Επιμέλεια Ανδρέας Ντίνης

Στο νέο τεύχος του ET Magazine του EleftherosTypos.gr  θα κάνουμε την ιστορική μας αναδρομή και θα δούμε πως και γιατί έγινε αυτή η επανάσταση αλλά τι σήμαινε για ολόκληρη την Ευρώπη. Ξεκινώντας λοιπόν την αναδρομή θα δούμε πρώτα τι ήταν η Βαστίλλη που ήταν και η αρχή της Γαλλικής Επανάστασης.

Τον 18ο αιώνα η εξουσία ήταν συγκεντρωμένη στα χέρια της αυλής που δεν άφηνε περιθώρια έκφρασης στη νεοανερχόμενη αστική τάξη.

Η Βαστίλλη ήταν φρούριο του 13ου αιώνα που χρησιμοποιήθηκε για αιώνες ως φυλακή . Την εποχή του Λουδοβίκου ΙΣΤ’ φιλοξενούσε κυρίως ανθρώπους που συλλαμβάνονταν κατόπιν διαταγής του βασιλιά ή της συζύγου του με την κατηγορία της συνωμοσίας ή της υπονόμευσης, ενώ ένας από τους πιο διακεκριμένους, τροφίμους της ήταν ο Βολταίρος, ο οποίος το 1718 έγραψε εκεί το έργο του, «Οιδίπους».

Η αρχή της επανάστασης με την άλωση της Βαστίλης

Η άλωση της Βαστίλης πραγματοποιήθηκε στις 14 Ιουλίου 1789. Εκατό άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην έφοδο, ανάμεσά τους και ο διοικητής της Βαστίλης, το κεφάλι του οποίου έκανε το γύρο του Παρισιού καρφωμένο σε μια λόγχη. Οι δεσμοφύλακες της Βαστίλης ήταν ένα απόσπασμα αναπήρων στρατιωτών που είχαν απαλλαχθεί από τα συνηθισμένα καθήκοντά τους. Όταν στις 14 Ιοουλίου, νωρίς το πρωί, πλήθη λαού ορμάνε προς τα τείχη της Βαστίλλης ο διοικητής του φρουρίου προστάζει τη φρουρά να ανοίξει πυρ.

Αν και ο λαός έχει θύματα, συνεχίζει την επίθεση. Περνάνε τα χαντάκια και επιτίθενται εναντίον του φρουρίου. Οι ξυλουργοί και οι οικοδόμοι φτιάχνουν ό,τι χρειάζεται. Οι πυροβολητές περνάνε με το μέρος του λαού και χτυπάνε το φρούριο με τα κανόνια. Τα βλήματα σπάνε τις αλυσίδες μιας κινητής γέφυρας και ο λαός ορμάει και κυριεύει το φρούριο της Βαστίλλης.

Οι φυλακισμένοι που απελευθερώθηκαν εκείνη την ημέρα ήταν μόλις εφτά: τέσσερις παραχαράκτες, ο κόμης του Σολάνζ, που ήταν μέσα για κάποιο «σεξουαλικό πταίσμα», ένας τρελός που είχε γενειάδα μέχρι τη μέση και νόμιζε ότι ήταν ο Ιούλιος Καίσαρας και τέλος, ένας που είχε συλληφθεί για συνωμοσία εναντίον του βασιλιά.

Η νικηφόρα εξέγερση στις 14 Ιούλη 1789 είναι η αρχή της επανάστασης. Ο βασιλιάς και το κόμμα των φεουδαρχών αναγκάζονται, κάτω από την πίεση των λαϊκών μαζών, να υποχωρήσουν με τον βασιλιάα να δέχεται τις αποφάσεις της εθνοσυνέλευσης.

Τις μέρες αυτές, στο Παρίσι ιδρύεται το όργανο της αυτοδιοίκησης της πόλης – η δημοτική αρχή, που την αποτελούν αντιπρόσωποι των μεγαλοαστών. Συγκροτείται η αστική εθνοφρουρά με διοικητή τον μαρκήσιο Λαφαγιέτ, που ήταν αγαπητός στο λαό, γιατί είχε πάρει μέρος στον πόλεμο για την ανεξαρτησία των βορειοαμερικανικών αποικιών της Αγγλίας.

