Τιτάνια έργα και τα δύο, τα οποία έφερε εις πέρας με απαράμιλλη επιστημονική ικανότητα και αστείρευτο κέφι. Είχε πάθος ο Δημήτρης Παντερμαλής για αυτά που έκανε και το μετέδιδε με τον τρόπο που μιλούσε και εκινείτο. Με τις κεφάτες γραβάτες του, με την ευφράδεια και τις ωραίες ιστορίες του, με το γεμάτο ζωντάνια βλέμμα του που σκάναρε τα πάντα σε λίγα δευτερόλεπτα. Ο θάνατος του χαρισματικού Δημήτρη Παντερμαλή είναι τεράστια απώλεια για το πολιτιστικό κεφάλαιο αυτού του τόπου. Το κενό που αφήνει πίσω του προστίθεται στο δυσαναπλήρωτο κενό που άφησε ο θάνατος του Αγγελου Δεληβορριά.

«Δεν υπάρχουν εύκολοι δρόμοι», έλεγε και όλοι καταλαβαίναμε πως αναφερόταν στην ιστορία του Μουσείου της Ακρόπολης. Τι εθνική περιπέτεια και αυτή, που συνοδεύτηκε από όλα τα καλά, τα στραβά και τα ανάποδα αυτού του τόπου. Γκρίνια, μιζέρια, καταγγελίες, κομματική τύφλωση, αλλά και ατελείωτη δουλειά, ευρηματικότητα, παθιασμένη αφοσίωση και, τελικά, δικαίωση. Ο Δημήτρης Παντερμαλής, όπως και όλοι όσοι πίστεψαν από την αρχή στην ιδέα, στη μορφή και τη φιλοσοφία του νέου Μουσείου, αντιμετώπισε μεγάλο πόλεμο και δικαστικές περιπέτειες που αποδείχθηκαν άχρηστες, ανώφελες και μικροπρεπείς. Δεκατρία χρόνια μετά τα εγκαίνια του νέου Μουσείου της Ακρόπολης, η ιδέα νίκησε.

Οσοι έζησαν εκείνη την εποχή θυμούνται πως για κάθε λύση οι γνωστοί άγνωστοι δημιουργούσαν ένα πρόβλημα. «Μερικές φορές μού λένε: “Μα βάζετε αυτό έτσι; Δεν έχει ξαναγίνει!”. Με μεγάλη χαρά, σας λέω πως είμαστε οι πρώτοι που το κάνουμε με διαφορετικό τρόπο και θέλουμε να δοκιμαστούμε για αυτό», ήταν η απάντησή του σε όσους γκρίνιαζαν επειδή οι ιππείς μπήκαν σε μία ομάδα παρόλο που έχουν χρονολογικές διαφορές ή επειδή οι επισκέπτες θα μπορούσαν να δουν από απόσταση αναπνοής την πίσω όψη των Καρυάτιδων. «Αν δεν μας αφορά ο επισκέπτης, τότε δεν χρειαζόμαστε μουσεία, αλλά αρχαιολογικές αποθήκες για μελέτες», τους αποστόμωνε.

Οταν τον Ιούνιο του 2009, λίγα 24ωρα πριν από τα εγκαίνια, του ζήτησα να απαριθμήσει τα 10 σπουδαιότερα έργα του Μουσείου, η απάντησή του ήταν, φυσικά, πως αυτό ήταν αδύνατο. Και με έναν σχεδόν παιδικό ενθουσιασμό άρχισε να απαριθμεί: «Θα μπορούσα να πω ότι στην αρχαϊκή αίθουσα εντυπωσιάζουν, κυρίως, τα αετώματα του αρχαίου ναού και του αρχαϊκού. Αλλά πώς να μην πω και για τις Κόρες που είναι όλες αριστουργήματα; Δεν μπορώ να ξεχωρίσω την Πεπλοφόρο ως την πιο όμορφη, γιατί όλη η συλλογή είναι μοναδική. Επειτα, είναι τα έργα του αυστηρού ρυθμού. Ο Παις του Κριτίου είναι αριστούργημα, αλλά δεν μπορώ να πω ότι η κεφαλή του είναι πιο σημαντική από την κεφαλή του Ξανθού Εφήβου, ο οποίος είναι επίσης ένα λαμπρό έργο της ιδίας περίπου εποχής. Συνέπεσε, βλέπετε, να υπάρχουν σπουδαίοι καλλιτέχνες, ο ένας δίπλα στον άλλο. Στην εποχή του Φειδία υπήρξαν ο Αλκαμένης, ο Αγοράκριτος, πρώτα ονόματα όλοι. Τι να πει κανείς; Οτι τα γλυπτά της Αθηνάς Νίκης είναι προτιμητέα ή τα γλυπτά του Ερεχθείου ή τα γλυπτά του Παρθενώνα;».

Ομως, αν η ψυχή του ήταν στην Ακρόπολη, η καρδιά του ήταν στο Δίον. Αν δεν υπήρχε ο Παντερμαλής, δεν θα υπήρχε σήμερα αυτός ο εθνικής σημασίας και παγκόσμιας εμβέλειας αρχαιολογικός χώρος. Κινητοποίησε έναν ολόκληρο μηχανισμό, κίνησε γη και ουρανό και κατάφερε να πείσει πως κάτι σπουδαίο υπάρχει σε αυτόν τον ιερό τόπο των Μακεδόνων. Ως διευθυντής της πανεπιστημιακής ανασκαφής, ευτύχησε κάποια στιγμή να έχει μια μεγάλη ομάδα από αρχαιολόγους, φοιτητές Αρχαιολογίας, αρχιτέκτονες, φοιτητές Αρχιτεκτονικής, γεωφυσικούς, συντηρητές και έμπειρους εργάτες ανασκαφής «που δεν τους τρόμαζε να σκάβουν στη λάσπη και στα νερά με οποιονδήποτε καιρό». Στη γη αυτή επέστρεψε.