Κακή συμμόρφωση στη διαχείριση της νόσου

Οι διαβητικοί ασθενείς υποφέρουν από έντονο ψυχολογικό στρες. Η νόσος αυτή επηρεάζει την καθημερινότητά τους. Μελέτες έχουν δείξει ότι το ψυχολογικό στρες και οι συναισθηματικές διαταραχές οδηγούν στην κακή ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Αντίθετα, η αντιμετώπιση και η διαχείριση των συναισθημάτων βελτιώνουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.

Οι συναισθηματικές και ψυχολογικές ανάγκες των ασθενών με σακχαρώδη διαβήτη είναι σύνθετες και είναι σημαντικό να αναγνωριστούν εγκαίρως. Τα κυριότερα ψυχολογικά/ψυχιατρικά προβλήματα είναι:

• Κατάθλιψη

Είναι η πιο συχνή διαταραχή στους διαβητικούς. Επηρεάζει άμεσα την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Σχετίζεται με αυξημένη θνησιμότητα. Η φυσική και η κοινωνική δραστηριότητα περιορίζονται σε μεγάλο βαθμό. Υπάρχει αίσθημα ανικανότητας. Ο ασθενής παραμελεί την προσωπική του φροντίδα, λόγω των αρνητικών σκέψεων και της παθητικής συμπεριφοράς. Η κατάθλιψη συσχετίζεται με τον γλυκαιμικό έλεγχο.

• Γενική δυσκολία στη διαχείριση της νόσου και των επιπτώσεών της.
• Αγχώδεις διαταραχές.
• Χρόνιο στρες.
• Διαταραχές ύπνου.
• Διατροφικές διαταραχές, κυρίως ψυχογενή βουλιμία.
• Σεξουαλικές διαταραχές – διαταραχές στύσης/χαμηλή σεξουαλική διάθεση.
• Διαταραχή προσωπικότητας.
• Αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, χαρακτηρίζει, κυρίως, τον αρρύθμιστο διαβήτη.
• Μείζων καταθλιπτική διαταραχή – πολυδιάστατη διαταραχή που αφορά την αλληλεπίδραση βιολογικών και ψυχολογικών παραγόντων.
• Delirium (σχετίζεται με υπογλυκαιμικά επεισόδια).

Οι συναισθηματικές διαταραχές έχουν επιπτώσεις σε διάφορους τομείς της ζωής του:

• Μη υγιεινό τρόπο ζωής.
• Μη τήρηση κανόνων σωστής διατροφής.
• Αποφυγή σωματικής άσκησης.
• Καταχρήσεις (κάπνισμα, αλκοόλ).
• Μη συμμόρφωση στην ορθή φαρμακευτική αγωγή.
• Παράλειψη της τακτικής ιατρικής παρακολούθησης και των εργαστηριακών εξετάσεων για έλεγχο υπεργλυκαιμίας/υπογλυκαιμίας.
• Αποφυγή ελέγχου για τυχόν επιπλοκές στο οφθαλμολογικό, στο νεφρικό και το καρδιαγγειακό σύστημα.

Η στήριξη από το περιβάλλον

Ο τρόπος με τον οποίο ο ασθενής προσλαμβάνει και αντιλαμβάνεται τη νόσο επηρεάζει άμεσα τον τρόπο με τον οποίο θα αντιδράσει και θα αντιμετωπίσει την ασθένειά του. Υπάρχει η φάση της διάγνωσης, όπου εκεί επικρατούν αρνητικά συναισθήματα, όπως άγχος, άρνηση, θυμός, ενοχή και φόβος. Στη συνέχεια ακολουθεί η φάση αποδοχής, όπου ο ασθενής αποδέχεται την κατάσταση και συνειδητοποιεί πως θα ζήσει με αυτήν τη χρόνια ασθένεια. Σε αυτήν την περίοδο, ιδιαίτερα σημαντική είναι η σωστή ενημέρωση από το ιατρικό προσωπικό και η στήριξη από το περιβάλλον, ώστε να υπάρξει μια καλύτερη προσαρμογή της ασθένειας στην καθημερινότητά του. Ολα αυτά συμβάλλουν στη συμμόρφωση του ασθενούς στη θεραπεία του.

Ο φόβος για τις βελόνες

Ειδικό θέμα προκύπτει με την αποδοχή των ασθενών στη φαρμακευτική αγωγή με ινσουλίνη. Τα προβλήματα που προκύπτουν είναι ο φόβος για τις βελόνες-ενέσεις, η εκπαίδευση πάνω σε αυτό για τη σωστή χορήγηση και την καθημερινή μέτρηση, ο φόβος υπογλυκαιμίας και η συχνή παρακολούθηση των επιπέδων γλυκόζης.

Καθοριστικός ο ρόλος του ψυχολόγου στη διαχείρηση του διαβήτη

Η ύπαρξη σοβαρών ψυχολογικών-συναισθηματικών διαταραχών σε διαβητικούς ασθενείς έχει συνδεθεί με κακή ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης, αυξημένη νοσηρότητα και επιπλοκές, αυξημένη θνησιμότητα. Η ψυχολογική υποστήριξη και οι ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις έχουν σημαντική και θετική επίπτωση στην πορεία της νόσου, στην πρόγνωση, στην πρόληψη των επιπλοκών και, τελικά, στην επαρκή γλυκαιμική ρύθμιση. Ο ψυχολόγος, πάντα σε συνεργασία με το ιατρικό προσωπικό, έχει εκπαιδευτεί κατάλληλα, ώστε να βοηθήσει τον ασθενή να κατανοήσει, να ερμηνεύσει και να αποδεχθεί τα αρνητικά συναισθήματά του και τη συμπεριφορά του. Ενισχύει τις ικανότητες και τις δεξιότητες του ασθενούς για να διαχειριστεί σωστά τη νόσο. Ως θεραπευτικές παρεμβάσεις προτείνονται διάφορα είδη ψυχοθεραπείας, όπως η γνωσιακή-συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία, συμβουλευτική, συστημική, υπαρξιακή.

Συνεργασία διαφορετικών ειδικοτήτων

Καθοριστικό ρόλο έχει η ολιστική αντιμετώπιση του ασθενούς. Επισημαίνεται η σωστή συνεργασία ενός διαβητολόγου, ενός διατροφολόγου, ενός ψυχολόγου, ώστε να αντιμετωπιστεί ο ασθενής ως «όλον», «σώμα και ψυχή».

Αντιμετωπίζοντας τις ψυχολογικές ανάγκες των διαβητικών βοηθάμε στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς και έχουμε μακροχρόνια οφέλη για καλύτερη έκβαση της νόσου και για καλύτερη προσωπική, οικογενειακή, επαγγελματική και κοινωνική ζωή.

*Από το ένθετο Διαβήτης που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής

Ειδήσεις Σήμερα

Ζουν το όνειρο στο Μπαλί -Οι χλιδάτες διακοπές για Χριστίνα Μπόμπα και Σάκη Τανιμανίδη

Επιστρέφει η Μυρτάλη στη Γη της ελιάς

Πυρ και μανία ο Σάββας Πούμπουρας – Η ενόχληση των εκπομπών

Το διαφορετικό Πάσχα των Ντε Γκρες – Γιατί φέτος δεν θα είναι τίποτα ίδιο

Ο Iησoύς από τη Ναζαρέτ: Πότε και σε ποιο κανάλι θα προβληθεί

 Άγιος Παΐσιος – Από τα Φάρασα στον Ουρανό: Αυτό είναι το φινάλε της εμβληματικής σειράς

Τα αφράτα πασχαλινά κουλουράκια της γιαγιάς – Βήμα βήμα η συνταγή