Στα χωριά Πύργοι και Μεσόβουνο της Δυτικής Μακεδονίας, στρατιώτες της γερμανικής Βέρμαχτ σκότωσαν περισσότερους από 580 ανθρώπους. Γυναίκες, ηλικιωμένοι άνδρες και παιδιά κάηκαν ζωντανοί ή πυροβολήθηκαν. Οι επιζώντες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα χωριά τους. Περίπου 250 νεαρά κυπαρίσσια στέκονται τώρα σε ένα λόφο έξω από την Πτολεμαΐδα, τιμώντας την μνήμη των θυμάτων.

Τη φύτευση ανέλαβαν μαθητές από τα τρία γενικά λύκεια της Πτολεμαΐδας, καθώς και μαθητές του ενιαίου λυκείου του Ντέλμενχορστ, μίας πόλης που βρίσκεται στο κρατίδιο της Κάτω Σαξονίας στη Γερμανία.

Το συγκεκριμένο πρότζεκτ «τρέχει» από το 2016. Στόχος είναι οι συμμετέχοντες «να μάθουν τα ιστορικά γεγονότα που συνέβησαν και, κυρίως, να συνειδητοποιήσουν το τι μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι σε άλλους ανθρώπους», όπως δηλώνει σε τοπικά γερμανικά μέσα ο καθηγητής πληροφορικής Τρύφων Κεχαγιάς – με καταγωγή από την Πτολεμαΐδα – ο οποίος εργάζεται στο σχολείο του Ντέλμενχορστ. Μαζί με την συνάδελφό του, Ουντίνε Σνάιντερ, επιβλέπουν το συγκεκριμένο εγχείρημα, το οποίο βασίζεται σε ανταλλαγές μαθητών, μαθήματα ιστορίας, ξεναγήσεις και την κατασκευή του μνημείου στην Πτολεμαΐδα.

Αυτή την στιγμή, μία ομάδα μαθητών από την Πτολεμαΐδα βρίσκεται στο Ντέλμενχορστ, όπου και θα παραμείνουν μέχρι τις 19 Μαρτίου. Μαζί με τους Γερμανούς συμμαθητές τους, κατασκευάζουν πινακίδες με τα ονόματα και τις ηλικίες των θυμάτων, οι οποίες θα αναρτηθούν στα δέντρα. Στο παρελθόν, οι Έλληνες μαθητές ξεναγήθηκαν στο μνημείο του στρατοπέδου συγκέντρωσης Neuengamme, καθώς και σε άλλα σημεία ιστορικού ενδιαφέροντος στη Γερμανία.

Μεταξύ άλλων, οι έφηβοι μπόρεσαν να συνομιλήσουν διαδικτυακά με τον Γιόχεν Γκούμπελ, εξ αγχιστείας απόγονο του εγκληματία πολέμου Λούντβιχ Γκούμπελ. Ο Γκούμπελ ήταν ένας αξιωματικός, συνυπεύθυνος για τις μαζικές δολοφονίες στην Ερμακιά Κοζάνης, στο Πυργί και στο Μεσόβουνο, που έλαβαν χώρα ανάμεσα στα έτη 1941-1994.

Από την άλλη πλευρά, οι μαθητές είχαν πέρυσι μία συγκλονιστική συνάντηση με τον 94χρονο Γιώργο Ασφαλτίδη, τον τελευταίο επιζώντα της σφαγής του ’41 στο Μεσόβουνο.

Οι Έλληνες μαθητές που επισκέπτονται το Ντέλμενχορστ μένουν μαζί με οικογένειες Γερμανών, κάτι που, όπως λένε οι καθηγητές, «ευνοεί ιδιαίτερα τη γνωριμία μεταξύ τους, τον διάλογο και την ανταλλαγή απόψεων όχι μόνο για την ιστορία, αλλά και για την σημερινή κατάσταση της κάθε χώρας».

«Έχουν ήδη δημιουργηθεί πολλές, μακροχρόνιες φιλίες, οι Γερμανοί επισκέπονται το καλοκαίρι την Ελλάδα και κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων οι Έλληνες καλεσμένοι έρχονται σε εμάς», αποκαλύπτει η Ουντίνε Σνάιντερ, προσθέτοντας: «Μέχρι και Ελληνίδα κουμπάρα έχει υπάρξει για ζευγάρι Γερμανών. Ήμασταν πολύ χαρούμενοι όταν μάθαμε για τον γάμο».

Για την επόμενη φάση της δενδροφύτευσης, ομάδα μαθητών του Ενιαίου σχολείου του Ντέλμενχορστ θα ταξιδέψει στην Ελλάδα, από τις 29 Απριλίου έως τις 8 Μαΐου. Σκοπός των μαθητών – αλλά και των καθηγητών τους – είναι να φυτευτούν ακόμη περισσότερα δέντρα, ένα για κάθε θύμα του Ολοκαυτώματος στους Πύργους.

Η σφαγή των Πύργων

Η Σφαγή των Πύργων ή αλλιώς το Ολοκαύτωμα των Πύργων αναφέρεται στη μαζική σφαγή Ελλήνων από τους Γερμανούς ναζιστές και τους Έλληνες συνεργάτες τους, που έλαβε χώρα στις 23 και 24 Απριλίου 1944 στους Πύργους Εορδαίας. Πρόκειται για το δεύτερο μεγαλύτερο ολοκάυτωμα των ναζί στην Ελλάδα, μετά από αυτό των Καλαβρύτων.

Το χωριό καταστράφηκε σχεδόν ολοσχερώς και θανατώθηκαν από το γερμανικό στρατό 327 από τους 1.302 κατοίκους του, στα πλαίσια της επιχείρησης των Γερμανών στη Δυτική Μακεδονία με την κωδική ονομασία «Μαγιάτικη Καταιγίδα».