Τους φαίνεται πιο άγριο να λένε ότι θα «την πέσουν» στην Ελλάδα μαύρα μεσάνυχτα, νομίζοντας ότι θα μας βρουν αγουροξυπνημένους; Ή εκεί στην Τουρκία πιστεύουν ότι η νύχτα παρέχει το κατάλληλο σκηνικό για αποτρόπαιες πράξεις; Δεν ξέρω. Το ψάχνω…

Βέβαια, ο δυτικός κόσμος πιστεύει πως αποτρόπαιη πράξη είναι ο πόλεμος, όποιος κι αν τον ξεκινά, με όποια αιτία ή αφορμή, γιατί οι πολιτισμένες χώρες λύνουν τις διαφορές τους είτε με διαπραγμάτευση είτε με κοινή προσφυγή στα διεθνή δικαστήρια. Πάντως, αυτό που λεγόταν στον εικοστό αιώνα ως «προσφυγή στα όπλα» δεν νοείται στον εικοστό πρώτο.

Η εμπειρία από τις καταστροφές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου έχει αφήσει τα σημάδια της στις προηγούμενες γενιές αλλά και στους τόπους όπου η πολεμική βαρβαρότητα άφησε πίσω της εκατοντάδες χιλιάδες θύματα. Οι συνεχείς απειλές της Τουρκίας εναντίον της Ελλάδας -αν και γελοίες στην επανάληψή τους- είναι κι ως ένα βαθμό απείκασμα της Τουρκίας ως σύγχρονης χώρας. Αλλά χώρα που χρησιμοποιεί απειλές, εκβιασμούς και υπερπτήσεις πάνω από τα νησιά του γείτονά του δύσκολα την αποκαλείς σύγχρονη χώρα.

Το δόγμα του Κ. Μητσοτάκη ήταν πως δεν πρέπει να σταματάς το διάλογο με χώρα με την οποία έχεις διαφορές. Πίστευε πως ο κίνδυνος εμπλοκής αυξάνει κάθετα, όταν δεν κάθεσαι σ’ ένα τραπέζι, ακόμη κι αν συμφωνήσεις ότι διαφωνείς με την αντίπερα όχθη. Βέβαια, μετά από αυτή την κοινή διαπίστωση, ακολουθεί και η συμφωνία προσφυγής στα διεθνή δικαστήρια, τα οποία δίνουν τη λύση σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Πιστεύω ότι η Τουρκία θεωρώντας εαυτήν ισχυρότερη της δικής μας άμυνας δεν θα συμφωνήσει να ακολουθήσουμε την ειρηνική διευθέτησης της μίας διαφοράς μας, στο Αιγαίο.

Και κατέστη φανερό και από την τελευταία φορά που η πρέσβης, επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού, συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό της. Αλλά η επίσημη Τουρκία, ακόμη κι όταν προσέρχεται σε συνομιλία, κλείνοντας πίσω της την πόρτα, σπεύδει να δηλώσει: «Θα έρθουμε νύχτα». Οπότε βρίσκω ότι η μόνη σωστή απάντηση είναι αυτή που έλεγε η γιαγιά μου, η Ζηνοβία: «Οποιος νύχτα περπατεί λάσπες και σκ… πατεί». Και συνέχιζε: «Κι όταν θα φέξει η αυγή ψάχνει γωνιά για να κρυφτεί».

Δεν ξέρω αν οι γείτονές μας έχουν ανάλογες παροιμίες κληρονομήσει από τη δική τους γιαγιά, αλλά υπάρχει ακόμη μία ανάλογη: «Της νύχτας τα καμώματα τα βλέπει η μέρα και γελά». Οποια παροιμία κι αν φαντασιώνονται ότι μπορούν να βάλουν σε εφαρμογή, να τη σκεφτούν δύο φορές. Η κατάληξη είναι πάντα μία: Δεν θα έχουν πού να κρυφτούν. Οχι, εμείς δεν απειλούμε κανέναν. Απλά ενημερώνουμε… για τις παροιμίες μας.