«Δεν κατάλαβε τι συνέβαινε. Ίσως επρόκειτο για εμβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο, αλλά μπορώ να πω με βεβαιότητα: ο Άγιος Πατέρας δεν υπέφερε.»

Ο Πάπας πέθανε το πρωί της 21ης Απριλίου στις 07:35 στο διαμέρισμά του στη Domus Sanctae Marthae, εντός του Βατικανού.

Τι λέει η ιατρική έκθεση:
Η επίσημη αιτία θανάτου που καταγράφηκε στο πιστοποιητικό ήταν:

Εγκεφαλικό επεισόδιο

Κώμα

Μη αναστρέψιμη καρδιοκυκλοφορική κατάρρευση

Ο Πάπας είχε ήδη επιβαρυμένη υγεία, με:

Οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια λόγω διπλής μικροβιακής πνευμονίας

Χρόνια υπέρταση

Διαβήτη τύπου 2

Όπως περιέγραψε ο Δρ. Αλφιέρι: «Είχε ακόμα τα μάτια του ανοιχτά, ήταν σε υποστήριξη οξυγόνου και ενδοφλέβια αγωγή, αλλά ήταν χωρίς αντίδραση. Εξέτασα τους πνεύμονές του—δεν ήταν αναπνευστικό το πρόβλημα. Ήταν ζωντανός, αλλά σε κώμα.»

Ο Πάπας «έσβησε ήσυχα» λίγο αργότερα.

Μέχρι και λιγότερες από 48 ώρες πριν από τον θάνατό του, ο Πάπας Φραγκίσκος έδειχνε «πολύ καλά» και αποφασισμένος να συνεχίσει τα παπικά του καθήκοντα, όπως αποκάλυψε ο επικεφαλής χειρουργός του, Δρ. Σέρτζιο Αλφιέρι.

Ο Δρ. Αλφιέρι, που συντόνιζε την ιατρική ομάδα του Πάπα στο νοσοκομείο Gemelli στη Ρώμη, ανέφερε ότι είδε τον Πάπα το απόγευμα του Σαββάτου και ήταν ευδιάθετος.

Μάλιστα, ο Πάπας του ζήτησε να οργανώσει μία συνάντηση με τους 70 εργαζομένους του νοσοκομείου που τον είχαν φροντίσει, προγραμματισμένη για την Τετάρτη.

Ωστόσο, νωρίς το πρωί της Δευτέρας, ο Αλφιέρι δέχθηκε επείγουσα κλήση από τον προσωπικό νοσηλευτή του Πάπα, Μασιμιλιάνο Στραπέτι, που τον κάλεσε πίσω στο νοσοκομείο.

Ο Αλφιέρι τού απάντησε με ειλικρίνεια:

«Είπα στον Στραπέτι ότι πλησίαζε το τέλος. Διατρέχαμε τον κίνδυνο να πεθάνει κατά τη μεταφορά. Η νοσηλεία δεν θα είχε κανένα νόημα.»

Πρόσθεσε επίσης:

«Ο Στραπέτι γνώριζε ότι ο Πάπας ήθελε να πεθάνει στο σπίτι του. Όταν ήμασταν στο Gemelli, το έλεγε συνεχώς.»

Και έτσι συνέβη: ο Πάπας Φραγκίσκος άφησε την τελευταία του πνοή λίγο αργότερα, στο διαμέρισμά του, ήσυχα και με αξιοπρέπεια, όπως ο ίδιος είχε εκφράσει την επιθυμία του.

Το τέλος του Πάπα Φραγκίσκου ήρθε ήσυχα και με αξιοπρέπεια, πλαισιωμένος από τους πιο κοντινούς του ανθρώπους — γιατρούς, νοσηλευτές και μέλη του προσωπικού του Βατικανού.

Ο Δρ. Σέρτζιο Αλφιέρι, προσωπικός του χειρουργός και ένας από τους πρώτους που έφτασαν στο πλευρό του το πρωί της Δευτέρας, περιέγραψε τη συγκινητική σκηνή:

«Έμεινα εκεί με τον Μασιμιλιάνο, τον Αντρέα, τους άλλους νοσηλευτές και τις γραμματείς· έπειτα ήρθαν όλοι και ο Καρδινάλιος Παρολίν μας ζήτησε να προσευχηθούμε, και έτσι προσευχηθήκαμε μαζί του το ροζάριο. Ένιωσα προνομιούχος — και τώρα μπορώ να πω ότι ήμουν.»

«Εκείνο το πρωινό του χάιδεψα απαλά το πρόσωπο για ένα τελευταίο αντίο.»

Όταν ο Αλφιέρι εισήλθε στην κατοικία του Πάπα στη Santa Marta, είπε πως δεν φαινόταν ότι χρειαζόταν νοσηλεία:

Τα μάτια του ήταν ανοιχτά

Δεν παρουσίαζε προβλήματα αναπνοής

Αλλά δεν ανταποκρινόταν σε κανένα ερέθισμα

«Τότε κατάλαβα ότι δεν υπήρχε τίποτα άλλο που μπορούσαμε να κάνουμε. Ήταν σε κώμα.»

Η περιγραφή των τελευταίων στιγμών του Πάπα Φραγκίσκου συνεχίζει να σκιαγραφεί την ανθρώπινη διάσταση και την εσωτερική του δύναμη, ακόμα και καθώς πλησίαζε το τέλος.

Ο Δρ. Σέρτζιο Αλφιέρι αποκάλυψε στη συνέντευξή του:

«Στις 5 το πρωί, ο Άγιος Πατέρας ξύπνησε για να πιει ένα ποτήρι νερό. Γύρισε στο πλάι και ο νοσηλευτής παρατήρησε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Αντιδρούσε με δυσκολία.»

Ο γιατρός του Βατικανού για επείγουσες περιπτώσεις κλήθηκε αμέσως για ανάνηψη.

«Με κάλεσαν περίπου στις 5:30 π.μ. και ήμουν εκεί μέσα σε 15 λεπτά. Τον βρήκα με οξυγόνο και ενδοφλέβια αγωγή.»

Παρά τις προσπάθειες, ο Πάπας Φραγκίσκος έφυγε από τη ζωή στις 7:35 π.μ. τοπική ώρα, δύο ώρες μετά την πρώτη ειδοποίηση.

“Ζω όσο καλύτερα μπορώ”

Μόλις λίγες μέρες πριν πεθάνει, ο Πάπας, εξαντλημένος αλλά με χιούμορ και καθαρότητα πνεύματος, είχε πει σε δημοσιογράφους:

«Το ζω όσο καλύτερα μπορώ», αναφερόμενος στα χρόνια προβλήματα υγείας και τη μειωμένη κινητικότητά του, που επιδεινώνονταν από την ηλικία και την αύξηση βάρους.

Ένας Πάπας που δεν σταμάτησε ποτέ
Μέχρι τις τελευταίες του εβδομάδες, είχε δύσκολο πρόγραμμα.
Το Σεπτέμβριο του 2024, πραγματοποίησε 12ήμερη περιοδεία στη Νοτιοανατολική Ασία και την Ωκεανία, με επισκέψεις σε Ινδονησία, Παπούα Νέα Γουινέα και Σιγκαπούρη.

Μετά τις τελευταίες ιατρικές επεμβάσεις του, η ανάρρωσή του ήταν ασταθής, και υπήρξαν στιγμές που οι γιατροί φοβήθηκαν ότι πλησίαζε το τέλος.

Ο Αλφιέρι θυμάται: «Μια νύχτα ήταν ιδιαίτερα κρίσιμη, αλλά τους εξέπληξε όλους. Τα κατάφερε.»

Και συμπλήρωσε:

«Ο Φραγκίσκος φερόταν σαν να είχε ξεκάθαρο σκοπό, όσο πλησίαζε τον θάνατο.»

Ο Πάπας Φραγκίσκος φεύγει από τη ζωή όπως έζησε: με πίστη, δύναμη και αίσθηση καθήκοντος. Η ζωή του αποτελεί μαρτυρία ταπεινότητας, επιμονής και ελπίδας — ακόμα και μέχρι την τελευταία του πνοή.

Ο Πάπας, λίγο πριν πεθάνει, φαινόταν να έχει επίγνωση του τέλους και αποφασιστικότητα να ολοκληρώσει όλα όσα ένιωθε ως αποστολή του:

«Το να επιστρέψει στη δουλειά ήταν μέρος της θεραπείας του. Δεν εξέθεσε ποτέ τον εαυτό του σε κίνδυνο. Ήταν σαν να είχε αποφασίσει, πλησιάζοντας το τέλος, να κάνει όλα όσα έπρεπε. Έχω την ξεκάθαρη αίσθηση ότι ένιωθε πως είχε να ολοκληρώσει κάποια πράγματα πριν πεθάνει.»

Μία από τις τελευταίες του επιθυμίες: «Να φροντίσουμε τα εγκαταλελειμμένα έμβρυα»
«Είναι ζωή, δεν μπορούμε να επιτρέψουμε να χρησιμοποιούνται για πειράματα ή να χαθούν. Θα ήταν φόνος.»

Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε εκφράσει σταθερή αντίθεση στην καταστροφή εμβρύων για επιστημονικούς σκοπούς.
Από το 2017 είχε πει:

«Κανένας σκοπός, όσο ευγενής και αν είναι — ούτε η επιστήμη, ούτε το καλό της κοινωνίας — δεν δικαιολογεί την καταστροφή ανθρώπινων εμβρύων.»

Ο Δρ. Αλφιέρι — που τον είχε χειρουργήσει δύο φορές με επιτυχία — ανέλαβε τώρα την δέσμευση να προωθήσει αυτή την επιθυμία, σε συνεργασία με το ιταλικό Υπουργείο Υγείας, ώστε να εξεταστούν λύσεις για την υιοθεσία κατεψυγμένων/εγκαταλελειμμένων εμβρύων.

«Η δέσμευσή μου είναι τώρα, αν το επιτρέψουν οι συνθήκες, να κάνω πραγματικότητα αυτή του την επιθυμία.»