Ειδικότερα , το οικονομικό έτος 2023, προκειμένου να καλυφθούν οι δαπάνες από την εφαρμογή μέτρων για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και της ενεργειακής κρίσης, πέραν των πιστώσεων που έχουν προβλεφθεί για το επίδομα θέρμανσης, προβλέπονται επιπλέον πιστώσεις ύψους 1 δισ. ευρώ ως αποθεματικό, πρωτίστως για την επιδότηση λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, αναλόγως της εξέλιξης των τιμών της ενέργειας και για την αντιμετώπιση αυξημένων ενεργειακών δαπανών των φορέων Γενικής Κυβέρνησης.

Το «πακέτο»

Πέραν αυτών, τα νέα κυβερνητικά μέτρα στήριξης της οικονομίας με έναρξη εφαρμογής το 2023, όπως ανακοινώθηκαν στο πλαίσιο της ΔΕΘ, περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού από τον Μάιο 2023, την αναμόρφωση του ειδικού μισθολογίου των ιατρών του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ), τη διευθέτηση μισθολογικών αιτημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, την κατάργηση της ειδικής εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ), την αύξηση του φοιτητικού επιδόματος, την επέκταση του επιδόματος μητρότητας στον ιδιωτικό τομέα, τα σημαντικά κίνητρα για επέκταση της πλήρους απασχόλησης μέσω της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών και του τέλους επιτηδεύματος, την αναστολή του ΦΠΑ για νέες οικοδομές και το συνολικό πλαίσιο δράσεων στήριξης της στέγασης, με επίκεντρο τη νέα γενιά.

Εκτός από τη μόνιμη πλέον υιοθέτηση της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών και της εισφοράς αλληλεγγύης, έχουν προβλεφθεί επιπλέον πιστώσεις 180 εκατ. ευρώ για την κάλυψη του μισθολογικού κόστους του έκτακτου υγειονομικού προσωπικού, ενώ το μέρος των δαπανών του συστήματος υγείας που έχουν παγιωθεί έχουν μεταφερθεί στον τακτικό προϋπολογισμό του υπουργείου Υγείας, των νοσοκομείων και του ΕΟΠΥΥ.

Επιτάχυνση

Από την άνοιξη του 2023, η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας αναμένεται να ενδυναμωθεί στη βάση των ως άνω μέτρων και της υποχώρησης του ρυθμού αύξησης του δείκτη τιμών. Η αναμενόμενη περαιτέρω εξομάλυνση των διεθνών τιμών στο πετρέλαιο, από κοινού με τη συνεχιζόμενη επιδότηση ενεργειακού κόστους για νοικοκυριά και επιχειρήσεις και την ομαλοποίηση της λειτουργίας της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, συνεπάγονται για το 2023 σημαντικά ηπιότερο κατ’ εκτίμηση ρυθμό πληθωρισμού έναντι του 2022 (3,0% κατά μέσο όρο στο σύνολο του έτους).

Οι παρεμβάσεις του 2022

Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος των παρεμβάσεων για το 2022 ανέρχεται σε 4,3 δισ. ευρώ. Από το σύνολο των παρεμβάσεων αυτών τα 1,6 δισ. ευρώ καλύπτονται από τον Τακτικό Προϋπολογισμό και ποσό ύψους 503 εκατ. ευρώ χρηματοδοτείται από το ΠΔΕ και τα υπόλοιπα από τα δικαιώματα ρύπων. Οι κυριότερες παρεμβάσεις αφορούν:

* τη μείωση κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών του ιδιωτικού τομέα (849 εκατ. ευρώ),

* την αναστολή της καταβολής ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στον ιδιωτικό τομέα (732 εκατ. ευρώ),

* τη μείωση του συντελεστή ΦΠΑ σε διάφορες κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών (450 εκατ. ευρώ),

* τη μη επιστρεπτέα επιχορήγηση σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις μέσω των ΟΤΑ (160 εκατ. ευρώ),

* την κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών και επιδότηση σε περίπτωση πρόσληψης μακροχρόνια ανέργων (119 εκατ. ευρώ) και

* το Πρόγραμμα «ΓΕΦΥΡΑ 2» για δανειολήπτες νομικά πρόσωπα που επλήγησαν από την πανδημία (83 εκατ. ευρώ).

Η υλοποίηση των περισσότερων παρεμβάσεων είχε ξεκινήσει κατά τα δύο πρώτα έτη εμφάνισης της πανδημίας, ωστόσο κρίθηκε σκόπιμη η επέκτασή τους και το 2022.

Ανάπτυξη 5,3% φέτος και 2,1% το 2023

Σύμφωνα με το κείμενο του προσχεδίου, ο ρυθμός ανάπτυξης για το 2023 αναμένεται να φτάσει το 2,1% από 5,3% που αναμένεται να φτάσει φέτος παρά τη διαρκώς εντεινόμενη οικονομική κρίση.

Μάλιστα, σε ονομαστικούς όρους, η οικονομική ανάπτυξη του 2022 εκτιμάται ακόμα υψηλότερα, σε 14,8% σε ετήσια βάση, λόγω της αύξησης του αποπληθωριστή ΑΕΠ κατά 9,1% στο σύνολο του έτους. Ο ρυθμός πληθωρισμού βάσει του Εν.ΔΤΚ εκτιμάται σε 8,8% στο σύνολο του 2022, ελαφρώς άνω του ρυθμού του πρώτου εξαμήνου 2022 (8,5%) εν μέσω υψηλής αβεβαιότητας και μεταβλητότητας στις ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου.

Ιδιωτική κατανάλωση

Ως πρωτεύων παράγοντας της ανάπτυξης στο σύνολο του 2022 εκτιμάται η πραγματική εγχώρια ζήτηση, στη βάση κυρίως της εμπροσθοβαρούς ανάπτυξης της ιδιωτικής κατανάλωσης εντός του έτους. Σημαντικό μέρος της αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ προέρχεται από τη θετική συμβολή των καθαρών εξαγωγών υπηρεσιών, που αντισταθμίζει κατά 76% την αρνητική συμβολή των καθαρών εξαγωγών αγαθών.

Η πραγματική ιδιωτική κατανάλωση εκτιμάται ότι θα αυξηθεί το 2022 κατά 7,2% σε ετήσια βάση. Οι πραγματικές επενδύσεις εκτιμάται ότι θα επιταχυνθούν μεταξύ των δύο τελευταίων τριμήνων του 2022, παρά τη δυσμενή διεθνή συγκυρία. Στο σύνολο του έτους, ο ρυθμός αύξησής τους αναμένεται να αγγίξει διψήφιο ποσοστό έναντι του 2021 (10,0%), εν μέσω αύξησης των επενδύσεων σε κατασκευές για τρίτο συνεχόμενο έτος, και με επιταχυνόμενο ρυθμό.

Επιβράδυνση

Το 2023 η ανάπτυξη αναμένεται να επιβραδυνθεί μεν αλλά όχι πιο κάτω από το 2,1%. Η προσήλωση στην υλοποίηση απορρόφησης των πόρων του ΤΑΑ αναμένεται να φέρει επιτάχυνση της ετήσιας συμβολής του στην ανάπτυξη στις 1,9 ποσοστιαίες μονάδες. Η ανωτέρω υλοποίηση προβλέπεται ότι θα αποτελέσει τον κύριο μοχλό επενδύσεων του 2023, των οποίων ο όγκος προβλέπεται κατά 16% υψηλότερος έναντι του 2022, και τον βασικό παράγοντα ανθεκτικότητας της αγοράς εργασίας που θα συντελέσει στη μείωση της ανεργίας κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες του εργατικού δυναμικού στο 2023, σε ποσοστό 12,6% βάσει του ορισμού της Ερευνας Εργατικού Δυναμικού.

Χαρακτηριστικό της αβεβαιότητας υπό την οποία συντάχθηκε ο Προϋπολογισμός είναι ότι οι κίνδυνοι που περιβάλλουν την τρέχουσα πρόβλεψη για το 2023 είναι η επισήμανση που υπάρχει στο προσχέδιο ότι οι κίνδυνοι είναι αυξημένοι και συνδέονται κατά κύριο λόγο με τις γεωπολιτικές εξελίξεις και την εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία. Επιπλέον, μία πλήρης και παρατεταμένη διακοπή της διανομής φυσικού αερίου από τη Ρωσία θα σηματοδοτήσει υψηλότερες τιμές φυσικού αερίου στην Ευρώπη για μεγαλύτερο διάστημα. Στην κατεύθυνση αυτή τονίζεται ότι μετά και τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Commission μπορεί κάποια μεγέθη να προσαρμοστούν.

Το 2022 προβλέπεται ρυθμός ανάπτυξης 5,3%, έναντι 4,5% που είχε προβλεφθεί στον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2022 και 3,1% που είχε εκτιμηθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας του Απριλίου 2022. Η ανάπτυξη είναι αποτέλεσμα της καλύτερης του αναμενόμενου επίδοσης της ελληνικής οικονομίας στο πρώτο εξάμηνο του έτους, από κοινού με την προς τα πάνω αναθεωρημένη εκτίμηση για τις ετήσιες τουριστικές εισπράξεις και αυξημένο ύψος μέτρων στήριξης για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.

Προσγείωση πληθωρισμού στο 3%

Σε ό,τι αφορά το κρίσιμο μέγεθος του πληθωρισμού, ο εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή εκτιμάται να αυξηθεί κατά 8,8%, έναντι 5,6% που προβλεπόταν στο Πρόγραμμα Σταθερότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να διαμορφωθεί σε 12,9% έναντι 13,9% που προβλεπόταν στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και 14,2% στον Προϋπολογισμό του 2022. Το 2023, υπό τις εξαιρετικά αβέβαιες συνθήκες διαμόρφωσης προβλέψεων και με βάση τις τρέχουσες τιμές μελλοντικών συμβολαίων της ενέργειας, ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή αναμένεται να αυξηθεί κατά 3%, ενώ η ανάπτυξη διαμορφωθεί σε 2,1%, με τις απορροφήσεις από το Ταμείο Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας να συμμετέχουν στο ΑΕΠ με 1,9% του ΑΕΠ. Οπως σημειώνεται, οι προβλέψεις για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό έχουν λόγω των συνθηκών ακραίας γεωπολιτικής αβεβαιότητας υψηλό βαθμό επισφάλειας και μπορεί να αναθεωρηθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν την κατάθεση του τελικού σχεδίου του Προϋπολογισμού.

