπρακτο και βρήκα καταπληκτικές συγγένειες με δικούς μου προβληματισμούς και βιώματα, σε σχέση με τον προσωπικό βιοτικό μου χώρο που είναι το εργαστήριό μου. Έτσι, μου γεννήθηκε η ιδέα ενός ζωντανού εργαστηρίου στη σκηνή».

Τι είναι το εργαστήριό του για τον καλλιτέχνη;
Το εργαστήριο είναι ο ζωτικός χώρος του εικαστικού καλλιτέχνη. Είναι ο χώρος όπου ζει, όπου δημιουργεί, όπου συναντά τα αγαπημένα του πρόσωπα, όπου βιώνει κάθε συναισθηματική, ερωτική και επαγγελματική του επικοινωνία. Είναι ο χώρος που κουβαλάει την ενέργεια του δημιουργού.
Επομένως, για το συγκεκριμένο μονόπρακτο, μου γεννήθηκε η τολμηρή ιδέα να ταυτίσω τον προσωπικό και συναισθηματικά βιωμένο χώρο του Πικάσο, που ήταν το εργαστήριό του, με το διαχρονικό εργαστήριο του κάθε εικαστικού καλλιτέχνη.

Έτσι, λοιπόν, περιέγραψα την πρότασή μου στον σκηνοθέτη της παράστασης, να στήσουμε ένα πραγματικό ζωντανό εργαστήριο ζωγραφικής -χαρακτικής πάνω στη σκηνή. Να μεταφέρουμε, δηλαδή, το διαχρονικό εργαστήριο ζωγραφικής και χαρακτικής του καλλιτέχνη στη σκηνή, μέσα από μία ανατρεπτική σκηνογραφική προσέγγιση, όπου η ζωγραφική ή, αν θέλετε, η εικαστική δημιουργική πράξη διαδραματίζεται παράλληλα με τη θεατρική δράση της πρωταγωνίστριας. Ο Μανώλης Ιωνάς βρήκε την ιδέα καταπληκτική, πολύ πρωτότυπη, τολμηρή, αφού αυτό θα γινόταν για πρώτη φορά στην ιστορία της σκηνογραφίας, και μου ανέθεσε να αναλάβω τη σκηνογραφία και την εικαστική επιμέλεια της παράστασης.

Εκείνη τη στιγμή σκέφτηκα ότι για εμένα ήταν μια μεγάλη πρόκληση! Αποφάσισα ότι οι καλλιτέχνες δημιουργοί επί σκηνής θα είναι γυναίκες και σχεδόν αμέσως φαντάστηκα δύο πρώην φοιτήτριές μου, εξαιρετικές για το εικαστικό έργο τους αλλά και για την ενέργεια που εκπέμπουν όταν δημιουργούν. Είχα μνήμες από το Β’ Εργαστήριο Χαρακτικής για το πώς λειτουργούν όταν δουλεύουν το έργο τους.

Έτσι, προσκάλεσα τις δύο ταλαντούχες εικαστικούς, τη Βίκυ Κολλιπέτσα και τη Δήμητρα Μπακογιαννάκη, με τις οποίες δουλέψαμε στη συνέχεια για τη δημιουργία του δικού τους εικαστικού έργου επί σκηνής μπροστά στο κοινό. Η ανταπόκριση και η συνεργασία μας είναι εξαιρετικές.
Οι δύο εικαστικοί, καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης, και σε κάθε παράσταση, ζωγραφίζουν, σχεδιάζουν, χαράσσουν, τυπώνουν την προσωπική τους εικαστική κατάθεση, που αφορά στο θέμα του θεατρικού έργου. Ήθελα δύο εικαστικούς με διαφορετική γραφή μεταξύ τους, ώστε να έχουμε δύο προσεγγίσεις πάνω στο θεατρικό έργο.
Οι δυο τους χρησιμοποιούν χρώματα, πινέλα για να ζωγραφίσουν, καλέμια και κυλίνδρους για να χαράξουν αποτυπώνοντας στο επί της σκηνής εργαστήριό τους τη δική τους «Γκουέρνικα», ως αλληγορία μιας παγκόσμιας «Γκουέρνικα», μεταφέροντας μας νοητά στο εργαστήριο του κάθε καλλιτέχνη σε τόπο και χρόνο. Είναι σαν να ανοίγουμε τις πόρτες του εργαστηρίου στο κοινό και να επικοινωνούμε την καθημερινότητα του καλλιτέχνη, που είναι διαφορετική σε κάθε παράσταση.

Πόσο όμως το θέμα του έργου της Πολύνας Γκιωνάκη η «Γυναίκα της Γκουέρνικα», που είναι εμπνευσμένο από τη ζωή και το κορυφαίο αντιπολεμικό έργο του Πικάσο και ειδικότερα από τη σχέση του με την Ντόρα Μάαρ, επηρέασε την εικαστική δράση;
Η Ντόρα Μάαρ, η διάσημη σουρεαλίστρια φωτογράφος-ζωγράφος, έζησε μια θυελλώδη σχέση με τον μεγάλο ζωγράφο, φωτογράφισε λεπτό προς λεπτό όλες τις φάσεις της δημιουργίας της «Γκουέρνικα» κι εκείνος την απαθανάτισε μέσα στο κορυφαίο αντιπολεμικό έργο του προηγούμενου αιώνα. Ηταν η μυστηριώδης μούσα του Πικάσο, η οποία είναι, επίσης, νοητά παρούσα και ενυπάρχει στο έργο των δύο εικαστικών.
Αυτό απεικονίζεται και στη δημιουργία των δύο εικαστικών, με διαφορετικό τρόπο. Ο δημιουργικός άξονας της Δήμητρας Μπακογιαννάκη είναι η προσωπικότητα της Ντόρα Μάαρ, ενώ η Βίκυ Κολλιπέτσα ασχολείται με το ζευγάρι και τη σχέση τους. Αυτές είναι οι δύο αφετηρίες τους. Και πάνω σε αυτές τις απόψεις χτίζουν σε κάθε παράσταση το έργο τους. Η μία είναι πιο παραστατική, ενώ η άλλη εντελώς αφαιρετική.

Όταν πέφτει η αυλαία, τι συμβαίνει με το έργο των δύο εικαστικών;
Κατά τη διάρκεια των 80 λεπτών, που διαρκεί η παράσταση, εξελίσσεται μια σύγχρονη «Γκουέρνικα». Οι δύο εικαστικοί δημιουργούν και στη συνέχεια αναρτούν τα έργα τους σταδιακά στον μακρύ πέτρινο γκρίζο τοίχο στο βάθος της σκηνής, που ταιριάζει με τις γκρίζες και μαύρες τονικότητες του ίδιου του παγκόσμιου έργου. Στο τέλος του μονόπρακτου, αναρτάται ολοκληρωμένη η δουλειά τους, που έχει σαφή αναφορά στην ατμόσφαιρα του έργου του Πικάσο. Είναι κάτι που το θέλαμε και το επιδιώξαμε. Είναι μια σύγχρονη μεταφορά, μια μετάπλαση της «Γκουέρνικα», σχεδόν εννέα δεκαετίες μετά τη δημιουργία της από τον ίδιο τον Ισπανό καλλιτέχνη.

Info
«Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΗΣ ΓΚΟΥΕΡΝΙΚΑ»
της Πολύνας Γκιωνάκη
ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Μανώλης Ιωνάς
ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Πολύνα Γκιωνάκη
ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΚΗ ΙΔΕΑ, ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ-ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Βίκυ Τσαλαματά
ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΟΙ ΕΙΚΑΣΤΙΚΟΙ: Δήμητρα Μπακογιαννάκη, Βίκυ Κολλιπέτσα
ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ: ΛΟΥΚΙΑ
ΧΟΡΟΓΡΑΦΙΑ: Ρούλα Κουτρουμπέλη
ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Αυγερινός Σουλόπουλος
ΠΟΥ: Θέατρο Αλκμήνη (Αλκμήνης 8-12, Κάτω Πετράλωνα, στάση μετρό: «Κεραμεικός»)
ΤΗΛΕΦΩΝΟ: 2103428650 (ιστοσελίδα: [email protected])
ΠΟΤΕ: Κάθε Τετάρτη
ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ: 21.00 (Διάρκεια παράστασης: 80 λεπτά)
ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ: 15 ευρώ, ομαδικές κρατήσεις 10 ευρώ

Ειδήσεις σήμερα

Τραγωδία στα Τέμπη: Πότε θα καταθέσουν οι τρεις νέοι κατηγορούμενοι

Φορολογικός οδηγός: Τα 30 SOS τις εφετινές φορολογικές δηλώσεις

Εκθεση-σοκ από το Ελεγκτικό Συνέδριο: Καθυστερήσεις σε 779 από 1.162 δημόσια έργα