Γράφει ο Γιώργος Κύρτσος*

Το ερώτημα είναι εάν από τα χαρτιά, τις προγνώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, θα περάσουμε στην πράξη, δηλαδή στην επιστροφή στην οικονομική και την κοινωνική ανάπτυξη. Κατά την άποψή μου, η προγραμματισμένη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης μπορεί να απειληθεί από τις μεγάλες εκκρεμότητες που παρατηρούνται στον οικονομικό τομέα.

Το παραμύθι με το χρέος

Ο κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του έχουν ειδικευθεί στη μυθολογία του χρέους του Ελληνικού Δημοσίου. Τα τελευταία δύο χρόνια πηγαίνουν από τον έναν οικονομικό μύθο στον άλλο δημιουργώντας σύγχυση με μεγάλο κόστος για την οικονομία.

Ξεκίνησαν υποσχόμενοι τη διαγραφή του χρέους, συνέχισαν δεσμευόμενοι υπέρ της μείωσής του και κατέληξαν να υπογράψουν την αναδιάρθρωση του χρέους με τον κύριο όγκο της να ετεροχρονίζεται για μετά την ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος-Μνημονίου. Ο ετεροχρονισμός της αναδιάρθρωσης κρίθηκε αναγκαίος από τους Ευρωπαίους εταίρους και πιστωτές εξαιτίας της κρίσης αξιοπιστίας που εκδηλώθηκε εις βάρος της ελληνικής κυβέρνησης. Εστειλαν με τον τρόπο αυτόν το μήνυμα ότι πρώτα θα εφαρμοστούν τα συμφωνηθέντα και θα βγει η Ελλάδα από το Μνημόνιο τον Αύγουστο του 2018 και μετά θα γίνουν οι σχετικές ρυθμίσεις.

Αφού υπέγραψε τον ετεροχρονισμό της αναδιάρθρωσης του χρέους του Ελληνικού Δημοσίου ο κ. Τσίπρας επανήλθε διεκδικώντας -σε επικοινωνιακό επίπεδο- λύση «εδώ και τώρα» στο πρόβλημα του χρέους του Ελληνικού Δημοσίου. Εμφάνισε, μάλιστα, τον πρόεδρο των ΗΠΑ, κ. Ομπάμα, σαν δυναμικό υποστηρικτική των θέσεων της κυβέρνησης και έτοιμο να επιβάλει τις απόψεις του για το χρέος στο Βερολίνο.

Στην πραγματικότητα, η αμερικανική παρέμβαση είχε πάντα περιορισμένη σημασία για τον απλούστατο λόγο ότι οι ΗΠΑ δεν συμμετέχουν στη χρηματοδότηση του ελληνικού χρέους. Σε απλά ελληνικά, περιγράφουν ρυθμίσεις που αφορούν στους πιστωτές της Ελλάδας χωρίς να βάζουν λεφτά στο τραπέζι. Η διαφορά είναι τεράστια και έχει επισημανθεί στο παρελθόν από τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας, κ. Σόιμπλε, με τη χαρακτηριστική φράση: «Εάν οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται για το χρέος της Ελλάδας, ας διαθέσουν για το σκοπό αυτό 50 δισ. ευρώ».

Με την εκλογή Τραμπ καταρρέει η μυθολογία του χρέους που ανέπτυξαν για μία ακόμη φορά ο κ. Τσίπρας και οι συνεργάτες του, εφόσον είναι γνωστό ότι ο μεγάλος νικητής των αμερικανικών εκλογών δεν πρόκειται να ακολουθήσει την πολιτική Ομπάμα στα περισσότερα θέματα ούτε έχει εκφράσει ενδιαφέρον για τη διαχείριση του ελληνικού χρέους. Αντίθετα, θεωρεί ότι η σχετική αρμοδιότητα ανήκει στους Ευρωπαίους πιστωτές της Ελλάδας.
Εχει υποχρέωση, λοιπόν, ο κ. Τσίπρας να βάλει τέλος στην επικοινωνιακή προσπάθεια της κυβέρνησης να εμφανίσει τη ρύθμιση του χρέους «εδώ και τώρα» σαν αναγκαία προϋπόθεση για να βγει η οικονομία από την κρίση. Γνωρίζουμε όλοι και φυσικά γνωρίζει ο ίδιος, εφόσον το έχει υπογράψει, ότι σε επίπεδο Eurogroup έχει αποφασιστεί ο μεγάλος όγκος της αναδιάρθρωσης του χρέους να γίνει μετά τον Αύγουστο του 2018. Αυτό δεν αποκλείει την έναρξη της συζήτησης για το τι θα γίνει τότε αλλά είναι εντελώς διαφορετική η περιγραφή των μελλοντικών ενεργειών από την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος για την οποία υποτίθεται ότι παλεύει η κυβέρνηση.

«Εμφύλιος» στις τράπεζες

Στις τράπεζες έχει δημιουργηθεί ένα περίεργο καθεστώς με τα ανώτατα στελέχη ορισμένων από αυτές να δίνουν μάχη επικράτησης υπονομεύοντας την ενιαία διαχείριση και την αποτελεσματικότητά τους. Εχουμε να κάνουμε με τα αποτελέσματα της τρίτης ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, την οποία προκάλεσε το αποτυχημένο πείραμα των Τσίπρα – Βαρουφάκη. Οσο διαρκεί ο εσωτερικός εμφύλιος με τα διάφορα κέντρα αποφάσεων από το Μαξίμου και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας μέχρι τις ευρωπαϊκές εποπτικές αρχές των τραπεζών και τους εκπροσώπους της τετραμερούς να αγωνίζονται να επιβάλλουν τους ανθρώπους τους στις διοικήσεις των τραπεζών καθυστερούν η αναγκαία εξυγίανσή τους και η επαρκής χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας.

Οι επιχειρήσεις, ιδιαίτερα οι μικρομεσαίες, «σκάνε» η μία μετά την άλλη εξαιτίας της έλλειψης τραπεζικής χρηματοδότησης, ενώ με το πέρασμα του χρόνου γίνεται ακόμη πιο δύσκολη η διαχείριση των «κόκκινων» δανείων. Από τη μία, οι διοικήσεις των τραπεζών δυσκολεύονται να προωθήσουν τις αναγκαίες ρυθμίσεις και, από την άλλη, η κοινωνία και διάφορες ομάδες διαμαρτυρομένων παρακολουθούν τις εξελίξεις για να ματαιώσουν τους προγραμματισμένους πλειστηριασμούς των ακινήτων.

Δημιουργείται, έτσι, μια εκρηκτική κατάσταση, με ορισμένες συστημικές τράπεζες να μοιάζουν πλέον με μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης και τους Ευρωπαίους εταίρους να προειδοποιούν, σε κάθε ευκαιρία, ότι, αν συνεχιστεί η καθυστέρηση στην αποτελεσματική διαχείριση των «κόκκινων» δανείων, μπορεί τελικά να καταλήξουμε σε ένα κυπριακού τύπου bail in, εφόσον δεν θα δοθούν πρόσθετα κεφάλαια στην Ελλάδα για μια νέα ανακεφαλαιοποίηση που θα καταστεί αναγκαία εξαιτίας του εξαιρετικά υψηλού ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Επικίνδυνη καθυστέρηση

Παρατηρείται επίσης επικίνδυνη καθυστέρηση στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων και στην προσαρμογή της ελληνικής οικονομίας στις νέες συνθήκες. Η κυβέρνηση κερδίζει πολιτικό χρόνο -με την έννοια της παραμονής της στην εξουσία- αξιοποιώντας τη θεσμική και την πολιτική κρίση που έχει ξεσπάσει στην Ε.Ε. μετά το Brexit και αναμένεται να κλιμακωθεί μετά την εκλογική επικράτηση του Ντόναλντ Τραμπ.

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και ειδικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφεύγουν να παρεμβαίνουν και να ασκούν πίεση για την αποτελεσματική εφαρμογή των συμφωνηθέντων εκτιμώντας ότι δεν πρέπει να δημιουργήσουν πρόσθετες εντάσεις σε μια περίοδο κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων στην Ε.Ε. Η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία αξιοποιούν τη χαλάρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, ενώ η ελληνική κρίση έχει μετατραπεί σε μία εκκρεμότητα με την οποία θα ασχοληθούν στα σοβαρά οι ισχυροί της Ε.Ε. προς τα τέλη του 2017, μετά τις εκλογικές αναμετρήσεις σε χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία και εφόσον το επιτρέπουν οι συνθήκες.

Ετσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, το Μαξίμου δηλώνει ικανοποιημένο εκτιμώντας ότι κερδίζει πολιτικό χρόνο αλλά η οικονομία βυθίζεται στο τέλμα με κίνδυνο να αποδυναμωθεί η ανάπτυξη που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το 2017 και το 2018. Επιπλέον, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για παράταση της μνημονιακής περιόδου πέρα από τον Αύγουστο του 2018, χωρίς να είναι βέβαιο ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι και πιστωτές έχουν την πολιτική διάθεση να χρηματοδοτήσουν τη συνέχιση των Μνημονίων στην Ελλάδα, τα οποία μετατράπηκαν, με ευθύνη του κ. Τσίπρα και των συνεργατών του οι οποίοι υπόσχονταν τον άμεσο τερματισμό της λιτότητας και των Μνημονίων, σε ένα ατελείωτο σίριαλ με χαρακτηριστικά θρίλερ.

Ο Γιώργος Κύρτσος είναι Ευρωβουλευτής της Ν.Δ.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής