Οι «ανταποδοτικοί δασμοί» της 2ας Απριλίου αποτελούν το μεγαλύτερο σύνολο προστατευτικών εμπορικών μέτρων που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ ή οποιαδήποτε άλλη μεγάλη χώρα μετά τους περιβόητους δασμούς Smoot-Hawley το 1930. Σήμερα, οι δασμοί Smoot-Hawley θεωρούνται ότι επιδείνωσαν και παρέτειναν αυτό που ονομάστηκε Μεγάλη Υφεση. Δεν αποτέλεσαν, όμως, την αιτία της. Αντίθετα, μία μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση και οι εγχώριες οικονομικές πολιτικές των χωρών σε ολόκληρο τον κόσμο ήταν οι κύριες αιτίες της. Στη δεκαετία του 1930, μετά την ύφεση που προκάλεσε το Κραχ της Wall Street το 1929 και η επακόλουθη διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση, πολλές κυβερνήσεις επικεντρώθηκαν στη μείωση των δημόσιων ελλειμμάτων τους σε μια εποχή που η ζήτηση, εγχώρια και εξωτερική, ήταν αδύναμη. Εφάρμοσαν ορθόδοξες νομισματικές πολιτικές, συχνά συνδεδεμένες με τον χρυσό, και επέτρεψαν στις τράπεζες να χρεοκοπήσουν, γεγονός που περιόρισε περαιτέρω τη ρευστότητα, καταστρέφοντας τον πλούτο στη μορφή τραπεζικών καταθέσεων. Από κοινού, αυτές οι πολιτικές επιδείνωσαν την παγκόσμια ύφεση και καθυστέρησαν την ανάκαμψη, η οποία άρχισε μόλις τα κράτη απορρόφησαν τις επιπτώσεις του προστατευτισμού και επικεντρώθηκαν στην τόνωση της εγχώριας ζήτησης.

Εάν οι σημερινοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής λάβουν υπ’ όψιν τους τα διδάγματα της δεκαετίας του 1930, οι οικονομικές επιπτώσεις του αμερικανικού προστατευτισμού θα είναι σημαντικά πιο διαχειρίσιμες, αν και οικονομικά και χρηματοπιστωτικά επώδυνες. Οι σύγχρονοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής κατανοούν ότι ένα σημαντικό αρνητικό σοκ της ζήτησης που προέρχεται από υψηλότερους δασμούς καθιστά επιτακτική την ανάγκη στήριξης της εγχώριας ζήτησης και την παρέμβαση σε περίπτωση οικονομικής δυστοκίας για την αποτροπή μεγαλύτερης διαρθρωτικής ζημιάς στην οικονομία. Αν και ορισμένες χώρες είναι πιο περιορισμένες από άλλες, πολλές είναι αυτές που μπορούν να χαλαρώσουν τις μακροοικονομικές πολιτικές μειώνοντας τα επιτόκια για να στηρίξουν τις εγχώριες τιμές, τις πιστώσεις τους και την οικονομική ανάπτυξη. Μια ευπρόσδεκτη παρενέργεια μιας τέτοιας πολιτικής θα ήταν η υποτίμηση των συναλλαγματικών ισοτιμιών τους, η οποία θα βοηθούσε στην αντιστάθμιση μέρους των αμερικανικών δασμών, υπό την προϋπόθεση ότι οι χώρες έχουν, όπως οι περισσότερες από τις μεγάλες οικονομίες του κόσμου, ευέλικτα συστήματα συναλλαγματικών ισοτιμιών και υπό την προϋπόθεση ότι οι ΗΠΑ δεν θα αυξήσουν ακόμη περισσότερο τους δασμούς ως απάντηση. Οι χώρες με δασμούς θα έχουν, επίσης, μεγαλύτερα περιθώρια μείωσης των επιτοκίων απ’ ό,τι οι ΗΠΑ, καθώς η επίδραση των δασμών στο εξωτερικό μπορεί να είναι αποπληθωριστική, ενώ οι δασμοί θα είναι πληθωριστικοί στις ΗΠΑ.

Οι χώρες που πλήττονται περισσότερο από τον αμερικανικό προστατευτισμό έχουν αρκετές επιλογές για να αντιμετωπίσουν την επιβράδυνση της οικονομικής τους ανάπτυξης.

• Πρώτον, μια πολύ ασθενέστερη προοπτική ανάπτυξης θα μπορούσε να προκαλέσει αποπληθωριστικές πιέσεις, δικαιολογώντας την υποτίμηση του νομίσματος για να γίνουν οι εξαγωγές πιο ανταγωνιστικές και να στηριχθεί η ανάπτυξη.
• Δεύτερον, αντί να προσπαθούν να εξισορροπήσουν τον προϋπολογισμό σε μια μάταιη προσπάθεια αποκατάστασης της αξιοπιστίας τους, όπως συνέβη στη δεκαετία του 1930, οι κυβερνήσεις μπορούν να αφήσουν τους αυτόματους δημοσιονομικούς σταθεροποιητές, όπως τα προοδευτικά φορολογικά συστήματα και τα εμβάσματα να παίξουν τον ρόλο τους στην απορρόφηση της επιβράδυνσης της εγχώριας ζήτησης.
• Τρίτον, οι χώρες με μεγαλύτερο δημοσιονομικό χώρο μπορούν να δρομολογήσουν πολιτικές που αντισταθμίζουν τις επιπτώσεις του υφεσιακού δημοσιονομικού κύκλου, όπως φορολογικές περικοπές ή αυξημένες κρατικές δαπάνες, για να διατηρήσουν την οικονομική ανάπτυξη και να απορροφήσουν την πλεονάζουσα παραγωγή λόγω των μειωμένων εξαγωγών στο εσωτερικό.

Οπως συμβαίνει, η Ευρώπη χαλαρώνει τους δημοσιονομικούς της περιορισμούς για να διευκολύνει τις υψηλότερες αμυντικές δαπάνες. Για παράδειγμα, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, η Γερμανία, μόλις μεταρρύθμισε το «φρένο χρέους» της και ξεκινά ένα μεγάλο επενδυτικό και αμυντικό πρόγραμμα. Αυτό θα συμβάλει στην άμβλυνση του πλήγματος των αμερικανικών δασμών και θα αντισταθμίσει μέρος της επιβραδυνόμενης ανάπτυξης που οφείλεται στη μείωση των εξαγωγών. Η Κίνα, που πλήττεται περισσότερο από τους αμερικανικούς δασμούς, θα έχει, επίσης, αυξημένα κίνητρα για να στηρίξει την εγχώρια ζήτηση μέσω υψηλότερων δημοσιονομικών δαπανών για να αντισταθμίσει τις χαμηλότερες εξαγωγές, εκτός από το να επιτρέψει μια σταδιακή, ελεγχόμενη νομισματική προσαρμογή.

Οι εμπορικές πολιτικές των χωρών θα έχουν, επίσης, σημαντικό αντίκτυπο στις επιπτώσεις του αμερικανικού προστατευτισμού. Η οικονομική θεωρία υποστηρίζει ότι οι δασμοί και, ιδίως, οι εμπορικοί πόλεμοι «οφθαλμόν αντί οφθαλμού» μειώνουν την οικονομική ευημερία για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη. Η θεωρία αυτή αποδείχθηκε αληθινή τη δεκαετία του 1930, όταν οι χώρες επέλεξαν πολιτικές «φτωχοποίησης του γείτονα». Αυτήν τη φορά, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής γνωρίζουν ότι η αποχή από ευρείες εμπορικές συγκρούσεις και η διατήρηση των ανοιχτών αγορών (παρά τις πολιτικές προκλήσεις) θα βοηθήσουν τις πληγείσες χώρες να μετριάσουν τις πιο σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις των αμερικανικών δασμών και να αποφύγουν μια οικονομική κρίση τύπου ύφεσης.

Είναι πολύ νωρίς για να πούμε ποια ακριβώς οικονομική επίδραση θα έχει ο αμερικανικός προστατευτισμός στην παγκόσμια οικονομία. Οι ΗΠΑ παραμένουν μια σημαντική πηγή διεθνούς ζήτησης, αλλά δεν είναι ο μοναδικός εξαγωγικός προορισμός και οι κυβερνήσεις κατανοούν ποιες μακροοικονομικές αντιδράσεις μπορούν να βοηθήσουν στην αποτροπή ενός χειρότερου σεναρίου. Ετσι, ενώ οι οικονομίες του πλανήτη θα νιώσουν το «τσίμπημα» των δασμών Τραμπ, μια επανάληψη της Μεγάλης Υφεσης με τον ολοκληρωτικό προστατευτισμό, τις λανθασμένες μακροοικονομικές πολιτικές και τη δραματική και παρατεταμένη κρίση του χρηματοπιστωτικού τομέα είναι απίθανη. Πάντα υπό την προϋπόθεση ότι ο υπόλοιπος κόσμος θα λάβει υπ’ όψιν του τα διδάγματα του παρελθόντος.