Η πτώση της Βαστίλλης έκανε τεράστια εντύπωση, όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά και πολύ πέρα από τα σύνορα της. Στη Ρωσία, στην Αγγλία, στα γερμανικά και στα ιταλικά κράτη, όλοι οι προοδευτικοί χαιρέτισαν με ενθουσιασμό τα επαναστατικά γεγονότα του Παρισιού.

Το άτυπο ξεκίνημα της Επανάστασης έλαβε χώρα μερικές εβδομάδες νωρίτερα, με την σύγκληση των Γενικών Τάξεων. Επειδή οι περισσότεροι εκπρόσωποι του κλήρου και των ευγενών αρνήθηκαν να συμμετάσχουν, οι εκπρόσωποι της Τρίτης Τάξης αποφάσισαν να προχωρήσουν μόνοι τους και ανακήρυξαν τη συνέλευση των τάξεων Εθνική Συντακτική Συνέλευση, την οποία όμως ο Λουδοβίκος δεν αναγνώρισε.

Ακολούθησε ο όρκος του Σφαιριστηρίου στις 20 Ιουνίου, με τους αντιπροσώπους της Τρίτης Τάξης να συμφωνούν να μην κάνουν πίσω εάν δε δώσουν Σύνταγμα στη Γαλλία. Ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΣΤ’ και η γυναίκα του βασίλισσα Μαρία Αντουανέτα αποκεφαλίστηκαν το 1793 στην γκιλοτίνα.

Τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς ψηφίζεται η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη με κεντρικό σύνθημα το τρίπτυχο, «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη», εμπνευσμένη από τα κηρύγματα των Διαφωτιστών. Το τελευταίο σημείο της διακήρυξης αναφέρει χαρακτηριστικά: «Όταν η κυβέρνηση παραβιάζει τα δικαιώματα του λαού, η επανάσταση είναι για το λαό, και για κάθε μερίδα του, το πιο ιερό κι αναγκαίο καθήκον.»

Η Γαλλική επανάσταση σήμανε την κατάργηση της απόλυτης μοναρχίας στην Ευρώπη και την αντικατάσταση του φεουδαρχικού συστήματος από το δημοκρατικό, και παράλληλα εμφατικά πλέον παρουσιάστηκε το καπιταλιστικό σύστημα, το οποίο και χρησιμοποιήθηκε προς όφελος της ανερχόμενης αστικής τάξης.

Οι εξελίξεις μετά την εξέγερση

Τον επόμενο χρόνο, η Εκκλησία της Γαλλίας, έγινε αυτοκέφαλη και οργανώθηκε στο πνεύμα της νέας τάξης πραγμάτων. Η Εκκλησία χωρίστηκε σε ενορίες.

Μαζί με την Εκκλησία αντέδρασαν και τα φεουδαρχικά κατάλοιπα της κοινωνίας. Βλέποντας ότι δεν έχουν μέλλον πια, άλλοι αυτομολούν στο εξωτερικό, βοηθώντας το αντεπαναστατικό κίνημα (Εμιγκρέδες) και άλλοι συμμαχούν με τη δεξιά πλευρά της νομοθετικής Εθνοσυνέλευσης (Γιρονδίνοι). Η αριστερή πλευρά της αστικής τάξης (Ιακωβίνοι) εκπροσωπούνταν από το Ροβεσπιέρο.

Ο ίδιος είχε πολλούς φίλους που του έδιναν το προσωνύμιο «Δημοσθένης» για τους δεινούς του λόγους στο λαό, αλλά και πολλούς εχθρούς που τον φώναζαν «Πίθηκο του Μιραμπό» συσχετίζοντάς τον με τον επαναστάτη της τρίτης τάξης κόμη ντε Μιραμπό.

Μαζί τους συμμαχεί μεγάλο μέρος του λαού που δεν έχουν πολιτικά δικαιώματα, οι λεγόμενοι «Sans culottes» (Αβράκωτοι ή Ξεβράκωτοι). Ήταν οι φτωχοί, χωρίς ιδιοκτησία, επαναστάτες.

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]