Στην ανακοίνωση της Επιτροπής επισημαίνεται πως: «Οι υπηρεσίες της Επιτροπής είναι ενήμερες και εξετάζουν την απόφαση του ΚΑΣ. Οι Ελληνικές Αρχές έχουν δεσμευθεί υπό τους όρους του Μνημονίου να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να προωθήσουν την ανάπτυξη του Ελληνικού, το οποίο αποτελεί μια κομβικής σημασίας επένδυση για την δημιουργία θέσεων εργασίας και ανάπτυξης».

Ολα αυτή την ώρα που γίνεται συντονισμένη προσπάθεια του Μαξίμου (Τζανακόπουλος, Φλαμπουράρης, Βερναρδάκης) να πειστεί η κοινή γνώμη ότι η απόφαση του ΚΑΣ για την επένδυση στο Ελληνικό αφήνει στο παρελθόν ενστάσεις και εμπόδια και καθαρίζει το τοπίο βρίσκεται από χθες σε πλήρη εξέλιξη, για να υποβαθμιστεί το γεγονός ότι η γνωμοδότηση του ΚΑΣ δεν είναι αυτή που ήθελε η κυβέρνηση και κυρίως δεν είναι αυτή που λύνει οριστικά το πρόβλημα.

«Μετά και τη χθεσινή γνωμοδότηση του ΚΑΣ γίνεται ένα μεγάλο βήμα για την υλοποίηση μιας σημαντικής επένδυσης στο Ελληνικό.

Εκμηδενίζονται οι νομικοί κίνδυνοι που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μελλοντικά ανυπέρβλητα εμπόδια για την υλοποίηση της επένδυσης», είπε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος, υποστηρίζοντας ότι «η κήρυξη αρχαιολογικού χώρου στην περιοχή δεν συνεπάγεται περιορισμούς δόμησης, αλλά μόνο αυξημένη επιτήρηση κατά την υλοποίηση της επένδυσης».

Πρόσθεσε ωστόσο ότι «η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να διασφαλίσει την επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης που ενδεχομένως θα απαιτηθούν στο μέλλον» και σημείωσε ότι «η συγκεκριμένη απόφαση είναι πλήρως συμβατή με τις υποχρεώσεις του Ελληνικού Δημοσίου και ανοίγει το δρόμο για να πληρωθεί το σύνολο των αναβλητικών αιρέσεων για τη μεταβίβαση των μετοχών της Ελληνικό Α.Ε. στον αντισυμβαλλόμενο».

«Η επένδυση στο Ελληνικό προχωράει», τόνισε από την πλευρά του -λίγο πριν από την προγραμματισμένη ενημέρωση των πολιτικών συντακτών από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο- ο υπουργός Επικρατείας και υπεύθυνος για τις επενδύσεις Αλέκος Φλαμπουράρης, προσθέτοντας ότι «για μια ακόμη φορά οι “Κασσάνδρες” διαψεύστηκαν». Μιλώντας νωρίτερα και από τους δύο, ο έτερος υπουργός Επικρατείας Χριστόφορος Βερναρδάκης ανέφερε πως η γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου «ξεκλειδώνει» την επένδυση από κάθε άποψη και εξέφρασε την εκτίμηση πως «οι επενδυτές θα αντιμετωπίσουν απολύτως θετικά τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ, καθώς όταν ένας χώρος κηρύσσεται αυξημένου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, δίνει και μεγαλύτερη αξία στην επένδυση».

Επί της ουσίας, με τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ δεν λύνεται ούτε το πολιτικό ούτε το πρακτικό πρόβλημα. Στελέχη της κυβέρνησης, που υποστήριζαν ότι για να στείλει σαφές μήνυμα υπέρ της προσέλκυσης επενδύσεων η κυβέρνηση οφείλει να προχωρήσει με νομοθετική ρύθμιση, το υποστηρίζουν και μετά τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ, για την οποία αναφέρουν πως «σύντομα θα αποδειχθεί ότι αποτελεί μήτρα νέων καθυστερήσεων».

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απέκλεισε εκ νέου ένα τέτοιο ενδεχόμενο, δηλαδή η κυβέρνηση να προχωρήσει με νομοθετική ρύθμιση τα πράγματα, παρακάμπτοντας το ΚΑΣ, του οποίου η θέση, βάσει νόμου, είναι γνωμοδοτική και όχι δεσμευτική.

