Γράφει ο Κωνσταντίνος Μίχαλος*
Η Oxford Economics σε πρόσφατη έκθεση τοποθετεί την Ελλάδα στην κορυφή των χωρών της Ευρώπης, οι οποίες θα έχουν τη μεγαλύτερη και πιο απότομη αύξηση της ανεργίας λόγω του κορονοϊού, επισημαίνοντας μάλιστα ότι θα δυσκολευτεί περισσότερο να ανακάμψει μακροπρόθεσμα από το πλήγμα.
Στις εαρινές εκτιμήσεις της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάνει λόγο για εκτίναξη της ανεργίας στη χώρα στα επίπεδα του 20% φέτος και για ένα νέο κύμα 160.000 ανέργων λόγω των συνεπειών της πανδημίας. Ο βαθμός στον οποίο θα επαληθευθούν αυτές οι προβλέψεις θα εξαρτηθεί βεβαίως από μια σειρά παραγόντων, όπως το ποια θα είναι τελικά η επίδραση στον τουρισμό και το αν θα υπάρξει και νέα φάση εξάπλωσης του ιού μετά τον Σεπτέμβριο. Ωστόσο, ακόμη και με τα πιο αισιόδοξα σενάρια, είναι βέβαιο ότι στους επόμενους μήνες θα έχουμε μια δραματική αύξηση της ανεργίας, για πρώτη φορά μετά το 2013.
Για να περιοριστεί ο κίνδυνος κατάρρευσης της αγοράς εργασίας χρειάζεται άμεση και αποτελεσματική αντίδραση, ενταγμένη στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας. Είναι κατ’ αρχήν απαραίτητη η στήριξη των επιχειρήσεων που πλήττονται από την κρίση με μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας, η εφαρμογή πολιτικών επιδότησης της εργασίας με αξιοποίηση εθνικών και κοινοτικών πόρων, καθώς και η παροχή φορολογικών και άλλων κινήτρων για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Επίσης θα πρέπει να προχωρήσουν ταχύτερα δράσεις για τη διευθέτηση των θεμάτων τηλε-εργασίας, για την αναβάθμιση του συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, αλλά και του συστήματος διά βίου εκπαίδευσης με στόχο την ενίσχυση και προσαρμογή των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού.
Σύγχυση ταυτοτήτων, απώλεια ισορροπίας
Εξίσου απαραίτητο είναι να δημιουργηθεί ένα ισχυρό δίχτυ κοινωνικής προστασίας για τους ανθρώπους που χάνουν τη δουλειά τους, ώστε να μπορέσουν να επιβιώσουν και να σταθούν ξανά στα πόδια τους. Χρειάζονται, στο πλαίσιο αυτό, σοβαρά προγράμματα κοινωφελούς εργασίας, επιμόρφωσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων, ώστε να αποτραπεί ο κίνδυνος της περιθωριοποίησης και να διευκολυνθεί η επανένταξη των ανέργων στην παραγωγή.
Παράλληλα, θα πρέπει να επιταχυνθούν οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, με σκοπό τη δημιουργία νέων άμεσων και έμμεσων θέσεων εργασίας σε όλη τη χώρα. Σημαντικό εργαλείο σε αυτή την κατεύθυνση είναι η ταχύρρυθμη υλοποίηση ενός σοβαρού προγράμματος δημοσίων επενδύσεων και ΣΔΙΤ, προκειμένου να προκηρυχθούν άμεσα νέα έργα.
Θα πρέπει, επίσης, να δοθούν νέα κίνητρα για την προσέλκυση νέων παραγωγικών επενδύσεων, με έμφαση σε τομείς στους οποίους η χώρα διαθέτει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και οι οποίοι μπορούν να υποστηρίξουν όχι μόνο νέες, αλλά και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Μεταξύ αυτών είναι η έρευνα και ανάπτυξη φαρμάκων και η παραγωγή γενοσήμων, η πράσινη ενέργεια, οι μεταφορές και η εφοδιαστική αλυσίδα, ο τουρισμός, με την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών όπως ο ιατρικός τουρισμός, η μεταποίηση αγροτικών προϊόντων κ.ά.
Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια για άλλη μια χαμένη δεκαετία. Η συγκράτηση της ανεργίας και η ενίσχυση της απασχόλησης είναι μια μάχη που πρέπει να κερδίσουμε, επιστρατεύοντας το σύνολο των πόρων, των εργαλείων, της εμπειρίας που διαθέτουμε. Μπορούμε να την κερδίσουμε, με ουσιαστικό διάλογο, με σχέδιο και γνώση, με συνεργασία και συστράτευση της Πολιτείας και όλων των κοινωνικών εταίρων.
*Ο Κωνσταντίνος Μίχαλος είναι Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος και του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Αθηνών
Από την έντυπη έκδοση