Ο πόλεμος όμως άλλαξε δραματικά τη ζωή τους, κάνοντάς τους να νιώθουν ευάλωτοι και παρίες. Από τη μια πολλοί γίνονται στόχοι μιας σχεδόν «θεσμικής» ρωσοφοβίας, που διαβρώνει αρκετά ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Από την άλλη υφίστανται συχνά πιέσεις από τις ρωσικές αρχές να γυρίσουν στην πατρίδα τους, όπου τους τάζουν προνόμια και ευνοϊκή μεταχείριση. Η άρνηση σε καθιστά αυτομάτως ύποπτο.

«Ελάχιστοι συμφοιτητές μου ξέρουν ότι είμαι Ρώσος. Αποφεύγω να αποκαλύπτω την εθνικότητά μου», είπε στο Politico ένας 20χρονος Μοσχοβίτης, που σπουδάζει στο Εξετερ της Βρετανίας. «Αν πω κάτι κακό για τη Ρωσία θα έχω προβλήματα εκεί. Αν πω κάτι καλό θα έχω προβλήματα εδώ», εξομολογείται το δράμα του. Στο Πανεπιστήμιο του Πόζναν (Πολωνία) κάποιοι Ρώσοι φοιτητές άκουσαν σοκαρισμένοι έναν καθηγητή να δικαιολογεί τη ρωσοφοβία ως την «ενδεδειγμένη στάση στα γεγονότα»! Η 33χρονη Ελενα Λέντνεβα είδε την αίτησή της για μεταπτυχιακά στο University of West London να απορρίπτεται «λόγω της κατάστασης στην Ουκρανία».

Η γυναίκα είναι κατά της εισβολής του Πούτιν, αλλά πού να κάθεται να εξηγεί… Το παρήγορο είναι ότι η πλειονότητα των ευρωπαϊκών ιδρυμάτων δεν υιοθετεί τη ναζιστική λογική της συλλογικής ευθύνης απέναντι στους Ρώσους σπουδαστές – όπως π.χ. το ανεκδιήγητο εσθονικό πανεπιστήμιο Ταρτού, που τους απαγόρευσε τον Μάρτιο τις νέες εγγραφές για λόγους «ασφαλείας». Αντιθέτως, κάποια τους στηρίζουν ηθικά και οικονομικά.

Το παράδοξο είναι ότι και η ρωσική ελίτ θα έβλεπε με καλό μάτι τον επαναπατρισμό τους για αποτρέψει την εκκόλαψη μιας κοσμοπολίτικης, μορφωμένης φουρνιάς αντικαθεστωτικών, όπως σημείωσε ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, Μιχαήλ Σουσλόφ.

(ΥΓ.: Με τέτοιο όνομα διάλεξε «λάθος» στρατόπεδο…).