Ο Χρόνης (Πολυχρόνης) Αηδονίδης γεννήθηκε στις 23 του Δεκέμβρη 1928 στην Καρωτή του νομού Έβρου. Μεγάλωσε ακούγοντας τους παραδοσιακούς σκοπούς και τα τραγούδια που τραγουδούσε η μητέρα του.

Xρόνης Αηδονίδης: Το έργο που αφήνει ο δάσκαλος της παραδοσιακής μουσικής

Μαθητής ακόμα, τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής και του Εμφύλιου, διδάχθηκε βυζαντινή μουσική, πρώτα από τον πατέρα του και αργότερα από τον πρωτοψάλτη Μιχάλη Κεφαλοκόπτη.

Άνοιξε, χείλι μ’ άνοιξε γλυκά να τραγουδήσεις
για την καημένη την καρδιά την παραπονεμένη,
ώρες με βάζει και γελώ, ώρες με κάν’ και κλαίω.
Πολύ βαριά αρρώστησα…

Τελειώνοντας το Γυμνάσιο το 1948, ο Χρόνης Αηδονίδης υπηρέτησε για ένα χρόνο ως κοινοτικός δάσκαλος στα Πετρωτά, το τελευταίο χωριό προς Βορρά πριν τη βουλγαρική μεθόριο, ενώ το 1949 βρίσκεται στην «παιδούπολη» της Ρόδου, σε αναζήτηση επαγγελματικού προσανατολισμού και αποκατάστασης.

Στη συνέχεια, καταλήγει στην Αθήνα ψάχνοντας για δουλειά. Το Μάρτη του 1950 εγκαταστάθηκε με τους γονείς του στην Αθήνα, όπου συνέχισε και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη βυζαντινή μουσική, στο Ελληνικό Ωδείο. Παράλληλα προσλαμβάνεται στο «Σισμανόγλειο» Νοσοκομείο και, αφού περάσει από διάφορες θέσεις και υπηρετήσει επί σειρά ετών στο λογιστήριο, συνταξιοδοτείται τον Απρίλη του 1988.

Το 1953 γνωρίζει στο Σισμανόγλειο τον λαογράφο Πολύδωρο Παπαχριστοδούλου, και αποδέχεται πρότασή του να τραγουδήσει θρακιώτικα τραγούδια σε εκπομπή στο κρατικό ραδιόφωνο. Σύντομα θα συμμετάσχει ως σολίστ στη Χορωδία του Παντελή Καββακόπουλου, και στη συνέχεια στη χορωδία του Σίμωνα Καρά, ενώ το 1957 αναλαμβάνει δική του εκπομπή στο ραδιόφωνο.

Σαν της Σμύρνης το γιαγκίνι, στο ντουνιά δεν έχει γίνει
κάηκε κι έγινε στάχτη κι έβγαλε ο Κεμάλ το άχτι
Κάηκε κι ένα σχολείο, που ήταν Παρθεναγωγείο
κάηκε και μια δασκάλα που ήταν άσπρη σαν το γάλα
Κάηκε το σταυροδρόμι κι ο Μπουγιούκ Ντερές ακόμη
Σμύρνη, φτωχομάνα Σμύρνη, πού είν’ η ομορφιά σου εκείνη…

Ο Χρόνης Αηδονίδης έχει ηχογραφήσει 450 περίπου θρακιώτικα τραγούδια. Μερικοί από τους πιο γνωστούς του δίσκους είναι: «Τ’ Αηδόνια της Ανατολής» (με συμμετοχή Γιώργου Νταλάρα και Ross Daly, 1990), «Τραγούδια και σκοποί της Θράκης» (1993), «Όταν οι δρόμοι συναντιούνται» (ψάλλοντας βυζαντινούς ύμνους με τη μαθήτρια και συνεργάτιδά του Νεκταρία Καραντζή, 2004). Έχει λάβει μέρος σε εκατοντάδες συναυλίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έχει συνεργαστεί με πολλούς καταξιωμένους καλλιτέχνες. Επίσης έχει διδάξει σε ωδεία και ιδρύματα.

Χρόνης Αηδονίδης: «Η αλυσίδα της πλούσιας θρακικής παράδοσης δεν πρέπει να κοπεί»

Ο σπουδαιότερος εκπρόσωπος της παραδοσιακής θρακιώτικης μουσικής που είχε αφιερώσει τη ζωή του ολόκληρη στην προσπάθεια της προβολής και της διάδοσής της.

Ο Χρόνης Αηδονίδης σε δηλώσεις του στο  komotinipress.gr είχε τονίσει πως «Είναι μια ευκαιρία να δουν ακόμη κι αυτοί που δεν είναι Θρακιώτες ότι η Θράκη έχει έναν πολύ μεγάλο πλούτο παραδοσιακό κι αυτόν τον πλούτο τον υπηρετώ εδώ και χρόνια και έχω αφήσει εντολή στους μαθητές μου και στους συνεχιστές μου να συνεχίσουν αυτό το έργο όπως κι εγώ ώστε να μην κοπεί η αλυσίδα της πλούσιας αυτής παράδοσης που έρχεται από τα βάθη των αιώνων και πέρασε από φωτιά και σίδερο για να φτάσει μέχρι εμάς και θα είναι αμαρτία σε ειρηνική περίοδο να χαθεί».

Ο «δάσκαλος» Χρόνης Αηδονίδης, που μυεί άοκνα τις νέες γενιές στα θαυμαστά μυστικά της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Είναι δημιουργός και εμπνευστής της ίδρυσης και λειτουργίας του Εργαστηρίου Παραδοσιακής Μουσικής του Δήμου Αλεξανδρούπολης, του οποίου είναι και καλλιτεχνικός διευθυντής.

Όπως τόνισε ο ίδιος «Από τότε που φτιάξαμε το εργαστήρι παραδοσιακής μουσικής στην Αλεξανδρούπολη. Από την αρχή είπα στους οργανωτές και στους δασκάλους των σχολείων να στέλνουν τα παιδιά στο εργαστήρι, γιατί εκείνα μας ενδιαφέρουν πιο πολύ. Εγώ τουλάχιστον έχω μια πείρα τέτοια, που λέω ό,τι έμαθα μικρός σε τέτοια ηλικία στο σχολείο, όλα αυτά τα θυμάμαι σαν τώρα. Τα τραγούδια της επαναστάσεως του 21 που μας είχαν μάθει, «Μάνα μου τα κλεφτόπουλα», «μαύρη είναι η νύχτα στα βουνά», είναι όλα χαραγμένα στη μνήμη μου σαν τώρα και δεν τα ξεχνάω ποτέ. Κι αυτά τα παιδιά από μικρή ηλικία θα πρέπει να αρχίσουν να τα μαθαίνουν και πιστεύω ότι δε θα αποκλείνουν από το «ρου» της ιστορίας αυτής που συνεχίζεται πολλούς αιώνες».

«Ταξίδεψε» την ιερή μουσική της Θράκης στα πέρατα της γης, το 2000 από το Σούνιο, όταν επιλέχτηκε να εκπροσωπήσει την πατρίδα μας στο παγκόσμιο τηλεοπτικό εορταστικό πρόγραμμα υποδοχής της νέας χιλιετίας. Ήταν παρών και σε ένα ακόμη μεγάλο γεγονός, παγκόσμιας εμβέλειας. Το 2004 «μπήκε» στα σπίτια εκατομμυρίων τηλεθεατών, σε όλο τον κόσμο, με το συγκινητικό καθιστικό τραγούδι, «Φίλοι μ’ καλωσορίσατε», που ερμήνευσε στην τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. «Αυτές οι δύο διοργανώσεις ήταν οι σπουδαιότερες στιγμές της πορείας μου καθώς μέσα σε διάστημα 4 χρόνων εκπροσώπησα την πατρίδα μου , σε τέτοιες διοργανώσεις είναι πολύ σπάνιο να βρεθεί ένας άνθρωπος» ανέφερε με συγκίνηση.

Ο ίδιος θεωρεί τον εαυτό του τυχερό που βρέθηκε σ’ αυτή την εποχή αλλά όπως χαρακτηριστικά σημείωσε «ό,τι έκανα δεν το έκανα μόνος μου αλλά βοήθησαν και οι δασκάλοι μου αλλά και η εποχή και οι συγκυρίες. Θεωρώ ότι έδωσα το έδωσα με την ψυχή μου, την αγάπη και το μεράκι μου αλλά αν δεν ήταν οι συγκυρίες και κάποιοι άνθρωποι να βοηθήσουν θα ήμουν κι εγώ σαν όλους εσάς που βρεθήκατε σε μια επαρχία. Έτυχε να κατέβω στην Αθήνα, έτυχε να βρεθούν εκεί άνθρωποι, οι οποίοι με έσπρωξαν και με ώθησαν να ασχοληθώ με την παράδοση αλλά βέβαια ήταν ίσως και η θεία πρόνοια, την οποία θεωρώ μεγάλο παράγοντα. Διότι από τότε που ήμουνα μαθητής γυμνασίου άρχισα να συγκεντρώνω και να καταγράφω τα δημοτικά τραγούδια του τόπου μας, χωρίς να μου το ζητήσει κανείς. Είχα αυτή τη μανία, αυτό το μεράκι από πολύ μικρός. Είχα ένα τετράδιο και έγραφα τον τίτλο και τους στίχους του τραγουδιού χωρίς να περάσει ποτέ από το μυαλό μου ότι μ’ αυτά τα τραγούδια κάποτε θα ασχοληθώ συστηματικά και επαγγελματικά».

Όσον αφορά τη σημερινή οικονομική κατάσταση της Ελλάδας, μας θυμίζει ότι η πατρίδα έχει περάσει από πολλές μπόρες, αλλά με σοβαρότερες αιτίες. «Όταν υπάρχει κατοχή, εμφύλιος, τότε δικαιολογείται να υπάρχει κακή οικονομική κατάσταση. Σε εποχή ειρήνης, όμως, είναι λίγο παράξενο να έχουμε τέτοιο φαινόμενο, που δεν είναι μόνο τοπικό, αλλά παγκόσμιο. Είμαστε τόσο σκληροτράχηλοι ,έχουμε περάσει πολύ χειρότερα πράγματα, μπορεί να στερηθούμε ορισμένα αγαθά διότι τα τελευταία χρόνια είχαμε αφθονία και καλομάθαμε λιγάκι αλλά εμείς οι Έλληνες είμαστε μαθημένοι και στα πολλά και στα λίγα» ανέφερε ο Χρόνης Αηδονίδης.

Γνωστοί καλλιτέχνες και πολιτιστικοί σύλλογοι αποχαιρετούν με αναρτήσεις τους τον Χρόνη Αηδονίδη – «Ένας Αρχάγγελος στη γη!», έγραψε ο Γ. Νταλάρας

Γνωστοί μουσικοί και ερμηνευτές, αλλά και πολιτιστικοί σύλλογοι που προάγουν τη μουσική μας παράδοση, αποχαιρέτησαν με αναρτήσεις τους τον Χρόνη Αηδονίδη, το «αηδόνι» της Θράκης, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 95 ετών.

«Αγαπημένε μου δάσκαλε, θα είσαι πάντα φωτεινό υπόδειγμα στη ζωή μου…», δήλωσε ο Γιώργος Νταλάρας στο Facebook για τον άνθρωπο που «ταξίδεψε» την παραδοσιακή μουσική μας στα πέρατα του κόσμου. Συγκεκριμένα, ο γνωστός μουσικός και τραγουδιστής, που είχε συνεργαστεί με τον εκλιπόντα, έγραψε τα εξής:

«Ένας Αρχάγγελος στη γη! Ο Χρόνης Αηδονίδης ήταν ο μελωδός των ανείπωτων μύθων και θρύλων της ιστορικής μας παράδοσης. Ένας εξάγγελος των πανάρχαιων μουσικών μας καταβολών. Αποθησαύρισε στον μακρύ του δρόμο επί γης μουσικές, ιδιώματα, τραγούδια, πολύτιμα δώρα και κειμήλια, και τα χάρισε γενναιόδωρα στους μαθητές του και σε όλο τον κόσμο.

