«Τη Δικαιοσύνη όπως αυτή γίνεται κατανοητή σε ένα δίκαιο κράτος, σ’ ένα κράτος που αναγνωρίζει το πρόσωπο ως ηθική υπόσταση» (από το ρεπορτάζ του Απόστολου Λακασά, «Καθημερινή», 24.04.2018).

Τι θα έγραφε άραγε, τι θα έλεγε σήμερα στους φοιτητές του αν ήταν ακόμα εδώ; Πώς θα κατέκρινε και θα αντέκρουε την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ για τις αμβλώσεις, που γυρίζει μια ολόκληρη χώρα στον προηγούμενο αιώνα; Σίγουρα θα την κατακεραύνωνε με νομικά επιχειρήματα, μα πάνω από όλα με κοινωνική και αξιακή ενσυναίσθηση και με βαθύ σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, που είναι «η εξουσία μου να πράξω αυτό που θέλω ή να αρνηθώ να πράξω αυτό που οι άλλοι μου επιβάλλουν».

Πριν λίγες ημέρες, σε μια σεμνή και συγκινητική τελετή, παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, δόθηκε το όνομα του Σταύρου Τσακυράκη στην πτέρυγα της βιβλιοθήκης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που είναι αφιερωμένη στην ελευθερία της έκφρασης. Ενας ελάχιστος φόρος τιμής, όπως είπε η κ. Σακελλαροπούλου, «στον “ενοχλητικό” στοχαστή που ανάλωσε την επιστημονική του δεινότητα στην ανάδειξη της αξίας της ελευθερίας».

Τα όσα συμβαίνουν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού με τη σκοτεινή κληρονομιά που άφησε ο Ντόναλντ Τραμπ και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία δείχνουν πόσο εύθραυστος είναι ο κόσμος των δικαιωμάτων και της ελευθερίας, πόσο εύθραυστος είναι ο κόσμος μας γενικά. Η Δημοκρατία, η Δικαιοσύνη, το σύγχρονο Κράτος Δικαίου, το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση, η ισότητα των γυναικών, η προστασία της παιδικής ηλικίας, όλα αυτά για τα οποία είναι περήφανη η Δύση, κατακτήθηκαν με αγώνες, αλλά δεν είναι δεδομένα.

Οσοι πιστεύουν λοιπόν πως δεν έχουν σημασία τα πρόσωπα, πως όλοι οι πολιτικοί ή όλοι οι δικαστές είναι ίδιοι, ας κοιτάξουν τι συμβαίνει όταν ένας λαϊκιστής, μισογύνης και ξενοφοβικός τύπος όπως ο Τραμπ αποκτά πολιτική εξουσία. Πριν φύγει από τον Λευκό Οίκο, πρόλαβε να διορίσει στο Ανώτατο Δικαστήριο δικούς του δικαστές, εδραιώνοντας την πλειοψηφία 6-3 υπέρ των Συντηρητικών. Μια πλειοψηφία που αποφάσισε να ποδοπατήσει το δικαίωμα των γυναικών να ορίζουν το σώμα τους.