Οπως επισημαίνουν κοινοτικές πηγές στις Βρυξέλλες, η δεύτερη αξιολόγηση θα μπορούσε να κλείσει σήμερα αν δεν ήταν «πακέτο» με τη συνολική λύση που περιλαμβάνει μαζί την ελάφρυνση του χρέους και τη δέσμευση του ΔΝΤ να συμμετάσχει στο πρόγραμμα.

Συγκεκριμένα, στη σημερινή συνεδρίαση αναμένεται να καταγραφεί κατ’ αρχήν συμφωνία σε σχέση με τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους, που θα παρουσιάσει στους υπουργούς ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ), Κλάους Ρέγκλινγκ. Τα μέτρα αυτά τα υποστηρίζουν όλοι οι Ευρωπαίοι, αλλά και το ΔΝΤ, ανεξάρτητα αν θεωρεί πως δεν επαρκούν για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους.

Τα εν λόγω μέτρα οδηγούν σε βάθος χρόνου σε μείωση του δημόσιου χρέους της τάξης των 21,8 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ. Αυτό θα προέλθει από το «κλείδωμα» των επιτοκίων μέρους των δανείων μέσω ανταλλαγής ομολόγων κυμαινόμενου επιτοκίου με νέα σταθερού επιτοκίου, καθώς επίσης με την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής από τα 28,3 στα 32,5 έτη. Προφανώς θα υπάρξουν και άλλες μικρότερες παρεμβάσεις διαχειριστικού χαρακτήρα που θα επιβαρύνουν ελάχιστα ή καθόλου τον ΕΜΣ, αλλά θα έχουν θετική επίπτωση στο χρέος.

Κοντά στο δημοσιονομικό

Στα θέματα της δεύτερης αξιολόγησης, στις Βρυξέλλες θεωρούν ότι βρισκόμαστε πολύ κοντά στο κλείσιμο του δημοσιονομικού μέχρι τη λήξη του προγράμματος, όπου το κενό των 500-600 εκατ. ευρώ για το 2018 που είχε προκύψει στην αρχή της διαπραγμάτευσης έχει περιοριστεί δραστικά και μπορεί και στο θέμα αυτό να επιτευχθεί ακόμη και σήμερα μια κατ’ αρχήν συμφωνία.

Ένα άλλο θέμα προέκυψε με τις ιδιωτικοποιήσεις, μετά το «ναυάγιο» της πώλησης του ΔΕΣΦΑ, όπου οι θεσμοί ζητούν ισόποσα μέτρα με την επιτάχυνση της ιδιωτικοποίησης άλλου δημόσιου περιουσιακού στοιχείου. Κι εδώ θα βρεθεί λύση, δεν εκφράζονται ανησυχίες.

Στα ανοιχτά ζητήματα της δεύτερης αξιολόγησης είναι τα εργασιακά, όπου οι διαφορές δεν είναι τόσο μεγάλες όσο υποστηρίζει η κυβέρνηση, η οποία εμφανίζεται ότι δήθεν δίνει μάχη. Για το θέμα αυτό οι ίδιες πηγές τόνιζαν ότι παρά τα όσα γράφονται οι διαφορές μεταξύ των δανειστών και της κυβέρνησης δεν φαντάζουν ανυπέρβλητες.

Ελάφρυνση

Αναφορικά με τα ζητήματα που σχετίζονται έμμεσα με τη δεύτερη αξιολόγηση, οι υπουργοί θα έχουν σήμερα μια πρώτη συζήτηση για τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα που ζητάει το ΔΝΤ, προκειμένου να φτάσουμε σε μια γενναία ελάφρυνση του χρέους. Τα μέτρα αυτά θα μπορούσαν να είναι η περαιτέρω επιμήκυνση των δανείων των Ευρωπαίων από τα δύο ταμεία διάσωσης (ΕΤΧΣ, ΕΜΣ), καθώς και των διμερών που δόθηκαν το 2010 (πρώτη διάσωση), η σταθεροποίηση των επιτοκίων ή και η επιστροφή των κερδών των ελληνικών ομολόγων που έχουν στη διάθεσή τους η ΕΚΤ και κεντρικές τράπεζες χωρών της ευρωζώνης.

Αυτά και όποια άλλα συμφωνηθούν πρέπει να συμπεριληφθούν σε έναν δεσμευτικό οδικό χάρτη και να υλοποιηθούν μετά το 2018. Πάντως, δεν θα είναι λεπτομερή τώρα αυτά τα μέτρα, αλλά περιγραφικά, κι αυτό για πολιτικούς λόγους.

Tα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους συνδέονται σε πολύ μεγάλο βαθμό με το πρωτογενές πλεόνασμα, που επίσης θα συζητηθεί αύριο μεταξύ των Ευρωπαίων αλλά και με το ΔΝΤ, χωρίς όμως να αναμένεται κατάληξη.

Παγίδες

Το πρωτογενές πλεόνασμα είναι το δυσκολότερο θέμα της διαπραγμάτευσης που κρύβει παγίδες για τη χώρα. Οι Ευρωπαίοι θέλουν να διατηρηθεί το ετήσιο πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,5% του ΑΕΠ μετά το 2018 και για μια μεσοπρόθεσμη περίοδο, όπως προβλέπει και το Μνημόνιο με βάση τη συμφωνία του 2015. Το ΔΝΤ λέει ότι με βάση το σημερινό πρόγραμμα ο στόχος είναι ανέφικτος και είτε θα υπάρξει μεγάλη ελάφρυνση του χρέους είτε μείωση των πλεονασμάτων είτε η κυβέρνηση θα δεσμευθεί στη λήψη πρόσθετων μέτρων μετά το 2018.

Το πρόβλημα είναι αν θα ζητηθεί εξειδίκευση των μέτρων, κάτι που για την ελληνική κυβέρνηση είναι «κόκκινη γραμμή», τουλάχιστον έτσι λέει, ωστόσο στην αγωνία της να πάρει μια συμφωνία για το χρέος είναι ικανή να κάνει υποχωρήσεις και να δεσμευθεί σε μέτρα μετά το 2018, δεσμεύοντας με τον τρόπο αυτό και την επόμενη κυβέρνηση.

Νίκος Μπέλλος

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου