Γράφει ο Γιώργος Κουμπαράκης

Εισήχθησαν αρχές και ιδέες από τον ιδιωτικό τομέα στον δημόσιο τομέα. Βασικός στόχος αυτής της μεταρρύθμισης ήταν να αποκτήσει η δημόσια διοίκηση εξοικείωση με έννοιες όμως είναι η οικονομία, η αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα.

Η βασική πολιτική της διαδικασίας αυτής προέβλεπε την εισαγωγή τεχνικών και μεθόδων του ιδιωτικού τομέα στο δημόσιο. Οι αλλαγές που συντελέστηκαν ήταν πραγματικά αξιόλογες. Η γραφειοκρατία εξέταζε τις αξίες και τις αρχές που είχαν επιτευχθεί, όπως ήταν για παράδειγμα η συμμόρφωση της διοικητικής δράσης με τους νόμους. Η αυστηρά οριοθετημένη δράση της διοίκησης δεν άφηνε παραθυράκια για την εξεύρεση «άλλων» τρόπων ικανοποίησης των αναγκών των πολιτών. Το νέο μοντέλο που διαμορφώθηκε ήταν πιο λειτουργικό και αποτελεσματικό και έδινε μεγαλύτερη έμφαση στην ποιότητα των παρεχομένων αγαθών και υπηρεσιών προς τους πολίτες. Το modus operandi του μοντέλου αυτού στηριζόταν στη λογική της εισαγωγής οικονομικών αρχών και αξιών προερχόμενων από την αγορά στο πεδίο της δημόσιας διοίκησης διαμορφώνοντας έτσι έναν νέο τρόπο διοίκησης του δημόσιου τομέα ή ένα νέο δημόσιο μάνατζμεντ (new public management).

Ανατρέχοντας κανείς στο έργο των Osborne & Gaebler (1992)- «Reinventing Government», παρουσιάζονται επτά βασικά σημεία, τα οποία μπορούν να θεωρηθούν ως αρχές του new public management: 1) Κάθε διοικητική μονάδα πρέπει να έχει έναν μάνατζερ και να εξασφαλίζεται η ενότητα της εντολής (unity of command). 2) H κάθε μονάδα θα πρέπει να προσδιορίζει τους στόχους της, τους σκοπούς της και να έχει προκαθορίσει τους δείκτες μέτρησης της επίτευξης των στόχων της. 3) Εμφαση πρέπει να δίνεται στο προϊόν, το αποτέλεσμα. H αποτελεσματικότητα μετράται από τα αποτελέσματα και όχι από τις διαδικασίες. 4) Το κράτος εγκαταλείπεται και παραμερίζεται. Δημιουργούνται οργανώσεις με δικό τους προϋπολογισμό.

Οργανώσεις που ανήκαν στον μηχανισμό ταυ κράτους ανεξαρτητοποιούνται και αποκτούν τη δική τους οντότητα. 5) Δημιουργούνται συνθήκες ανταγωνισμού, γιατί εκτός από το κράτος και τις οργανώσεις που ανήκουν σ’ αυτό, υπάρχουν και οι ιδιώτες, οι οποίοι προσφέρουν αγαθά και υπηρεσίες στους πολίτες — καταναλωτές.

6) Υπάρχει ανάγκη για τον περιορισμό του κόστους, δηλαδή το να κάνει κάποιος περισσότερα με λιγότερους πόρους (πλουτοπαραγωγικούς: υλικούς και έμψυχους). 7) H λογική της οργάνωσης αλλάζει: H ιεραρχία δεν είναι αυστηρή και αυταρχική. Αντίθετα, γίνεται περισσότερο συμμετοχική και η ανταπόκριση της οργάνωσης στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος άμεση και ευέλικτη.

Πίσω στα δικά μας τώρα, έχουμε ποτέ αναλογισθεί και ως πολίτες και ως πολιτικοί, αλλά και ως στελέχη της δημόσιας διοίκησης πόσα πραγματικά θα μπορούσε να προσφέρει ένα τέτοιο μοντέλο διοίκησης του Δημοσίου στην ελληνική δημόσια διοίκηση, τους πόρους που θα είχε εξοικονομήσει από την εφαρμογή του και την πρόοδο που έχει σημειώσει μέσω της υλοποίησής του;

Εχουμε ποτέ μετρήσει ως πολίτες την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών από την πλευρά τους με βάση το υφιστάμενο μοντέλο διοίκησης και εάν τελικά όλο αυτό το μοντέλο διοίκησης του Δημοσίου αποφέρει τελικά τα απαιτούμενα αποτελέσματα προς όλους εμάς;

Τα ερωτήματα είναι ρητορικά, το διοίκησης είναι υπαρκτό, στη χώρα μας όμως όχι, ακόμη τουλάχιστον!

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου