Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS, η πανδημία του νέου κορωνοϊού επιβάρυνε σημαντικά την καθημερινή λειτουργία των Μονάδων Λοιμώξεων, αλλά και – έμμεσα – την υγεία των ατόμων που ζουν με τον ιό HIV.

Ο «χρόνος» πήγε στην πανδημία

Οι ιατροί (κυρίως λοιμωξιολόγοι) καθώς και αρκετό από το υπόλοιπο προσωπικό των Μονάδων Ειδικών Λοιμώξεων, κλήθηκε να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Το 40% των ιατρών κλήθηκε να ασχοληθεί σχεδόν αποκλειστικά (75% -100% του χρόνου) με τη νοσηλεία COVID-19 ασθενών, ενώ και το υπόλοιπο προσωπικό απασχολήθηκε σχεδόν κατά 50% με την πανδημία.

Ματαιώθηκαν προγραμματισμένες αιμοληψίες και ραντεβού για κλινική εξέταση

Οι περισσότερες μονάδες (84%) δήλωσαν ότι το εξωτερικό τους ιατρείο ήταν ενεργό μόνο για συνταγογράφηση και για έκτακτα περιστατικά, ενώ τακτικές αιμοληψίες και ραντεβού συνέχισαν μόνο στο 25% των ιατρείων.

Μειώθηκαν κατά 50% οι νέες διαγνώσεις AIDS λόγω COVID-19

Το αποτέλεσμα ήταν η κατά 50% μείωση των ατόμων που εξυπηρετήθηκαν, αλλά και των νέων διαγνώσεων. Η μείωση των διαγνώσεων αποδόθηκε στην μειωμένη δυνατότητα διενέργειας διαγνωστικών ελέγχων καθώς και πρόσβασης των ασθενών στο σύστημα υγείας, με αποτέλεσμα σε μεγάλο ποσοστό (64%) οι ασθενείς να διαγιγνώσκονται με προχωρημένη νόσο.

Επιδεινώθηκε η υγεία των οροθετικών

Παράλληλα, διαπιστώθηκε επιδείνωση της κατάστασης της υγείας των HIV οροθετικών ατόμων κυρίως με τη μορφή εκδηλώσεων άγχους και επιδείνωση συννοσηροτήτων, καθώς υπήρχε πρόβλημα στην παρακολούθησή τους και την παραπομπή τους σε ειδικούς.

Κουρασμένο το προσωπικό των Μονάδων Ειδικών Λοιμώξεων

Μεγάλο ποσοστό του προσωπικού των Μονάδων ανέφεραν συμπτώματα σωματικής ή/και ψυχικής εξουθένωσης (burn-out) σε μεγάλο (40%) ή μέτριο (40%) βαθμό, που αποδόθηκαν σε αυξημένες ώρες εργασίας, αυξημένα και πολυποίκιλα καθήκοντα, άγχος, έλλειψη οργάνωσης-υποδομών και έλλειψη προστατευτικού εξοπλισμού.

Επιδημιολογικά στοιχεία

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 2019 ζούσαν με τον HIV περίπου 38 εκατομμύρια άτομα. Το 2019 διαγνώσθηκαν 1,7 εκατομμύρια νέες μολύνσεις, αριθμός που απέχει σημαντικά από τους στόχους που έχουν τεθεί για τον έλεγχο της πανδημίας του AIDS μέχρι το 2030. Εντούτοις, η μεγάλη αύξηση της πρόσβασης των ατόμων στην αντιρετροϊκή θεραπεία, κατά τα τελευταία έτη, είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των θανάτων παγκοσμίως και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους.

Τα επιδημιολογικά στοιχεία για το AIDS στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα σύμφωνα με το σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης, μέχρι και την 31η Οκτωβρίου του 2020:

• έχουν καταγραφεί στον ΕΟΔΥ 471 νέα περιστατικά HIV λοίμωξης,
• εκ των οποίων τα 367 (77,92%) αφορούσαν σε άνδρες (περιλαμβάνονται και 2 διεμφυλικά άτομα)
• και τα 104 (22,08%) σε γυναίκες.

Η θεραπεία των οροθετικών στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα, βάσει των ευρωπαϊκών και διεθνών κατευθυντηρίων οδηγιών, χορηγείται αντιρετροϊκή θεραπεία σε όλα τα άτομα με HIV λοίμωξη το ταχύτερο δυνατόν μετά τη διάγνωση. Η έγκαιρη χορήγησή της συνδέεται, σε ατομικό επίπεδο, με τη μείωση της νοσηρότητας και της θνητότητας της νόσου και, σε επίπεδο δημόσιας υγείας, με την ελάττωση της μεταδοτικότητας και την συνακόλουθη αναχαίτιση της επιδημίας. Το 2019, έλαβαν έγκριση στις ΗΠΑ και την Ευρώπη καινούρια αντιρετροϊκά σκευάσματα, τα οποία αναμένεται να κυκλοφορήσουν και στη χώρα μας στο εγγύς μέλλον. Νέες θεραπευτικές στρατηγικές και συνδυασμοί αντιρετροϊκών παρατεταμένης δράσης σε ενέσιμη μορφή αποτελούν ελκυστική προοπτική για το μέλλον της αντιρετροϊκής θεραπείας.