Είχαμε μια βαθιά και μακροχρόνια σχέση και είμαι τυχερός για τις ατέλειωτες ώρες στο στούντιο στα “Αηδόνια της Ανατολής”, στις συναυλίες στην Αθήνα αλλά και στο τριεθνές στην πατρίδα του τον Έβρο. Τον Χρόνη τον αγαπούσαμε οικογενειακά. Νανούρισε με τη φωνή του παιδί κι εγγόνια. Αγαπημένε μου δάσκαλε, θα είσαι πάντα φωτεινό υπόδειγμα στη ζωή μου…».

Γλυκερία: «Τον αποχαιρετώ με απέραντο σεβασμό και συγκίνηση!»

Με δική της ανάρτηση, η Γλυκερία αποχαιρέτισε τον σπουδαίο δάσκαλο της παραδοσιακής μουσικής λέγοντας: «Ο Χρόνης Αηδονίδης ήταν για όλους εμάς τους τραγουδιστές ένας από τους πιο σημαντικούς δασκάλους της παραδοσιακής μας μουσικής! Άφησε πίσω του μια σπουδαία κληρονομιά, άξια παρακαταθήκη για τη νέα γενιά! Δεν θα ξεχάσω ποτέ που ήταν πλάι μου στην πρώτη μου μεγάλη συναυλία στον Λυκαβηττό! Τον αποχαιρετώ με απέραντο σεβασμό και συγκίνηση!».

Αρχείο Μουσικολαογραφικής Παράδοσης «ΧΡΟΝΗΣ ΑΗΔΟΝΙΔΗΣ»: «Αιωνία η ευγνωμοσύνη όλων μας για την προσφορά του».

Πολλοί είναι επίσης οι πολιτιστικοί σύλλογοι που εξέφρασαν τη θλίψη τους για τον θάνατο του ερμηνευτή με τη μελίρρυτη φωνή, όπως ο σύλλογος με την επωνυμία «Αρχείο Μουσικολαογραφικής Παράδοσης «ΧΡΟΝΗΣ ΑΗΔΟΝΙΔΗΣ» και έδρα την Αλεξανδρούπολη Έβρου, ο οποίος ιδρύθηκε το 2002 με σκοπό τη διάδοση της Ελληνικής Μουσικής και Λαογραφικής Παράδοσης και την καταγραφή της ζωής και του έργου του κορυφαίου Θρακιώτη Χρόνη Αηδονίδη. Ο Σύλλογος απέστειλε, μέσω του προέδρου του Απόστολου Ευφραιμίδη, τα δικά του συλλυπητήρια:

«Με μεγάλη οδύνη ανακοινώνουμε πως ο αγαπημένος μας Δάσκαλος Χρόνης Αηδονίδης δεν είναι πια μαζί μας. Σε ηλικία 95 ετών και μετά από 75 χρόνια συνεχούς διακονίας και προσφοράς στη διδασκαλία, διάσωση, διάδοση και καταγραφή της μουσικής παράδοσης της Θράκης, οδεύει για τον Παράδεισο, αφήνοντας πίσω του πολύτιμες μουσικές καταγραφές και τέσσερις γενιές μαθητών και συνεργατών που θα διαιωνίσουν το όνομα, το όραμα και τη διδασκαλία του ες αεί.

Αιωνία η μνήμη του και η ευγνωμοσύνη όλων μας για την προσφορά του».

Ειδήσεις σήμερα

Πέθανε ο Χρήστος Αηδονίδης - Ποιος ήταν ο άρχοντας της Θρακιώτικης παράδοσης

Αλλαγή της ώρας 2023: Πότε γυρίζουμε τα ρολόγια;

Βόλος: Αιφνίδιος θάνατος για τον διευθυντή της ΔΟΥ - Νοσηλευόταν σε κρίσιμη κατάσταση