Οι βασικότερες διατάξεις του νομοσχεδίου, όπως ανακοινώθηκαν χθες σε συνέντευξη Τύπου από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κ. Χατζηδάκη, τον υφυπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Χάρη Θεοχάρη και τονδιοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, Γεώργιο Πιτσιλή, είναι οι ακόλουθες:

1 Αυτοματοποίηση σύνταξης και υποβολής φορολογικής δήλωσης. Οι φορολογούμενοι για τους οποίους η Φορολογική Διοίκηση (η ΑΑΔΕ) έχει προσυμπληρώσει τις φορολογικές δηλώσεις με όλα τα δεδομένα που είναι αναγκαία για την ηλεκτρονική υποβολή τους (εισοδήματα, αναλογούντες φόρους, εκπιπτόμενες δαπάνες κ.λπ.) απαλλάσσονται από την υποχρέωση να υποβάλουν τις δηλώσεις τους. Εφόσον οι φορολογούμενοι δεν προσθέσουν δεδομένα στις δηλώσεις τους και δεν τις υποβάλλουν οι ίδιοι, οι δηλώσεις θα υποβληθούν αυτόματα από την ίδια την ΑΑΔΕ την τελευταία ημέρα εκπνοής της προθεσμίας υποβολής, δηλαδή στις 30 Ιουνίου. Η δυνατότητα αυτή θα ισχύσει φέτος μόνο για περίπου 1.000.000 μισθωτούς και συνταξιούχους χωρίς εισοδήματα από άλλες πηγές παρά μόνο από τόκους καταθέσεων. Από το επόμενο έτος, θα επεκταθεί και σε άλλες κατηγορίες φορολογουμένων.

2 Ενδιάμεσος προσδιορισμός φόρου. Η διαδικασία αυτή θα εφαρμόζεται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις νεοσύστατων κυρίως εποχικών ή μη επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν αλλοδαπούς «μπροστινούς» -ονομαζόμενους αλλιώς και ως «αυτοφοράκηδες»- και για τις οποίες εκτιμάται ότι υπάρχει πρόθεση εξαπάτησης του Δημοσίου, με τη μη πληρωμή των φόρων εισοδήματος και ΦΠΑ που οφείλουν για τις τεράστιες εισπράξεις τους. Εφόσον η φορολογική αρχή κρίνει, με βάση τα στοιχεία και τις ενδείξεις που έχει στη διάθεσή της ότι υπάρχει πράγματι πιθανότητα αυτοί που είναι οι πραγματικοί υπεύθυνοι μιας νεοϊδρυθείσας επιχείρησης να εξαφανιστούν μαζί με τις εισπράξεις της, χωρίς να πληρώσουν ούτε ένα ευρώ φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ στο Δημόσιο, θα εφαρμόζεται προληπτικά το μέτρο του ενδιάμεσου προσδιορισμού φόρου. Συγκεκριμένα, θα διενεργείται έκτακτος επιτόπιος φορολογικός έλεγχος και θα πραγματοποιείται καταλογισμός ΦΠΑ και φόρου εισοδήματος για την τρέχουσα φορολογική περίοδο, πολύ πριν δηλαδή την υποβολή των σχετικών δηλώσεων.

3 Αλλαγές στους κανόνες διενέργειας των φορολογικών ελέγχων. Θεσπίζεται ανώτατο χρονικό όριο διάρκειας για κάθε φορολογικό έλεγχο. Η διάρκεια του ελέγχου δεν μπορεί να υπερβαίνει το 1 έτος. Το όριο αυτό μπορεί να παραταθεί για 1 εξάμηνο σε ειδικές περιπτώσεις που αυτό κρίνεται αναγκαίο και περαιτέρω για άλλο 1 εξάμηνο σε εξαιρετικά έκτακτες περιπτώσεις που έχουν να κάνουν με ανωτέρα βία. Επίσης αυξάνεται από 5 σε 10 εργάσιμες ημέρες το χρονικό περιθώριο που θα παρέχεται στους φορολογουμένους για την παροχή πληροφοριών και στοιχείων και την προσκόμιση παραστατικών και εγγράφων στη Φορολογική Διοίκηση, σε περίπτωση διενέργειας φορολογικού ελέγχου. Επιπλέον, αποσαφηνίζονται οι έννοιες του «πλήρους» και του «μερικού» -επιτόπιου ή εξ αποστάσεως- φορολογικού ελέγχου και προβλέπεται ότι η φορολογική αρχή δεν μπορεί να διενεργήσει επανέλεγχο στο φορολογούμενο για την ίδια φορολογική χρήση και τα ίδια φορολογικά αντικείμενα, εφόσον δεν έχουν περιέλθει στη διάθεσή της νέα στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι η φορολογητέα ύλη που προσδιορίστηκε από τον αρχικό έλεγχο υπολείπεται της πραγματικής. Κάθε έλεγχος δηλαδή θα είναι οριστικός, θα κλείνει οριστικά την υπόθεση, υπό την επιφύλαξη μόνο της διαπίστωσης νέων στοιχείων μέχρι τη λήξη της προθεσμίας παραγραφής.

4 Αλλαγή στις προϋποθέσεις παραγραφής των φορολογικών υποθέσεων. Η παραγραφή υποθέσεων φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ και λοιπών φόρων επέρχεται εφόσον δεν έχει εκδοθεί αλλά δεν έχει κοινοποιηθεί στο φορολογούμενο η οριστική πράξη προσδιορισμού φόρου.

5 Αυτόματη άρση δέσμευσης φορολογικής ενημερότητας για χρέη προς τρίτους φορείς του Δημοσίου. Η άρση δέσμευσης φορολογικής ενημερότητας για χρέη προς τους ΟΤΑ ή άλλους φορείς του Δημοσίου θα γίνεται αυτόματα κατόπιν διαλειτουργικότητας των υπηρεσιών των ΟΤΑ ή των άλλων τρίτων με την ΑΑΔΕ.

6 Κατάργηση της υποχρέωσης προσκόμισης βιβλίων σε περίπτωση φορολογικού ελέγχου. Για τους φορολογούμενους αυτούς ως «βιβλία» θα νοούνται πλέον τα ηλεκτρονικά βιβλία που τηρούνται στην πλατφόρμα myData. Η υποχρέωση προσκόμισης των παραστατικών (τιμολογίων, αποδείξεων κ.λπ.) θα εξακολουθεί να ισχύει και γι’ αυτές τις επιχειρήσεις.

7 Ψηφιοποίηση όλων των διαδικασιών συναλλαγής του φορολογούμενου με την Εφορία. Η επικοινωνία του φορολογούμενου με τις φοροελεγκτικές και φοροεισπρακτικές υπηρεσίες (κοινοποιήσεις εκκαθαριστικών, πράξεων επιβολής προστίμων, ειδοποιήσεις κ.λπ.) θα γίνεται πλέον αποκλειστικά με ψηφιακά μέσα (μέσω e-mail, ειδοποιήσεων στο κινητό κ.λπ.)

8 Μόνιμη απαλλαγή αγροτών και αλιέων από το τέλος επιτηδεύματος. Μονιμοποιείται η απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος των αγροτών του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ και των αλιέων με σκάφη μήκους μέχρι 12 μέτρα.

9 Σε 8 δόσεις ο φόρος εισοδήματος. Προβλέπεται ότι η εξόφληση του φόρου εισοδήματος για τα εισοδήματα του 2023 μπορεί να γίνει σε 8 μηνιαίες δόσεις, από Ιούλιο 2024 έως Φεβρουάριο 2025.