Πριν από τον κ. Τζανακόπουλο όμως το είχε κάνει ήδη ο κ. Φίλης, ο οποίος είχε δηλώσει προειδοποιητικά προς το Μαξίμου ότι «με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, παράκαμψη θεσμικών οργάνων, και μάλιστα θεσμικών οργάνων με κύρος όπως το ΚΑΣ, δεν πρόκειται να υπάρξει».

Σε αυτό το σημείο βρίσκεται και η ουσία του πολιτικού προβλήματος. Για ένα μεγάλο κομμάτι του ΣΥΡΙΖΑ, ένα κομμάτι υψηλόβαθμων, μεσαίων, χαμηλόβαθμων στελεχών αλλά και ψηφοφόρων, το επιχείρημα της κυβέρνησης ότι άλλαξε άποψη και από φανατικός πολέμιος έγινε υπέρμαχος της επένδυσης στο Ελληνικό επειδή οι διαπραγματεύσεις από το 2015 και μετά με την εταιρία βελτίωσαν τη σύμβαση, είναι μόνο για το θεαθήναι.

Ο λόγος για τον οποίο το Μαξίμου δεν υιοθετεί σκληρή γραμμή στο θέμα και δεν λύνει το ζήτημα με πολιτική και νομοθετική παρέμβαση -όπως σύμφωνα με πληροφορίες έχει εισηγηθεί ο υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Στέργιος Πιτσιόρλας-, ώστε να σταλεί και το κατάλληλο σήμα στο επενδυτικό κοινό εντός και εκτός Ελλάδας, είναι η έλλειψη πυγμής της ηγεσίας της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ να έρθει σε αντιπαράθεση με αυτό το κομμάτι του κόμματος και των ψηφοφόρων.

Το Μαξίμου και προσωπικά ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης, που έχει βρεθεί στο στόχαστρο για τους χειρισμούς του στο θέμα του Ελληνικού, γνωρίζουν ότι την ίδια ώρα που η πρόεδρος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου Μαρία Βλαζάκη δεν απαντούσε στις κλήσεις του, συνομιλούσε με άλλα στελέχη και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Και τους ενημέρωνε για τις εξελίξεις, όπως και για το ότι είχε προγραμματίσει να συναντηθεί πριν από την κρίσιμη συνεδρίαση με στελέχη της επενδυτικής εταιρίας, γεγονός που το Μαξίμου δεν το γνώριζε εγκαίρως και το έμαθε αρκετά αργότερα.

Επί του πρακτέου, η κυβέρνηση αναμένει τη δημόσια -και όχι τις διαρροές- αντίδραση της επενδυτικής εταιρίας και τρέμει μήπως αυτή καταλήξει στο συμπέρασμα ότι με τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ αλλάζουν οι όροι της σύμβασης.

Συμβιβασμός στα 300 στρέμματα για τον αρχαιολογικό χώρο

Οι αρχαιολόγοι πανηγυρίζουν και η κυβέρνηση δηλώνει ικανοποιημένη τουλάχιστον σε επικοινωνιακό επίπεδο.

Ισως γιατί η λύση που επέλεξε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο για την κήρυξη αρχαιολογικού χώρου στο Ελληνικό ήταν η πιο «μαζεμένη». Περί τα 300 στρέμματα έναντι περίπου 3.000 χιλιάδων που ήταν η αρχική πρόταση. Μαζί με τις εκτάσεις που κηρύχθηκαν στους όμορους δήμους, ο νέος αρχαιολογικός χάρτης αριθμεί, στο σύνολό του, 2.000 στρέμματα.

Ηδη από την περασμένη Κυριακή γράφαμε πως το υπουργείο Πολιτισμού προσανατολίζεται στη λύση να κηρυχθεί μόνο ένα μικρό κομμάτι της επένδυσης ως αρχαιολογικός χώρος στα βορειοανατολικά του οικοπέδου. Οπως και έγινε. Η κήρυξη αφορά το τμήμα που βρίσκεται προς το αμαξοστάσιο του τραμ και τη λεωφόρο Βουλιαγμένης και περιλαμβάνει το λόφο Χασάνι και το ρέμα Τραχώνων. Στην απόφαση του ΚΑΣ, που ήταν ομόφωνη, περιλαμβάνεται και η κήρυξη/οριοθέτηση ως αρχαιολογικού χώρου και τμημάτων των όμορων Δήμων Ελληνικού-Αργυρούπολης και Αλίμου σε έκταση 1.600-1.700 στρεμμάτων.

Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η κήρυξη τμήματος της επένδυσης δεν θέτει περιορισμούς στη δόμηση. Υπό τον έλεγχο της αρχαιολογικής υπηρεσίας θα πραγματοποιηθούν οι εκσκαφικές εργασίες και στο υπόλοιπο κομμάτι του οικοπέδου «στη βάση τροποποιημένου μνημονίου συναντίληψης και συνεργασίας». Τώρα θα πρέπει να τοπογραφηθεί η περιοχή που κηρύχθηκε ώστε το σχέδιο να παραδοθεί στους επενδυτές. Σύμφωνα με κύκλους του ΥΠΠΟ, η τοπογράφηση θα ολοκληρωθεί σύντομα.

Η προχθεσινή συνεδρίαση του ΚΑΣ ήταν η τέταρτη κατά σειρά για το θέμα μετά την αναβολή που αποφασίστηκε την προηγούμενη Τρίτη με πρωτοβουλία της γενικής γραμματέως και προεδρεύουσας του Συμβουλίου Μαρίας Βλαζάκη, προκειμένου να τεθεί το θέμα της κήρυξης ή μη του χώρου. Τελικά κατευνάστηκαν τα πνεύματα; Ως προς το κομμάτι των αρχαιολόγων και φαινομενικά της κυβέρνησης φαίνεται πως ναι.

Η κυβέρνηση, που απειλούσε με παρέμβαση το ΚΑΣ, τώρα εκφράζει κι αυτή προς τα έξω την ικανοποίησή της. «Μεγάλο βήμα για την υλοποίηση της επένδυσης του Ελληνικού με σεβασμό στην κείμενη νομοθεσία και την πολιτιστική κληρονομιά», χαρακτήρισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Δημήτρης Τζανακόπουλος, την απόφαση. Σύμφωνα με τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστο Μαντά, «η απόφαση προφυλάσσει από μπλοκαρίσματα στο ΣτΕ».

Με χθεσινή ανακοίνωσή του ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εκφράζει την ικανοποίησή του για τη γνωμοδότηση. Τη χαρακτηρίζει «δικαίωση» που «επιβεβαιώνει την πίστη στους θεσμούς, την τήρηση του νόμου και την προάσπιση του κύρους του ΚΑΣ ως επιστημονικού συλλογικού οργάνου της αρχαιολογικής υπηρεσίας…».

Στη συνεδρίαση εγκρίθηκαν, επίσης ομόφωνα, το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ) και η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ). Στους όρους που πλαισιώνουν την απόφαση περιλαμβάνονται: η μη δόμηση της χερσονήσου του Αγίου Κοσμά που είναι κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος από τη δεκαετία του ’50, η προστασία αρχαίου λατομείου (που έμεινε εκτός κήρυξης) και η συμπερίληψή του σε ελεύθερο χώρο πρασίνου, η μεταφορά του γνωστού, από τη δεκαετία του ’60, ταφικού μνημείου στο Μητροπολιτικό Πάρκο, αλλά και η επανεξέταση του ύψους των κτιρίων που θα δημιουργηθούν. Ως ομόφωνη, η γνωμοδότηση του ΚΑΣ είναι ισχυρή. Θα πρέπει να υπογραφεί όμως από την υπουργό Πολιτισμού, Λυδία Κονιόρδου, η οποία ήταν αμέτοχη στο «δράμα» που συγκλόνισε το υπουργείο της τις τελευταίες ημέρες, καθώς πρωταγωνιστεί σε θεατρική παράσταση στο Βερολίνο!

«Μάχη» και για νεότερα μνημεία

Τους επόμενους μήνες αναμένεται να εκδοθεί ακόμα μία απόφαση, αυτή τη φορά για νεότερα μνημεία. Πρόκειται για την αίτηση 10 μελών της Επιτροπής Αγώνα για το Μητροπολιτικό Πάρκο Ελληνικού, οι οποίοι προσέφυγαν στο ΣτΕ για τρία κτίρια -το αρχικό κτίριο του πρώην Δυτικού Αεροσταθμού, ο παλαιός Πύργος Ελέγχου και το συγκρότημα πέντε κτιρίων του πρώην Αμερικανικού Κολεγίου Θηλέων-, τα οποία θεωρούν ότι θα έπρεπε να προστατευθούν λόγω της σπουδαιότητάς τους.