Γράφει η Δέσποινα Κονταράκη

Η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών, για παράδειγμα, απηύθυνε έκκληση στην Ευρωπαϊκή Ενωση για να καταστήσει τα εμβόλια και τις θεραπείες κατά των πανδημιών παγκόσμια δημόσια αγαθά, δωρεάν προσβάσιμα σε όλους. Θέτει μάλιστα πολύ συγκεκριμένα νομικά ζητήματα, όπως για παράδειγμα τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας να μην παρεμποδίζουν την προσβασιμότητα στο μελλοντικό εμβόλιο, καθώς και την εξασφάλιση ότι η νομοθεσία της Ε.Ε. για τα δεδομένα και την εμπορική αποκλειστικότητα δεν περιορίζει την άμεση αποτελεσματικότητα των υποχρεωτικών αδειών που εκδίδουν τα κράτη-μέλη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε κατ’ αρχάς αποδεκτό το αίτημα καταχώρισης της Πρωτοβουλίας, που αυτό σημαίνει ότι οι διοργανωτές μπορούν να ξεκινήσουν, μέσα στους επόμενους 6 μήνες, τη διαδικασία συλλογής υπογραφών υποστήριξης εντός ενός έτους. Εάν η πρωτοβουλία συγκεντρώσει, μέσα σε ένα έτος, 1 εκατομμύριο δηλώσεις υποστήριξης από τουλάχιστον 7 διαφορετικά κράτη-μέλη, η Επιτροπή θα πρέπει να αντιδράσει εντός 6 μηνών, αποδεχόμενη ή απορρίπτοντας το αίτημα, αλλά σε κάθε περίπτωση αιτιολογώντας το σκεπτικό της.

Υπάρχουν όμως και άλλοι τρόποι, λίγο πιο εύκολοι, αρκεί να έχεις πάρει διαζύγιο από τη λογική. Να φτιάξεις, για παράδειγμα, ένα γκρουπ στο facebook, να το ονομάσεις «κανένα παιδί με μάσκα στο σχολείο» και να το δεις να γεμίζει από κάτω με αναρτήσεις από τον Γαβριήλ τον μοναχό, τον Κώστα τον Μονομάχο και τη Μαιρούλα τη Μανούλα. Ολοι τους έτοιμοι να καταβροχθίσουν τον Μπιλ Γκέιτς, τα τσιπάκια του διαβόλου και τα εμβόλια που μαζί με το 5G θα μας μετατρέψουν σε ζόμπι. Η παρανοϊκή συνωμοσιολογία, η παραπληροφόρηση και η εκμετάλλευση της άγνοιας είναι πολύ πιθανόν να συγκεντρώσουν περισσότερους υποστηρικτές από όσους η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών. Η αλήθεια είναι ότι ζούμε όλοι στην ίδια ήπειρο. Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν;

Οι διωκτικές αρχές πράττουν ήδη το καθήκον τους συγκεντρώνοντας στοιχεία και αξιοποιώντας κάθε συνταγματική δυνατότητα που τους δίνει ο νόμος για την προστασία της δημόσιας υγείας και την αποτροπή διασποράς ψευδών ειδήσεων. Δυστυχώς, όμως, αυτό δεν φθάνει, αφού για κάθε κεφάλι που κόβεται, φυτρώνουν άλλα δέκα. Χρειάζεται σοβαρή και όχι σοβαροφανής ενημέρωση των πολιτών όλων των ηλικιών, μέσα από τα αντίστοιχα κανάλια μετάδοσης, ώστε να φθάσει παντού. Εφημερίδες, τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί σταθμοί, δημόσιοι φορείς αλλά και δημοφιλή μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το facebook και το ΤikΤok, πρέπει να χρησιμοποιηθούν από την κυβέρνηση, τον ΕΟΔΥ και τους επιστήμονες ακόμα πιο δυναμικά. Στο δηλητήριο των fake news, το μόνο αντίδοτο που υπάρχει είναι η ενημέρωση.