Στον τομέα των εσόδων εκτιμήσεις θέλουν να δημιουργείται ένας πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος της τάξης του 1,6-1,7 δισ. ευρώ. Από αυτά 1 δισ. ευρώ θα προέλθει κυρίως από την υπεραπόδοση των εσόδων του 2024, η οποία θα καταγραφεί ανεπίσημα στο τέλος Φεβρουαρίου. Το ποσό αυτό θα προκύψει από τη διαφορά μεταξύ του στόχου για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 2,5% του ΑΕΠ, όπως προβλέπει ο προϋπολογισμός, και του τελικού αποτελέσματος το οποίο αναμένεται ότι θα προσεγγίζει το 2,9% του ΑΕΠ. Η υπέρβαση του 1 δισ. ευρώ θα προέλθει κυρίως από την υπεραπόδοση των εσόδων που θα μπουν στα δημόσια ταμεία από τη φοροδιαφυγή, αλλά και την καλύτερη απόδοση άμεσων και έμμεσων φόρων. Ειδικότερα, τα έσοδα από φοροδιαφυγή αναμένεται να φτάσουν τα 2 δισ. ευρώ, από 1,8 δισ. ευρώ που έχουν υπολογιστεί στον προϋπολογισμό για το 2024. Σε αυτά θα πρέπει να προστεθούν άλλα περίπου 700 εκατ. ευρώ τα οποία μπήκαν στα δημόσια ταμεία από την καλύτερη πορεία άμεσων και έμμεσων φόρων του 2024 και την υψηλότερη φορολογική συμμόρφωση που καταγράφουν τα στοιχεία της ΑΑΔΕ και της οριακά καλύτερης ανάπτυξης, η οποία μπορεί να καταγραφεί για το 2024.
Φοροδιαφυγή
Ο διαθέσιμος δημοσιονομικός χώρος θα είναι η βάση της διαπραγμάτευσης που θα ξεκινήσει μεταξύ του ΥΠΕΘΟ και της Commission από τα τέλη Απριλίου, όταν θα έχουν οριστικοποιηθεί τα στοιχεία του 2024, και θα συμπληρωθεί από πρόσθετα έσοδα από τη φοροδιαφυγή για το 2025, πέραν του 1,8 δισ. ευρώ που υπολογίζεται για το 2024. Τα έσοδα αυτά υπολογίζονται σε 500-600 εκατ. ευρώ και αναμένεται να καταγραφούν επίσημα τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2025. Θα προκύψουν από το γεγονός ότι πέρσι τα μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής εφαρμόστηκαν από τον Μάιο, ενώ φέτος θα εφαρμοστούν από 1ης Ιανουάριου. Για το υπόλοιπο του χρόνου είναι ενδεχόμενο να υπάρξουν και πρόσθετα έσοδα από την εμβάθυνση των μέτρων κατά της φοροδιαφυγής αλλά κάτι τέτοιο θα είναι αντικείμενο συζήτησης από τα τέλη του καλοκαιριού, όταν θα μπορούν να γίνουν εκτιμήσεις για το σύνολο του 2025. Με αυτά τα δεδομένα, το ΥΠΕΘΟ θα είναι έτοιμο κοντά στο τέλος του πρώτου τετράμηνου του χρόνου να ανοίξει τη συζήτηση για τις νέες μειώσεις φόρων, τις οποίες σχεδιάζει να εφαρμόσει σταδιακά από το ερχόμενο φθινόπωρο.
Εξοικονομώ 2025: Οι περιοχές με το μεγαλύτερο προβάδισμα για υπαγωγή στο πρόγραμμα
Το «όπλο»
Ενα ακόμη όπλο που θα χρησιμοποιήσει το οικονομικό επιτελείο, προκειμένου να εξοικονομήσει πρόσθετο «έμμεσο» δημοσιονομικό χώρο, θα είναι οι δαπάνες. Η διαρκής επανεξέταση των ελαστικών δαπανών του προϋπολογισμού μπορεί να εξοικονομήσει σε ετήσια βάση 150-200 εκατ. ευρώ. Με βάση τα στοιχεία του προϋπολογισμού για το 11μηνο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου οι δαπάνες υστερούν έναντι του στόχου κατά περίπου 1,8 δισ. ευρώ. Με εξαίρεση τις δαπάνες που έγιναν μέχρι και τις 16 Δεκεμβρίου για το ΠΔΕ, εκτιμάται ότι στο τέλος Φεβρουαρίου και σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης δεν θα γίνουν δαπάνες ύψους 1,2-2,3 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι καθαρές πρωτογενείς δαπάνες θα έχουν αυξηθεί για το 2024 σε ποσοστό μικρότερο από το 2,6% που ήταν ο επίσημος στόχος. Με βάση τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες η υστέρηση δαπανών του ενός χρόνου μπορεί να γίνει την επόμενη χρονιά. Σε αυτή τη διαφορά θα χωρέσουν παρεμβάσεις μικρότερης κλίμακας που μπορεί να ανακοινωθούν τους επόμενους μήνες. Ανάμεσά τους είναι η βελτίωση των επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ, μετά την αναδιοργάνωση του συστήματος και της διαδικασίας απονομής τους και ίσως κάποια αναδρομική βελτίωση εισοδημάτων, κυρίως σε ειδικά μισθολόγια. Η έμμεση υπέρβαση του «κόφτη» των δαπανών μπορεί να περάσει και από τις Βρυξέλλες, καθώς Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία αντιμετωπίζουν πολύ υψηλά ελλείμματα, τα οποία, αν αντιμετωπιστούν με τον κλασικό τρόπο, τις περικοπές, θα εντείνουν το πρόβλημα της πολιτικής αστάθειας. Στην κατεύθυνση αυτή υπάρχει η εκτίμηση ότι μια νομότυπη παράκαμψη του κόφτη για την Ελλάδα, η οποία έχει σχεδόν μηδενίσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα, δεν θα συναντήσει αντιστάσεις.
Αλλαγές συντελεστών και ψαλίδισμα τεκμηρίων
Ωστόσο, η υπέρβαση των φορολογικών εσόδων θα χρησιμοποιηθεί κυρίως για τις μεγάλες μειώσεις φόρων που σχεδιάζει η κυβέρνηση, ίσως και μέσα στο 2025. Ηδη έχουν ανακοινωθεί αλλαγές στη φορολογική κλίμακα, με στόχο να ελαφρυνθεί η λεγόμενη μεσαία τάξη. Πληροφορίες θέλουν από τις αλλαγές των συντελεστών να ευνοούνται κυρίως τα εισοδήματα από 20.000 μέχρι και 50.000 ευρώ, τα οποία έχουν μείνει έξω από τις πρόσθετες ενισχύσεις που δόθηκαν κατά τη διάρκεια των κρίσεων που προκάλεσαν η πανδημία και η ενεργειακή κρίση που ακολούθησε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η δεύτερη μεγάλη παρέμβαση είναι η σταδιακή μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης κατά 30%. Η εφαρμογή του μέτρου είχε δύο βασικές προϋποθέσεις:
– Να αντικατασταθεί η οριζόντια εφαρμογή των τεκμηρίων με πυκνότερους και πιο αποτελεσματικούς ελέγχους, οι οποίοι πρέπει να αποδίδουν τα ίδια φορολογικά έσοδα. Αυτό εξασφαλίζεται πλέον με την πλήρη εφαρμογή του My Data και την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών.
– Να μειωθεί η φοροδιαφυγή ώστε να εξοικονομηθούν πόροι που θα αντικαταστήσουν την απώλεια εσόδων από τη σταδιακή απαλοιφή του μέτρου των τεκμηρίων. Την απάντηση και εδώ δίνει η πολύ ικανοποιητική πρώτη χρονιά εφαρμογής του σχεδίου των 11 σημείων, που ψηφίστηκε στο τέλος του 2023. Τούτο, με δεδομένο ότι στους πρώτους 8 μήνες εφαρμογής του σχεδίου προέκυψαν έσοδα ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Ειδήσεις σήμερα
Αποκλειστικό – Τραγωδία στα Τέμπη: Ο σταθμάρχης ρίχνει ευθύνες σε τρωκτικά και 7 υπαλλήλους