Επιστροφή σε πρωτογενή πλεονάσματα

Στο δημοσιονομικό επίπεδο το πρωτογενές έλλειμμα του 2% του ΑΕΠ για το 2022 αναθεωρείται λόγω της υψηλής ανάπτυξης της οικονομίας στο 1,7% του ΑΕΠ, ενώ προβλέπεται πρωτογενές πλεόνασμα 0,7% του ΑΕΠ για το 2023 λόγω ενός συνδυασμού αύξησης κατά 1,7 δισ. των εσόδων και μείωσης κατά 3 δισ. των δαπανών λόγω της μη επανάληψης μέτρων στήριξης κατά του Covid.

Τα καθαρά έσοδα του Κρατικού Προϋπολογισμού, σε δημοσιονομική βάση, προβλέπεται να διαμορφωθούν στα 61.488 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 527 εκατ. ευρώ ή 0,9% έναντι του 2022, λόγω της προβλεπόμενης μεγέθυνσης της οικονομίας όπως αντικατοπτρίζεται στις μακροοικονομικές προβλέψεις. Ειδικότερα:

* Οι φόροι επί αγαθών και υπηρεσιών προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 32.138 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 668 εκατ. ευρώ έναντι του 2022.

* Οι φόροι και δασμοί επί εισαγωγών προβλέπεται να διαμορφωθούν στο ποσό των 418 εκατ. ευρώ, μειωμένοι κατά 5 εκατ. ευρώ έναντι του 2022.

* Οι τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας προβλέπονται σε 2.380 εκατ. ευρώ, στο ίδιο ύψος με τις εκτιμήσεις του 2022.

* Οι λοιποί φόροι επί παραγωγής προβλέπεται να ανέλθουν σε 1.387 εκατ. ευρώ, αυξημένοι κατά 182 εκατ. ευρώ έναντι του 2022, λόγω κυρίως του προβλεπόμενου αυξημένου μερίσματος από την ΤτΕ, κατά 179 εκατ. ευρώ.

* Ο φόρος εισοδήματος προβλέπεται να διαμορφωθεί στο ποσό των 17.240 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 682 εκατ. ευρώ έναντι του 2022. Η αύξηση οφείλεται κυρίως στα προβλεπόμενα έσοδα του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων, ο οποίος αναμένεται να ανέλθει σε 4.714 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 595 εκατ. ευρώ έναντι του 2022, ενώ ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων προβλέπεται στο ποσό των 11.180 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένος κατά 42 εκατ. ευρώ έναντι του 2022, παρά τη μόνιμη κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης στους συνταξιούχους, στους δημοσίους υπαλλήλους και στον ιδιωτικό τομέα.

* Οι φόροι κεφαλαίου προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των 226 εκατ. ευρώ, στο ίδιο ύψος με τις εκτιμήσεις του 2022.

Δαπάνες

Οι συνολικές δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για το έτος 2023 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν σε 69.411 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 3.052 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση έτους 2022, κυρίως λόγω του περιορισμού των μέτρων που προβλέπονται για την αντιμετώπιση της πανδημίας Covid-19 και της χρονικής διαφοροποίησης των φυσικών παραλαβών των εξοπλιστικών προγραμμάτων.

Αποκλιμάκωση χρέους στο 161,6% του ΑΕΠ

Η πιο αισιόδοξη εξέλιξη είναι η αποκλιμάκωση του χρέους κατά 31,7% του ΑΕΠ από το 2021. Συγκεκριμένα, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στις 355.000 εκατ. ευρώ ή 169,1% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2022, έναντι 353.389 εκατ. ευρώ ή 193,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2021, παρουσιάζοντας μείωση κατά 24,2 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2021. Το 2023, το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στις 357.000 εκατ. ευρώ ή 161,6% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 7,5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 202

Αντιστοίχως, το χρέος της Κεντρικής Διοίκησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στις 392.300 εκατ. ευρώ ή 186,9% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2022, έναντι 388.337 εκατ. ευρώ ή 212,4% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2021, παρουσιάζοντας μείωση κατά 25,5 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2021. Το 2023 το ύψος του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στις 395.030 εκατ. ευρώ ή 178,8% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 8,1 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2022.

Ειδήσεις σήμερα

Στεγαστικό πρόγραμμα: Σπίτια με δόσεις από 4,8 έως 23 ευρώ την ημέρα – Τα ψιλά γράμματα

Γιατί υπάρχει έλλειψη γιατρών στο ΕΣΥ – Δεν αποτελεί μόνο ελληνικό «φαινόμενο»