Μιλώντας σήμερα στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, ήταν ξεκάθαρος για την επίσημη στρατηγική της κυβέρνησης: «Ή ξεκινάμε μαζικά τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς ή πάμε για νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών στα τεστ κοπώσεως που θα ξεκινήσουν από τον Φεβρουάριο, θέτοντας σε κίνδυνο και την ολοκλήρωση του προγράμματος και την καθαρή έξοδο».

Προσπάθεια λείανσης

Ως «γλυκαντικό» θύμισε σε όλους -το επανέλαβε και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης- τη συμφωνία του υπουργείου Ανάπτυξης με τις τράπεζες ότι δεν θα εκπλειστηριάζονται ακίνητα με εμπορική αξία κατώτερη των 300.000 ευρώ.

Το Μέγαρο Μαξίμου, θέλοντας να διασκεδάσει περισσότερο τις εντυπώσεις για τον… ξαφνικό θάνατο μέσω των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών (που θα σημάνει μετά την επάνοδο των συμβολαιογράφων στα καθήκοντά τους), έθεσε στο στόχαστρο τους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Σε άτυπη ενημέρωση τονιζόταν ότι η υποχρέωση να πληρώνουν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές τα χρέη τους στις τράπεζες είναι σταθερή θέση της κυβέρνησης και φυσικά και του υπουργού Οικονομικών. Στο πλαίσιο αυτό σημειωνόταν ότι η κυβέρνηση θα λάβει όλα τα μέτρα, ώστε να μην κρύβονται αυτοί οι στρατηγικοί κακοπληρωτές πίσω από επιθέσεις κατά συμβολαιογράφων.

Επιπτώσεις

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο πρόεδρος της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών, καθηγητής κ. Νίκος Καραμούζης, ο οποίος σε χθεσινή του δήλωση του στους «Financial Times» τονίζει ότι οι καθυστερήσεις στην προώθηση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών μπορεί να πλήξουν τους ισολογισμούς των τραπεζών.

«Θα έχει επίπτωση στις προβλέψεις καθώς προχωράμε, δεδομένου ότι ακόμα κουβαλάμε τα δάνεια στα βιβλία μας και μπορεί επίσης να επηρεάσει τη ρευστότητα», σημειώνει στην ίδια δήλωση και επαναλαμβάνει ότι οι τράπεζες έχουν συνεργαστεί για να εξασφαλίσουν ότι κατοικίες αξίας κάτω των 300.000 ευρώ δεν θα περιληφθούν στους πρώτους γύρους πλειστηριασμών.

Αγριεύουν τα πράγματα

Η συνθήκη για πλειστηριασμούς σε ακίνητα με εμπορική αξία πάνω από 300.000 ευρώ είναι αφενός αυτονόητη και αφετέρου έχει ημερομηνία λήξης και σίγουρα σε κάθε περίπτωση δεν θα πρέπει να καθησυχάζει όσους δεν μπορούν λόγω εισοδηματικών ή περιουσιακών κριτηρίων να έχουν κάποια νομική προστασία τουλάχιστον για την πρώτη κατοικία τους, αφού όλα τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία είναι εντελώς ακάλυπτα αν είναι κόκκινοι δανειολήπτες.

Σε πρώτη φάση οι ίδιες οι τράπεζες όντως θέλουν να ξεκαθαρίσουν το φαινόμενο των στρατηγικών κακοπληρωτών που υπολογίζονται στο 25% του συνόλου των κόκκινων δανειοληπτών. Κατά τεκμήριο πρόκειται για άτομα που έχουν χρήματα, έχουν πάρει ακριβά ακίνητα και κρύβονται μέχρι τώρα πίσω από ευεργετικές διατάξεις και προστασίες.

Ωστόσο, ακόμη και αν τελικά πειστούν οι συμβολαιογράφοι με την απειλή των διώξεων σε όσους εμποδίζουν τους πλειστηριασμούς και η ηλεκτρονική πλατφόρμα λειτουργήσει, τα ακίνητα των στρατηγικών κακοπληρωτών θα «εξαντληθούν» σύντομα έστω και αν ανάμεσά τους είναι και εργοστάσια και μεγάλα ξενοδοχεία.

Οι τράπεζες εν όψει των stress tests του επόμενου Φεβρουαρίου έχουν αυξήσει τους στόχους για ανάκτηση κεφαλαίων από στεγαστικά δάνεια για το 2018, με μεσοπρόθεσμο στόχο να παραμένει στα 11,5 δισ. ευρώ μέχρι και το 2019. Επειδή όμως το 2017 θεωρείται εκ των προτέρων χαμένο, ο στόχος για το 2018 φτάνει περίπου τα 6 δισ. ευρώ, ποσό διόλου ευκαταφρόνητο με δεδομένες τις σημερινές εμπορικές των ακινήτων και το οποίο σίγουρα δεν καλύπτεται με ακίνητα στρατηγικών κακοπληρωτών.

Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί δίνουν μια εύκολη λύση στην κατεύθυνση της εκκαθάριση των κόκκινων δανείων. Ως γνωστόν, στο διάστημα που απομένει μέχρι τα τέλη του 2019, οι τράπεζες πρέπει να έχουν μειώσει τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους στα 66,7 δισ. ευρώ από τα 102,9 δισ. ευρώ του Ιουνίου 2017 και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στα 40,2 δισ. ευρώ από 72,80 δισ. ευρώ αντίστοιχα.

Πέφτουν οι ασπίδες

Μοιραία λοιπόν η προστασία της πρώτης κατοικίας για την οποία υπήρχαν σκέψεις να επεκταθεί μέχρι και το 2019 θα πρέπει να ξεχαστεί. Ηδη οι δανειστές πιέζουν για την περαιτέρω αυστηροποίηση του νόμου Κατσέλη το 2018. Το ζητούμενο είναι τι θα γίνει αν οι στόχοι για την εκκαθάριση των κόκκινων δανείων παρουσιάσουν απόκλιση τους πρώτους μήνες του 2018, όταν οι τράπεζες θα οδεύουν για τα stress tests, που θα έχουν ως γνωστόν και στοιχεία επανεξέτασης του ενεργητικού τους στα κόκκινα δάνεια. Τότε μπορεί εύκολα να επανέλθει το αίτημα για πλήρη άρση της προστασίας της πρώτης κατοικίας.

Ετσι στο στόχαστρο θα μπουν περίπου 85.000 κόκκινοι δανειολήπτες στεγαστικών οι οποίοι δεν καλύπτονται από το νόμο Κατσέλη και θα πρέπει να αρκεστούν σε ένα διμερή εξωδικαστικό συμβιβασμό με τις τράπεζες.

Τάσος Δασόπουλος
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου