Γράφει ο Στέφανος Τζανάκης
Φυσικά, τίποτε δεν έχει ακόμα κριθεί: μόλις δύο μήνες έχουν περάσει από τα απανωτά δημοσιεύματα και τις εκτιμήσεις για την πιθανότητα εκδήλωσης άλλης μίας παγκόσμιας κρίσης – και το γεγονός ότι δεν γίνονται σήμερα τέτοιες συζητήσεις δεν σημαίνει ότι μπήκαμε σε μια περίοδο πλανητικής κανονικότητας. Το αντίθετο…
Οπως είναι φανερό, μία χώρα που πέρασε δέκα μνημονιακά χρόνια, με τεράστιες απώλειες στο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της, είναι ευάλωτη σε οποιεσδήποτε αρνητικές εξωτερικές καταστάσεις – άλλωστε, ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ είναι για εμάς σαν ένα φυσικό φαινόμενο, για το οποίο δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε, παρά μόνον τον… σταυρό μας.
Ντόναλντ Τραμπ και Δαλάι Λάμα
Ωστόσο, υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν, ανεξαρτήτως του τι συμβαίνει στη διεθνή αγορά: η μεγάλη μείωση του κόστους δανεισμού που σημειώθηκε μέσα στη χρονιά δεν αναιρεί το γεγονός ότι η διαφορά μεταξύ ελληνικών και γερμανικών επιτοκίων παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Πρόκειται για μία φυσιολογική εξέλιξη – που καθιστά τα ελληνικά ομόλογα ελκυστικά στους διεθνείς επενδυτές, από τη στιγμή μάλιστα που η αποπληρωμή τους είναι απολύτως διασφαλισμένη για τα επόμενα, πολλά χρόνια. Ωστόσο, τα περιθώρια περαιτέρω μείωσης παραμένουν σημαντικά.
Βεβαίως, το κυριότερο ζήτημα για την ελληνική οικονομία παραμένει η προσέλκυση ξένων επενδύσεων: από τα χρόνια των Mνημονίων γίνονταν εκτιμήσεις για την αναγκαιότητα ενός «επενδυτικού σοκ», αλλά οι συνθήκες δεν ήταν ευνοϊκές, παρά το γενικό ξεχαρβάλωμα των εργασιακών σχέσεων, αλλά και την κατάρρευση των μισθών: η Ελλάδα είχε καταρρεύσει χωρίς να χρεοκοπήσει τυπικά…
Η κυβέρνηση μπήκε φουριόζα σε αυτόν τον τομέα μετά τις εκλογές του περασμένου Ιουλίου – αλλά τα αποτελέσματα δεν είναι ακόμα ορατά. Είναι προφανές ότι παρά την αλλαγή στην αντιμετώπιση των επενδυτών, παραμένουν σοβαρές αρρυθμίες στη λειτουργία του κράτους, που δεν επιτρέπουν άμεσα αποτελέσματα. Επομένως, το κρίσιμο στοίχημα είναι αυτό – διότι μόνον έτσι θα ξεκινήσει ένας αναπτυξιακός κύκλος που θα περιλαμβάνει την αύξηση της απασχόλησης, των αμοιβών και εντέλει του βιοτικού επιπέδου της ελληνικής κοινωνίας, μετά από μία 10ετή δοκιμασία…
Από την έντυπη έκδοση
*Ο Στέφανος Τζανάκης είναι διευθυντής έκδοσης του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής