Η ανακάλυψη από τον Ελληνα επιστήμονα της πρωτοποριακής μεθόδου, γνωστής ως «Τεστ Παπ», για τον πρώιμο εντοπισμό του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ήταν μία ιατρική επανάσταση και ταυτόχρονα ένα κομβικό σημείο, τουλάχιστον για τη χώρα μας, για την ανάπτυξη μίας κουλτούρας πρόληψης. Μίας κουλτούρας που ακόμα και σήμερα παλεύουμε να κάνουμε δεύτερο δέρμα μας.

Εχουμε διανύσει μεγάλη απόσταση είναι η αλήθεια. Πριν από μερικές δεκαετίες, οι ετήσιες εξετάσεις ρουτίνας ήταν κάτι που δεν βρισκόταν στις προτεραιότητες μας και ειδικά οι μεγαλύτερες ηλικίες χτυπούσαν την πόρτα του γιατρού μόνο όταν δεν μπορούσαν να κάνουν διαφορετικά. Με την πάροδο των χρόνων και την ωρίμαση των συστημάτων υγείας, αλλά και των κοινωνιών, οι αντιλήψεις άλλαξαν, αλλά και πάλι κάτι έλειπε. Το κομμάτι του παζλ, που χωρίς αυτό δεν μπορούσε να στηθεί η μεγάλη εικόνα, ήταν ο ρόλος της Πολιτείας, δηλαδή η κεντρική οργάνωση ενός συστήματος που θα λειτουργούσε ως προσωπικό ξυπνητήρι υγείας. Αυτό είναι το πρόγραμμα «Προλαμβάνω», το πρώτο εθνικό πρόγραμμα στη χώρα μας για την πρόληψη που απευθύνεται με προσωποποιημένο τρόπο σε στοχευμένες ομάδες πληθυσμού.

Ξεκίνησε με τις δωρεάν διαγνωστικές εξετάσεις για τον καρκίνο του μαστού, το πρόγραμμα που πήρε το όνομα της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά, και συνεχίστηκε με νοσήματα που αφορούν τόσο τον γυναικείο όσο και τον ανδρικό πληθυσμό, ενώ εξασφαλίστηκε και η δωρεάν πρόσβαση 350.000 παιδιών σε προσωπικούς παιδιάτρους.

Πλέον, το σύστημα επεκτείνεται και σε κάτι πραγματικά πρωτοποριακό: τη δωρεάν συνταγογράφηση, για πρώτη φορά, φαρμάκων για τη νοσογόνο παχυσαρκία στο πλαίσιο πρόληψης των καρδιαγγειακών νοσημάτων (ρεπορτάζ Γιάννας Σουλάκη, «Ελεύθερος Τύπος» της Κυριακής, 11/05/25). Δεν πρόκειται για κάποια lifestyle επιταγή, αλλά για την αντιμετώπιση της νόσου της εποχής, που, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, απειλεί τον μισό πλανήτη. Εως το 2035 πάνω από 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Και η χώρα μας δεν αποτελεί εξαίρεση.

Χθες ανακοινώθηκε ένα ακόμα πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων που θα πραγματοποιηθεί από τις Κινητές Ομάδες Υγείας και αφορά όλους τους κατοίκους ορεινών περιοχών και νησιών με λιγότερους από 10.000 μόνιμους κατοίκους, ενώ ειδική μέριμνα υπάρχει και για παροχή εξετάσεων σε 4.700 εγκύους που εκτιμάται ότι μένουν σε αυτές τις περιοχές.

Δεν είναι όλα τέλεια. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας υποφέρει ακόμα από χρόνιες στρεβλώσεις και παθογένειες. Ομως, κάτι αλλάζει.