Πάντως, για το… ήδη «άνω-κάτω», μην έχετε αμφιβολία. Το διαπίστωσα χθες στον μανάβη: τα χόρτα 8 ευρώ -σε κιλό αναφέρομαι-, η ντομάτα 4,4, τα λεμόνια 2,5 και τα τσαουλιά 3,9. Δεν χωρεί αμφιβολία ότι οι αγρότες είναι σκληρά εργαζόμενοι και πρέπει, από τον κόπο τους, να ζουν με αξιοπρέπεια. Μπορεί να δουλεύουν όλο το χειμώνα, να έρθει ο καιρός που τα κλαδιά των δέντρων γέρνουν από καρπό ή η γη τους είναι έτοιμη να αποδώσει κι ένα δρολάπι να μην αφήσει τίποτε όρθιο.
Μετά έρχεται ο ΕΛΓΑ για την αποζημίωση. Φίλοι μου αγρότες λένε: «Δεν γίνεται να διαπιστώνεται από τον γεωπόνο που έρχεται για τον έλεγχο ολική καταστροφή της παραγωγής μας, αλλά στο ταμείο που πάω, να παίρνω εγώ ψίχουλα για αποζημίωση». Μήπως και αυτός ο έλεγχος μπορεί να μη γίνεται μονοπρόσωπος; Για την ασφάλεια της εκτίμησης, τουλάχιστον…
Σύγχυση ταυτοτήτων, απώλεια ισορροπίας
Οι αγρότες θυμούνται ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη μείωσε τη φορολογία τους. Ηταν δίκαιο και την έκανε πράξη. Διαπραγματεύτηκε την Κοινή Αγροτική Πολιτική και ο πρωθυπουργός είπε ότι μπορεί, με συντονισμένη προσπάθεια, να βελτιωθούν οι όροι της. Σταμάτησε τις παράνομες ελληνοποιήσεις προϊόντων εις βάρος της ελληνικής παραγωγής. Στην τετραετία που πέρασε, κατέβαλε ένα δισεκατομμύριο ευρώ σε αποζημιώσεις για τις φυσικές καταστροφές που παρέσυραν τις σοδειές τους. Δεν τα λες και λίγα.
Η εμφανής αλλαγή στον τρόπο της διεκδίκησης των αιτημάτων του «κινήματος των τρακτέρ» -με ημίωρο απαγορευτικό διέλευσης- κάνει, για την ώρα, την κοινή γνώμη να ανέχεται ότι οι τιμές των νωπών προϊόντων τραβούν την ανηφόρα. Δεν ξέρω αν οι αγρότες, μέσα στον ενθουσιασμό του αγώνα, σκέφτονται ότι η ακρίβεια δοκιμάζει τα νοικοκυριά, και κυρίως τα χαμηλά εισοδήματα. Δηλαδή, προσφορότερο είναι να μην το τραβήξουν στα άκρα, αλλά να συνεισφέρουν σε μια λύση win-win, όπως λέγεται στην… νεοαπλοελληνική.
Για επιδοτήσεις ούτε συζήτηση στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Τζάμπα πολιορκούνται οι Βρυξέλλες από Γάλλους, Γερμανούς και Πορτογάλους, Ιταλούς και Ισπανούς, καθισμένους στα τρακτέρ τους. Η μακρά περίοδος των παχιών αγελάδων παρήλθε. Θα ήταν καλύτερα αν ζητούσαν από την Ε.Ε. να τους δοθεί ουσιαστική τεχνική ή όποια άλλη βοήθεια για να αυξήσουν την παραγωγή τους. Τον έλεγχο των τιμών από το χωράφι στον έμπορο. Ωστόσο, στο «διά ταύτα», οι αγρότες οφείλουν να έχουν στο νου τους ότι το «μηδέν άγαν» αποτελεί το μέτρο ακόμη και για δίκαιες διεκδικήσεις…